ASPEKTY KARNE DZIAŁALNOŚCI MEDIALNEJ

ISBN: 978-83-8085-536-6

231 stron
oprawa: miękka
Rok wydania: 2018

Przeprowadzona w niniejszym opracowaniu analiza głównie penalnych aspektów aktywności medialnej ma na celu przybliżenie obszaru, na którym prawo karne przenika się z działalnością medialną. Już wstępna analiza orzecznictwa oraz dorobku doktryny przekonuje, że tematyka, o której mowa, jest znacznie mniej pogłębiona niż aspekty cywilistyczne lub administracyjnoprawne działalności medialnej.

Pamiętać należy, że to przepisy karne pełnią zasadniczą rolę w wyznaczaniu granic, w jakich może bez zakłóceń poruszać się wolna prasa. Stanowią jeden z podstawowych czynników determinujących treść takich pojęć, jak: wolność wypowiedzi, wolność słowa czy wolność prasy. Znaczenie norm prawnokarnie wartościujących zachowania skupiające się wokół wszelkich form aktywności prasowej lub szerzej medialnej jest w pełni dostrzegalne, gdy uświadomimy sobie, że wolne media to fundament porządku prawnego akceptowanego przez wszystkie demokratyczne państwa, których ustrój opiera się na sprawiedliwości społecznej i rządach prawa. Dlatego tak ważne jest, aby ingerencja ustawodawcy karnego w wolne media była wyważona i proporcjonalna do celów, które ma osiągnąć.

W prezentowanej pracy podjęto próbę określenia stopnia ingerencji prawa karnego w konstytucyjną wolność wypowiedzi, aby ustalić, czy pełni ono stawianą przed nim rolę środka ultima ratio. Odpowiedź na tak postawione pytanie pozwala bowiem ustalić poziom penalizacji prawa prasowego funkcjonującego w polskiej przestrzeni prawnej.

SPIS TREŚCI

Rozdział I. Rola prawa karnego w ograniczaniu wolności wypowiedzi
1. Pojęcie wolności wypowiedzi
2. Wolność wypowiedzi jako zasada ustrojowa
3. Wolność prasy
4. Ograniczenia wolności wypowiedzi oraz prasy
5. Wolność wypowiedzi oraz prasy w świetle regulacji międzynarodowych
6. Znaczenie prawa karnego materialnego w wytyczaniu granic swobody wypowiedzi i wolności prasy
7. Ustanie reakcji karnej a wolność wypowiedzi

Rozdział II. Odpowiedzialność prawna dziennikarza
1. Odpowiedzialność prawna dziennikarza
2. Model postępowania w sprawach prasowych
2.1. Postępowanie karne
2.2. Postępowanie cywilne
3. Prawo karne w relacji do odpowiedzialności dyscyplinarnej dziennikarza
4. Prawo do sprostowania

Rozdział III. Przestępstwa prasowe właściwe
1. Grupa pierwsza
1.1. Nieoznaczenie materiałów prasowych (art. 49 w zw. z art. 27 PrPras)
1.2. Rozpowszechnianie programu radiowego lub telewizyjnego bez koncesji oraz rozprowadzanie programu radiowego lub telewizyjnego bez wpisu do rejestru
2. Grupa druga
2.1. Uchylanie się od opublikowania komunikatu urzędowego, ogłoszenia sądu lub innego organu państwowego albo listu gończego (art. 47 PrPras)
2.2. Prawnokarna ochrona organizacji działalności prasowej (art. 49 w zw. z art. 14 i 15 ust. 2 PrPras)
3. Grupa trzecia

Rozdział IV. Przestępstwa prasowe niewłaściwe (popełnione w treści materiału prasowego)
1. Zniesławienie prasowe (medialne)
2. Zniewaga prasowa (medialna)
3. Obraza uczuć religijnych przy użyciu prasy
4. Publiczne propagowanie faszyzmu lub totalitaryzmu

Rozdział V. Przestępstwa przeciwko wolności prasy (szczególna ochrona dziennikarza)
1. Prawnokarna ochrona aktywności dziennikarskiej (art. 43)
2. Prawnokarna ochrona krytyki prasowej (art. 44)
3. Prawnokarna ochrona swobody drukowania, nabywania i rozpowszechniania informacji prasowych (art. 49 w zw. z art. 3)
4. Prawnokarna ochrona obowiązku informowania prasy (art. 49 w zw. z art. 11 ust. 2)
5. Odpowiedzialność redaktora za przestępstwo prasowe (art. 49a)

Rozdział VI. Wykroczenia prasowe
1. Ogólna charakterystyka wykroczeń
2. Działalność zawodowa dziennikarza a Kodeks wykroczeń
3. Wykroczenia prasowe właściwe (porządkowo-prasowe)
3.1. Nielegalne wydawanie dziennika lub czasopisma (art. 45 PrPras)
4. Wykroczenia prasowe niewłaściwe (popełniane w treści publikacji)
4.1. Nawoływanie do przestępstwa (art. 52a k.w.)

Rozdział VII. Dostęp do akt postępowania karnego
1. Prawo do informacji. Jawność wewnętrzna i zewnętrzna postępowania karnego
2. Ograniczenia w dostępie do akt sprawy
3. Zewnętrzna jawność postępowania karnego
4. Udostępnienie informacji z postępowania przygotowawczego na mocy art. 12 Prawa o prokuraturze
5. Kodeks postępowania karnego a przepisy innych ustaw
6. Tajemnica postępowania przygotowawczego - między teorią a praktyką

Rozdział VIII. Sprawozdawczość sądowa w świetle prawa prasowego
1. Wypowiadanie opinii w mediach co do rozstrzygnięć sądowych (przedsądy)
2. Problematyka publikowania w środkach masowego przekazu wizerunku i danych osobowych uczestników procesu
3. Sprawozdawczość prasowa w kontekście art. 357 k.p.k.

Rozdział IX. Dziennikarstwo śledcze, agresywne metody gromadzenia informacji, tajemnica dziennikarska
1. Śledztwo dziennikarskie
1.1. Wpływ zasad procesowych na śledztwo dziennikarskie
1.2. Granice śledztwa dziennikarskiego
1.3. Prowokacja dziennikarska
2. Agresywne sposoby gromadzenia informacji
3. Tajemnica dziennikarska

Podsumowanie

Wybrana bibliografia