CYFROWY ŚWIT WOLNOŚCI. TECHNOLOGIE MEDIALNEGO OPORU W POLSCE W LATACH OSIEMDZIESIĄTYCH XX WIEKU

ISBN: 978-83-67450-76-8

stron: 326

format: B5

oprawa: miękka

rok wydania: 2024

Posługując się historią mówioną, konfrontując różne źródła osobowe (nieraz sprzeczne), zestawiając je z dokumentami, zarówno wytworzonymi przez działaczy Solidarności, jak i przez SB i funkcjonariuszy innych służb PRL, badaczka pieczołowicie rekonstruuje prawdę historyczną o warunkach funkcjonowania mediów oporu, o twórcach, konstruktorach i wynalazcach, inżynierach, programistach, haktywistach i oddolnych dziennikarzach prasowych, radiowych i filmowcach-dokumentalistach, reprezentantach rodzącej się kultury oporu. Można powiedzieć, że jest to archeologia mediów w czystej postaci, rekonstrukcji podlegają bowiem zarówno media, aparaty medialne, ekologie medialne, jak i sieci społeczne.

dr hab. Anna Maj, prof. UŚ

Na podkreślenie zasługuje niezwykle staranna, wszechstronna kwerenda archiwalna i wykorzystanie historii mówionej, znakomita orientacja w literaturze przedmiotu, a także umiejętność kompetentnej analizy i przystępnego przedstawienia jej efektów. Chciałbym podkreślić znawstwo, z jakim Autorka opisuje funkcjonowanie systemów technologicznych obejmujących techniki druku, urządzenia nadawczo-odbiorcze czy techniki komputerowe.

dr hab. Sławomir Łotysz, prof. PAN 

SPIS TREŚCI

Wstęp 
1. Teoretyczne podstawy badań nad mediami oporu lat 80. XX wieku 
Opór bez przemocy jako kategoria bazowa dla działań
opozycyjnych 
Skuteczność działań bez przemocy 
Media i komunikacja w działaniach nonviolence 
Media oporu w świetle teorii mediów alternatywnych 
Infoaktywizm i technologie wyzwolenia 
Równoległa historia technologii – między archeologią mediów a technologiczną awangardą 
Ekologia mediów 
2. „Solidarność” – teoria i praktyka działania 
„Solidarność” w perspektywie teoretycznej 
Struktura działania podziemnego 
Społeczeństwo podziemne – fiasko strajków i demonstracji 
Pięć lat po Sierpniu 
W stronę rozmów z władzą 
Taktyki 
3. Technologiczne powroty do przeszłości i trudna ewolucja technologii
drukarskich
Samizdat a drugi obieg – społeczny charakter niezależnego publikowania 
Innowacyjność majsterkowania 
Krótka historia technologicznych przemian niezależnego druku w Polsce lat 70. i 80. XX wieku 
Społeczny ruch przepisywaczy 
Przełom technologiczny połowy lat 70. – pierwsze powielacze i pierwsze wydawnictwo 
Szesnaście miesięcy wolności – czy jeszcze drugi obieg? 
Stan wojenny i późniejsze lata 80. – od poligraficznej katastrofy do wydawniczego rozkwitu 
Ekosystem technologii druku niezależnego
Technologie zaadaptowane 
Technologie wskrzeszone – ramka drukarska 
Technologie rezydualne – powielacze bębnowe
Technologie dojrzałe – powielacze offsetowe 
Nowe technologie – komputeryzacja poligrafii 
4. „Wynalazki równoległe” – radio oporu i komputery 
Mikroekologia medialna .
Lubelska mikroekologia medialna 
Ludzie i wartości 
Praktyki i technologie 
Radio Solidarność Lubelszczyzny 
Telefon na świat 
Blokowanie komunikacji 
Komputeryzacja działalności niezależnej 
Niezależna wytwórnia filmowa oraz kino domowe 
Stacja nasłuchowa 
Anonimizacja treści 
Telewizja 
Czynniki sukcesu 
5. W stronę przyszłości – telewizja, komputer i haktywizm 0.0. 
Subwersywne ataki na telewizję rządową 
Ludzie i wartości 
Praktyki i technologia 
Działania Służby Bezpieczeństwa 
Medialny rozgłos – sekundarny obieg informacji niezależnej 
Produkcja seryjna – plany i działania 
Chronotop społeczny, technologiczny i polityczny 
Toruński atak na telewizję w perspektywie haktywizmu,
elektronicznego nieposłuszeństwa obywatelskiego
i mediów taktycznych 
6. Od fajansu do dyskietki – przemiany technologiczne podziemnej
komunikacji 
Tło historyczne i sytuacja komunikacyjna
Kanały łączności – kurierzy 
Telefon 
Szyfrowanie – językowe i tekstowe aspekty anonimizacji
i autoryzacji listów 
Algorytmy szyfrujące 
Sześciocyfrowiec – szyfr książkowy
TRS-80 i komputeryzacja szyfru 
Przejście na IBM-y 
System modulacji fazowej – nowe możliwości komunikacji
radiowej
FidoNet – komunikacja preinternetowa 
Satelita OSCAR 7 – próby łączności satelitarnej
Zakończenie 
Nota bibliograficzna 
Bibliografia 
Indeks nazwisk