ILOŚCIOWE METODY ANALIZY INCYDENTÓW W RUCHU LOTNICZYM

ISBN: 978-83-7814-759-6

302 stron
format: B5
oprawa: miękka
Rok wydania: 2018

Transport lotniczy od wielu lat jest najbezpieczniejszym środkiem transportu. Świadczą o tym obiektywne dane statystyczne. Jednocześnie wiele osób obawia się o bezpieczeństwo podczas podróży lotniczej. Zapewne największy wpływ na to ma fakt, że wypadki lotnicze, jako że często niosą ze sobą jednorazowo dużą liczbę ofiar, są przedmiotem globalnego zainteresowania opinii publicznej i są szczegółowo relacjonowane przez media na całym świecie. Jednak zainteresowanie to ustanowiło pewien rodzaj praktyki, trwającej już od wielu lat, która niezmiernie przyczyniła się do poprawy bezpieczeństwa. Polega ona na tym, że żaden wypadek nie jest pozostawiany bez wyjaśnienia. Przeciwnie, jest dogłębnie analizowany, poszukiwane są jego przyczyny i wyciągane są wnioski na przyszłość.Myślą przewodnią monografii było przedstawienie współczesnych metod ilościowej analizy zdarzeń w transporcie lotniczym. Zaliczają się do nich zarówno metody klasyczne, które po dostosowaniu do stanu obecnej wiedzy są cały czas z powodzeniem stosowane, jak i metody całkiem nowe, w tym kilka autorskich opracowanych w ramach badań autora.

SPIS TREŚCI

Przedmowa 1. Bezpieczeństwo transportu lotniczego 1.1. Wprowadzenie 1.2. Zarządzanie bezpieczeństwem 1.3. Systemy wspomagania bezpieczeństwa 1.3.1. Naziemne systemy wspomagania 1.3.2. Powietrzne systemy wspomagania1.4. Współczesne wskaźniki bezpieczeństwa ruchu lotniczego1.4.1. Bezpieczeństwo jako cel i ograniczenie w procesie zarządzania ruchem 1.4.2. Wskaźniki syntetyczne 1.4.3. Wskaźniki funkcjonalne 1.4.4. Wskaźniki przyczynowe 1.5. Safety II - nowe podejście do bezpieczeństwa w transporcie lotniczym 2. Zdarzenia w ruchu lotniczym 2.1. Rodzaje zdarzeń 2.2. Typy incydentów w ruchu lotniczym 2.2.1. Incydenty z zależnościami logicznymi2.2.2. Incydenty z zależnościami czasowymi 2.2.3. Incydenty o charakterze hybrydowym 2.3. Badanie przyczyn zdarzeń lotniczych2.4. Ilościowa analiza incydentów w systemie zapewniania bezpieczeństwa w transporcielotniczym 3. Teoretyczne podstawy metod ilościowej analizy zdarzeń 3.1. Logika rozmyta 3.1.1. Zbiory rozmyte 3.1.2. Zmienne lingwistyczne3.1.3. Systemy wnioskowania rozmytego 3.1.4. Liczby rozmyte3.2. Analiza wielokryterialna 3.2.1. Metoda metakryterium 3.2.2. Metoda leksykograficzna 3.2.3. Metody dystansowe 3.2.4. Metody rankingowe 3.2.5. Metody interaktywne 3.2.6. Metody złożone 3.3. Grupowe podejmowanie decyzji 3.4. Sieci Petriego 3.4.1. Informacje ogólne 3.4.2. Sieci Petriego niskiego poziomu 3.4.3. Sieci Petriego wysokiego poziomu 3.4.4. Właściwości sieci Petriego3.4.5. Graf osiągalności i metody jego redukcji 3.4.6. Analiza wykorzystująca sieci ze znacznikami czasowymi3.4.7. Narzędzia modelowania - CPN Tools 3.5. Symulacja dyskretna 4. Przykłady zdarzeń lotniczych4.1. Przykład 1 - zdarzenie lotnicze Nr 344/07 4.2. Przykład 2 - poważny incydent lotniczy Nr 031/07 4.3. Przykład 3 - poważny incydent lotniczy Nr 270/06 4.4. Przykład 4 - zdarzenie lotnicze Nr 291/05 5. Ryzyko w transporcie lotniczym 5.1. Zarządzanie ryzykiem w transporcie lotniczym 5.2. Modele i metody analizy ryzyka w transporcie 5.2.1. Modele ryzyka kolizji 5.2.2. Modele błędów ludzkich 5.2.3. Modele ryzyka naziemnego 5.3. FMRE - Metoda oceny ryzyka z wykorzystaniem rozmytej macierzy ryzyka5.3.1. Wprowadzenie 5.3.2. Ogólna struktura modelu 5.3.3. Rozmyta macierz ryzyka 5.4. Wielowymiarowe modele szacowania ryzyka6. Modele przyczynowe w analizie incydentów 6.1. Metoda drzewa zdarzeń 6.2. Metoda drzewa błędów 6.3. Metoda drzew Bow-Tie 6.4. Metoda FMEA 6.5. Metoda analizy wspólnych przyczyn 6.6. Metoda TOPAZ 6.7. Diagramy sekwencji zdarzeń ESD 6.8. Sieci bayesowskie 6.9. STAMP 6.10. FRAM 7. Modelowanie procesów ruchowych z wykorzystaniem sieci Petriego 7.1. Wprowadzenie 7.2. Sieci Petriego w modelowaniu ruchu lotniczego 7.3. Tworzenie modelu ruchu 7.3.1. Interpretacja elementów sieci 7.3.2. Wybór typu sieci7.4. Przykład - model do oceny bezpieczeństwa w ruchu lotniskowym 7.4.1. Geneza modelu 7.4.2. Ruch lotniskowy 7.4.3. Model ruchu na krzyżujących się drogach startowych 7.4.4. Eksperymenty z wykorzystaniem modelu 8. Metoda analizy zależności między poważnym incydentem a wypadkiem w ruchu lotniczym8.1. Opis metody MIATA 8.2. Przykład 1 - zdarzenie lotnicze Nr 344/07 8.2.1. Model poważnego incydentu 8.2.2. Model wypadku 8.2.3. Wyznaczenie prawdopodobieństwa przekształcenia się incydentu w wypadek8.3. Przykład 2 - poważny incydent lotniczy Nr 031/07 8.3.1. Model poważnego incydentu 8.3.2. Model wypadku8.3.3. Wyznaczenie prawdopodobieństwa przekształcenia się incydentu w wypadek8.4. Przykład 3 - poważny incydent lotniczy Nr 270/06 8.4.1. Model poważnego incydentu8.4.2. Model wypadku 8.4.3. Wyznaczenie prawdopodobieństwa przekształcenia się incydentu w wypadek8.4.4. Analiza wrażliwości8.5. Przykład 4 - zdarzenie lotnicze Nr 291/05 8.5.1. Model incydentu 8.5.2. Model wypadku 8.5.3. Symulacyjne wyznaczenie prawdopodobieństwa przekształcenia się incydentu w wypadek 8.6. Podsumowanie 9. Metoda drzew zdarzeń z rozmytymi prawdopodobieństwami ETFP 9.1. Wprowadzenie 9.2. Określenie prawdopodobieństwa wypadku 9.2.1. Scenariusze kontynuacji startu 9.2.2. Skala prawdopodobieństwa 9.2.3. Prawdopodobieństwa scenariuszy kontynuacji 9.2.4. Obliczenie prawdopodobieństwa przekształcenia incydentu w wypadek9.3. Ocena skuteczności wprowadzenia barier bezpieczeństwa9.4. Podsumowanie10. Rozmyta analiza ryzyka metodą FMRE 10.1. Model dotkliwości konsekwencji zdarzenia 10.2. Model zachowania A32010.3. Model zachowania EMB170 10.4. Ocena prawdopodobieństwa zdarzeń 10.5. Narzędzie komputerowe i eksperymenty symulacyjne 10.5.1. Sytuacja nominalna - jak w incydencie 10.5.2. Analiza dla bardziej lub mniej sprawnej załogi10.5.3. Analiza dla poszczególnych scenariuszy wypadkowych 10.5.4. Przypadek niekorzystnych warunków pogodowych 10.5.5. Zależność od czasu reakcji pilotów 10.6. Podsumowanie 11. Metoda wielokryterialnego grupowego podejmowania decyzji w warunkach niepewności MGDU 11.1. Wprowadzenie 11.2. Opis metody MGDU 11.3. Przykład wykorzystania metody MGDU - określenie przyczyn incydentu w ruchu lotniczym 11.4. Podsumowanie 12. Podsumowanie Bibliografia Wykaz skrótów i akronimów