ELEMENTY USTROJOWO-FUNKCJONALNE SĄDOWNICTWA ADMINISTRACYJNEGO W WYBRANYCH PAŃSTWACH EUROPEJSKICH

ISBN: 978-83-67149-05-1

348 stron
format: B5
oprawa: twarda
Rok wydania: 2022

Recenzowana monografia wieloautorska wpisuje się w dyskusję nad przyszłością sądownictwa administracyjnego w Polsce. Choć w podstawowym zakresie praca ma charakter prawnoporównawczy, to niewątpliwie celem tego studium jest zidentyfikowanie tych elementów z ustawodawstw zagranicznych, które mogą być inspirujące dla polskiej doktryny prawa administracyjnego, a przede wszystkim dla ustawodawcy.
Z RECENZJI DR. HAB. MATEUSZA BŁACHUCKIEGO, PROF. INP PAN

Zdecydowanym walorem opracowania jest zręczne wydobycie istotowych cech badanych konstrukcji prawnych. Przyjęta struktura pracy pozwala na łatwe porównanie poszczególnych elementów prezentowanych modeli i wyciągnięcie wniosków.
Z RECENZJI DR HAB. KATARZYNY ZALASIŃSKIEJ, UW

SPIS TREŚCI

Wprowadzenie (Bartosz Majchrzak)

Bartosz Majchrzak
Polska
I. Uwagi wprowadzające
II. Pozycja ustrojowa sądownictwa administracyjnego w Polsce
1. Zarys ewolucji ustroju i zadań sądów administracyjnych
2. Podstawy konstytucyjne sądownictwa administracyjnego
3. Ustrój ustawowy sądownictwa administracyjnego
4. Związki sądownictwa administracyjnego i powszechnego
na płaszczyźnie orzeczniczej
III. Zasady ogólne postępowania sądowoadministracyjnego
1. Uwagi wprowadzające
2. Zasady podstawowe
3. Zasady szczególne
IV. Kognicja sądów administracyjnych
1. Właściwość rzeczowa
2. Charakter orzeczeń sądowych
V. Podmioty postępowania sądowoadministracyjnego
1. Strony postępowania
2. Uczestnicy i inne podmioty postępowania
3. Zdolność sądowa i zdolność procesowa
4. Pełnomocnictwo
5. Następstwo prawne
VI. Środki sygnalizacyjne i dyscyplinujące stosowane
przez sądy administracyjne
1. Uwaga wstępna
2. Instytucja sygnalizacji
3. Uprawnienia o charakterze dyscyplinującym i represyjnym
VII. Środki odwoławcze w postępowaniu sądowoadministracyjnym
1. Uwagi ogólne
2. Skarga kasacyjna
3. Zażalenie
VIII. Prawomocność, skuteczność i wykonalność orzeczeń
sądów administracyjnych
IX. Środki weryfikacji prawomocnego wyroku sądu administracyjnego
1. Uwagi ogólne
2. Skarga o wznowienie postępowania
3. Skarga o stwierdzenie niezgodności
z prawem prawomocnego orzeczenia
4. Wniosek o unieważnienie prawomocnego orzeczenia
X. Uchwały sądów administracyjnych
1. Uwagi ogólne
2. Przesłanki podejmowania uchwał przez Naczelny Sąd Administracyjny
3. Rozstrzygnięcia podejmowane w postępowaniu uchwałodawczym
XI. Pytania prawne do Trybunału Konstytucyjnego
oraz Trybunału Sprawiedliwości UE
XII. Podsumowanie
Bibliografia

Martyna Wilbrandt-Gotowicz
Francja
I. Konstytucyjne podstawy sądownictwa administracyjnego
we Francji
II. Ustrój sądów administracyjnych i status sędziego
sądu administracyjnego
1. Uwagi ogólne
2. Rada Stanu
3. Trybunały administracyjne i administracyjne sądy apelacyjne
III. Sądy administracyjne a sądy powszechne
IV. Zasady ogólne postępowania sądowoadministracyjnego
V. Zakres kognicji sądów administracyjnych
VI. Regulacja stron, uczestników postępowania
VII. Środki sygnalizacyjne i dyscyplinujące
stosowane przez sądy administracyjne
VIII. Środki odwoławcze w postępowaniu sądowoadministracyjnym
IX. Prawomocność i skuteczność (wykonalność) orzeczeń
sądów administracyjnych
X. Środki weryfikacji prawomocnego wyroku sądu administracyjnego
XI. Uchwały sądów administracyjnych
XII. Pytania prawne do Trybunału Konstytucyjnego
i Trybunału Sprawiedliwości UE
XIII. Podsumowanie
Bibliografia

Szymon Cheba
Niemcy
I. Konstytucyjne podstawy sądownictwa administracyjnego
II. Ustrój sądów administracyjnych i status sędziego
sądu administracyjnego
1. Struktura sądów administracyjnych
2. Organizacja sądów administracyjnych
3. Sędziowie sądów administracyjnych
3.1. Sędziowie dożywotni
3.2. Sędziowie pozaetatowi
3.3. Pozostali sędziowie zawodowi
3.4. Sędziowie niezawodowi
III. Sądy administracyjne a inne sądy
1. Spory kompetencyjne
2. Moc orzeczeń sądów powszechnych w postępowaniu
przed sądem administracyjnym
IV. Wybrane zasady postępowania sądowoadministracyjnego
1. Zasada dostępu do sądu
2. Brak obligatoryjnej dwuinstancyjności postępowania
3. Prawo do bycia wysłuchanym
4. Zasada jawności
5. Zasada swobodnej oceny dowodów
6. Zasada prawdy materialnej
7. Zasada prymatu załatwienia sprawy przez organ administracji
V. Rodzaje skarg wnoszonych do sądu administracyjnego
1. Skarga o unieważnienie aktu
2. Skarga o zobowiązanie do wydania aktu administracyjnego
3. Skarga o zobowiązanie organu do określonego działania
4. Skarga o ustalenie istnienia lub nieistnienia
stosunku prawnego
5. Kontrola norm
VI. Regulacja stron
1. Skarżący i pozwany
2. Wezwany do uczestnictwa w procesie
3. Przedstawiciel interesu publicznego
4. Przedstawiciel interesu federalnego
5. Zdolność sądowa
6. Zdolność procesowa
7. Pełnomocnicy
8. Następstwo prawne
VII. Uprawnienia orzecznicze sądów administracyjnych
1. Orzekanie kasacyjne przez niemieckie sądy administracyjne
1.1. Uchylenie aktu administracyjnego
1.2. Stwierdzenie nieważności aktu administracyjnego
2. Orzekanie merytoryczne przez sądy administracyjne
2.1. Orzekanie co do istoty sprawy
2.2. Zobowiązanie organu do wydania określonego orzeczenia
2.3. Stwierdzenie istnienia lub nieistnienia obowiązku
2.4. Wyrok sądowy wydawany w razie uwzględnienia skargi
na bezczynność organu
2.5. Zobowiązanie organu do określonego działania,
zaniechania lub przyzwolenia
2.6. Zasądzenie świadczenia pieniężnego
VIII. Środki odwoławcze w postępowaniu sądowoadministracyjnym
1. Apelacja
1.1. Dopuszczenie apelacji z urzędu
1.2. Dopuszczenie apelacji na wniosek
1.3. Rozstrzygnięcie sądowe będące konsekwencją złożonego
wniosku w sprawie dopuszczenia apelacji
1.4. Orzekanie co do istoty sprawy przez wyższy sąd
administracyjny
2. Rewizja
2.1. Dopuszczenie rewizji przez sąd administracyjny
2.2. Dopuszczenie rewizji przez wyższy sąd administracyjny
2.3. Zażalenie na niedopuszczenie rewizji przez sąd
2.4. Orzeczenie Federalnego Sądu Administracyjnego
3. Zażalenie
IX. Prawomocność i skuteczność (wykonalność)
sądów administracyjnych
X. Środki weryfikacji prawomocnego wyroku sądowego
1. Skarga o wznowienie postępowania
2. Skarga o wysłuchanie przed sądem
XI. Działalność uchwałodawcza sądów administracyjnych
XII. Pytania prawne do Federalnego Sądu Konstytucyjnego
oraz Trybunału Sprawiedliwości UE
XIII. Podsumowanie
Bibliografia

Dagmara Gut
Austria
I. Ustrój sądów administracyjnych
1. Konstytucyjne podstawy sądownictwa administracyjnego
2. Status sędziego sądu administracyjnego
3. Relacja sądownictwa administracyjnego do sądownictwa powszechnego
3.1. Właściwość sądów powszechnych w sprawach administracyjnych
3.2. Spory kompetencyjne między sądami administracyjnymi a sądami powszechnymi
II. Zasady ogólne postępowania sądowoadministracyjnego
1. Zasada monopolizacji
2. Zasada specjalizacji
3. Zasada enumeracji form działania administracji podlegających kontroli sądowej
4. Zasada następczości
5. Zasada dwuinstancyjności
6. Zasada orzekania merytorycznego
7. Zasada prawdy obiektywnej
III. Właściwość rzeczowa sądów administracyjnych
1. Właściwość rzeczowa sądów administracyjnych pierwszej instancji
1.1. Podział właściwości pomiędzy krajowe i federalne
sądy administracyjne pierwszej instancji
1.2. Federalny Sąd Administracyjny
1.3. Federalny Sąd Finansowy
2. Właściwość rzeczowa sądu administracyjnego drugiej instancji
IV. Podmioty postępowania sądowoadministracyjnego
1. Skarżący
2. Organ
3. Współuczestnicy
4. Zdolność sądowa i procesowa
5. Zastępstwo procesowe
6. Następstwo procesowe w postępowaniu
V. Postępowanie przed sądami administracyjnymi pierwszej instancji
1. Skarga
1.1. Legitymacja skargowa
1.2. Sposób wnoszenia skargi i termin na jej wniesienie
1.3. Wymogi formalne skargi
1.4. Skutki wniesienia skargi
2. Rozprawa i skład sądu
3. Rozstrzygnięcia podejmowane przez sąd administracyjny
pierwszej instancji
3.1. Odrzucenie skargi
3.2. Oddalenie skargi
3.3. Uwzględnienie skargi
VI. Środki odwoławcze od wyroków sądów administracyjnych
pierwszej instancji
1. Rewizja
2. Wniosek o wyznaczenie terminu
VII. Skuteczność, wykonalność i prawomocność wyroków
sądów administracyjnych
1. Skuteczność i wykonalność wyroków sądów administracyjnych
2. Prawomocność wyroków sądów administracyjnych
VIII. Pytania prawne do Trybunału Konstytucyjnego
i Trybunału Sprawiedliwości UE
1. Wniosek o zbadanie zgodności ustawy z Konstytucją
2. Pytania prejudycjalne do Trybunału Sprawiedliwości UE
IX. Podsumowanie
Bibliografia

Agata Kosieradzka-Federczyk
Włochy
I. Wprowadzenie
II. Konstytucyjne podstawy sądownictwa administracyjnego
III. Ustrój sądów administracyjnych i status sędziego sądu administracyjnego
IV. Sądy administracyjne a sądy powszechne
V. Zasady ogólne postępowania sądowoadministracyjnego
we Włoszech i ich odpowiedniki w Polsce
1. Zasady podstawowe
2. Zasady szczególne
VI. Kognicja
VII. Regulacja stron - uczestników postępowania
VIII. Środki sygnalizacyjne i dyscyplinujące stosowane
przez sądy administracyjne
IX. Środki odwoławcze w postępowaniu sądowoadministracyjnym
X. Prawomocność i skuteczność (wykonalność) orzeczeń
sądów administracyjnych
XI. Środki weryfikacji prawomocnego wyroku sądu administracyjnego
XII. Uchwały sądów administracyjnych
XIII. Pytania prawne do Trybunału Konstytucyjnego
i Trybunału Sprawiedliwości UE
1. Pytania prawne
2. Pytania prejudycjalne
XIV. Podsumowanie
Bibliografia

Konrad Walczuk
Słowacja
I. Sądownictwo administracyjne - ustrój, właściwość rzeczowa
i relacja do sądów powszechnych (w tym w ujęciu ewolucyjnym)
1. Wymiar sprawiedliwości - podstawowe zagadnienia
2. Zarys rozwoju sądownictwa administracyjnego w Słowacji
3. Struktura sądownictwa i zakres właściwości poszczególnych rodzajów sądów
II. Status sędziego
1. Zagadnienia ogólne
2. Odpowiedzialność dyscyplinarna
III. Zasady ogólne postępowania sądowoadministracyjnego
i zasada prawdy obiektywnej w postępowaniu administracyjnym
IV. Uczestnicy postępowania sądowoadministracyjnego
oraz zdolność procesowa
1. Zagadnienia ogólne
2. Strony postępowania
3. Zdolność procesowa
4. Pełnomocnicy
5. "Inne podmioty postępowania"
V. Prawomocność i skuteczność (wykonalność) orzeczeń sądów administracyjnych
1. Zagadnienia ogólne
2. Wyroki
3. Postanowienia
VI. Środki odwoławcze i weryfikacji orzeczeń
sądów administracyjnych - zarys zagadnienia
VII. Środki dyscyplinujące i sygnalizujące
VIII. Pytania prawne do Sądu Konstytucyjnego Republiki Słowackiej
i Trybunału Sprawiedliwości UE oraz następstwo prawne w postępowaniu
IX. Podsumowanie
Bibliografia

Uwagi końcowe

Informacje o Autorach