NORMALIZACJA I STANDARYZACJA

ISBN: 978-83-7199-918-6   234 stron format: B5 oprawa: miękka Rok wydania: 2014

Niniejszy podręcznik zawiera podstawowe informacje o normalizacji i standaryzacji, wystarczające do zrozumienia ich zasad i zastosowania oraz praktycznego wykorzystania w podejmowanych działaniach. Upowszechnienie podstawowej wiedzy o normalizacji i standaryzacji będzie sprzyjać rozwojowi różnych organizacji, zwłaszcza MŚP, oraz powinno uświadomić konieczność aktywnego zaangażowania się w działania o charakterze normalizacyjno-standaryzacyjnym i korzystania z możliwości, jakie one dają. Działalność ta wymaga ponoszenia określonych kosztów, lecz przynosi znacznie większe efekty i jest uznawana za inwestycję bardzo rentowną. W podręczniku omówiono historyczny rozwój i przesłanki skłaniające do tego typu działalności oraz początkowe zabiegi o charakterze wytwórczym (rozdz. 1. i 2.). Przedstawiono współczesną organizację działalności normalizacyjnej i jej powiązania z działalnością międzynarodową (rozdz. 3. i 4.). Omówiono znaczenie, strukturę i typy norm, wskazano także zasady ich projektowania, wraz z typowymi metodami postępowania w normalizacji (rozdz. 5. i 6.). Omówiono również znaczenie i zastosowanie nowych odmian norm (nazywanych niekiedy normami II generacji), wskazujących zalecane sposoby postępowania w różnych systemach zarządzania i dotyczących różnych aspektów tego zarządzania (rozdz. 7. i 8.). W rozdziałach 9., 10. i 11. przedstawiono zasady, zastosowanie i postępowanie podczas wdrażania i stosowania standaryzacji, do której zaliczono również normalizację zakładową - normy zakładowe są stosowane obowiązkowo, podobnie jak inne standardy organizacji (procedury, instrukcje, regulaminy itp.), w odróżnieniu od norm technicznych, których wykorzystanie jest dobrowolne. W ostatnim, 12. rozdziale podano zarys korzyści indywidualnych, przedsiębiorstw i społecznych, uzyskiwanych w wyniku wykorzystania możliwości, jakie stwarza normalizacja i standaryzacja. Niniejszy podręcznik jest przeznaczony głównie dla studentów różnych kierunków, na których są omawiane zagadnienia normalizacji i standaryzacji. Będzie również użyteczny dla kadry menedżerskiej i specjalistów, którzy zechcą zwielokrotnić swoje korzyści przez aktywne zaangażowanie się w działalność normalizacyjną lub działania zmierzające do rozszerzenia stosowalności normalizacji i standaryzacji. SPIS TREŚCIWprowadzenie Słownik ważniejszych pojęć Indeks skrótów i oznaczeń 1. Zarys rozwoju normalizacji 1.1. Szerokie ujęcie pojęcia "norma" 1.2. Nieuświadomiona "działalność normalizacyjna" przyrody 1.3. Systemy znormalizowane w rozwoju cywilizacji 1.4. Wczesne działania prenormalizacyjne 2. Współczesna normalizacja 2.1. Przepisy prawne jako normy obowiązkowe 2.2. Normy zwyczajowe i etyczne 2.3. Początki zorganizowanej działalności normalizacyjnej 2.4. Źródła i podstawy normalizacji 3. Organizacja działalności normalizacyjnej 3.1. Komisje Gospodarcze ONZ 3.2. Międzynarodowe organizacje normalizacyjne 3.3. Europejskie organizacje normalizacyjne 3.4. Normalizacja w Polsce 4. Zasady działalności normalizacyjnej 4.1. Ogólne wytyczne ustanawiania norm 4.2. Planowanie działań normalizacyjnych 4.3. Procesy przygotowania projektów norm 4.4. Procesy zatwierdzania i użytkowania norm 5. Rodzaje i struktura norm 5.1. Dziedziny i aspekty normalizacji 5.2. Procesy opracowywania norm 5.3. Struktura i typy norm 5.4. Normy II generacji 6. Metody postępowania w normalizacji 6.1. Identyfikacja potrzeb normalizacyjnych 6.2. Zapewnienie poprawności terminologicznej 6.3. Metody ograniczania różnorodności 6.4. Zasady projektowania norm 7. Normalizacja wspomagająca procesy zarządzania 7.1. Normalizacja w zarządzaniu jakością 7.2. Normalizacja w zarządzaniu bezpieczeństwem 7.3. Normalizacja w zarządzaniu personelem 7.4. Normalizacja w innych obszarach zarządzania organizacjami 8. Normalizacja w procesach zapewnienia zgodności 8.1. Dyrektywy Nowego i Globalnego Podejścia 8.2. Normalizacja w procesach akredytacyjnych 8.3. Normalizacja w procesach badań i kontroli (inspekcji) 8.4. Normalizacja w procesach certyfikacyjnych 8.4.1. Podstawy procesów certyfikacyjnych 8.4.2. Certyfikacja systemów zarządzania 8.4.3. Certyfikacja personelu 8.4.4. Certyfikowanie wyrobów w obszarze obowiązkowym 8.4.5. Certyfikowanie wyrobów w obszarze dobrowolnym 9. Normalizacja zakładowa i standaryzacja 9.1. Cele i zasady normalizacji zakładowej oraz jej standaryzacja 9.2. Planowanie i organizacja normalizacji zakładowej 9.3. Proces projektowania normy zakładowej 9.4. Korzyści normalizacji zakładowej 10. Podstawy i zasady standaryzacji 10.1. Standaryzacja a normalizacja 10.2. Zasady prowadzenia działalności standaryzacyjnej 10.3. Metody działań standaryzacyjnych 10.4. Wybrane kierunki działań standaryzacyjnych 11. Ważniejsze obszary standaryzacji 11.1. Klasyfikacja i znakowanie 11.2. Standaryzacja w zarządzaniu personelem 11.3. Standaryzacja w procesach projektowania 11.4. Standaryzacja procesów pracy produkcyjnej 12. Korzyści uzyskiwane z normalizacji i standaryzacji 12.1. Upowszechnianie wiedzy i dobrych praktyk 12.2. Redukcja kosztów działań i barier handlowych 12.3. Promowanie zrównoważonego rozwoju 12.4. Kreowanie społecznego zadowolenia Zakończenie Literatura Wykaz norm omawianych lub przytaczanych Skorowidz