ADMINISTRACJA PUBLICZNA ZARYS WYKŁADU

ISBN: 978-83-8017-493-1

410 stron
format: B5
oprawa: miękka
Rok wydania: 2023

Publikacja ukazuje administrację publiczną - czy to w ujęciu funkcjonalnym, czy instytucjonalnym - w szerokim, wielowymiarowym otoczeniu. Składają się nań przede wszystkim polityka, ale także prawo, gospodarka, społeczeństwo, czy kultura. Choć autorami recenzowanej pracy są zarówno prawnicy, jak i politolodzy, dominuje w niej perspektywa politologiczna, stanowiąca istotny wkład w rozwój badań nad administracją publiczną. Widoczne jest w podręczniku połączenie refleksji teoretycznej z analizą konkretnych rozwiązań normatywnych i praktyk wyznaczających model administracji publicznej w Polsce. W rezultacie czytelnik otrzymuje usystematyzowaną wiedzę o teoretycznych ujęciach administracji politycznej, tak w nauce europejskiej, jak i amerykańskiej, oraz o ich odzwierciedleniu w empirii. Publikacja ukazuje złożoność i wieloaspektowość problematyki, wyjaśnia pojęcia bliskoznaczne i trafnie wiąże podejście normatywne z empirycznym. Przedstawia całościowo aktualny stan administracji publicznej w Polsce, charakteryzuje jej ewolucję po 1989 roku (odwołując się niekiedy do doświadczeń wcześniejszych) i zarysowuje kierunki jej modyfikacji w przyszłości.

Na oddawany do rąk Czytelnika podręcznik złożyły się zagadnienia kluczowe dla nauki o administracji, wzbogacone o treści, które są ważne biorąc pod uwagę przygotowanie do pracy zawodowej przyszłych absolwentów nauk politycznych i kierunków pokrewnych. Zawarto w niej zarówno uniwersalne treści, jak i odwołania do spraw bieżących, których podjęcie uznano za konieczne w kształceniu studentów kierunków społecznych na wszystkich poziomach studiów. Podręcznik był pisany z myślą o studentach, stąd też liczne przykłady oraz zestawienia mające na celu przybliżenie funkcjonowania administracji publicznej. Mają one w zamyśle autorów pomóc w poznaniu, zrozumieniu i przyswojeniu zagadnień związanych z funkcjonowaniem współczesnej administracji publicznej.

SPIS TREŚCI

Wstęp

Rozdział I
Administracja publiczna - podstawowe zagadnienia
1. Definicje administracji publicznej
2. Tradycje i nurty nauk o administracji publicznej
3. Administracja publiczna a sektor publiczny
4. Cechy i funkcje administracji publicznej
Literatura

Rozdział II
Podejścia teoretyczne w nauce o administracji publicznej
1. Wprowadzenie - teoria administracji jako teoria polityki
2. Teoria biurokracji Maxa Webera
3. Stary i Nowy Instytucjonalizm
4. Teorie zarządzania publicznego
5. Teoria decyzyjna
6. Podejście governance
7. Neoweberyzm
8. Zakończenie
Literatura

Rozdział III
Polityka, polityka publiczna i administracja publiczna
1. Współczesny model relacji między polityką
i administracją publiczną
2. Pozycja polityki i administracji publicznej
we wzajemnych relacjach oraz płaszczyzny tych relacji
3. Status i usytuowanie polityki publicznej w przestrzeni państwa
4. Miejsce polityki i administracji publicznej w polityce publicznej
Literatura

Rozdział IV
Modele administracji publicznej
1. Wprowadzenie
2. Podstawowe zasady współczesnej administracji publicznej
3. Modele administracji publicznej
3.1. Model południowy - centralizacja i hierarchia
Francja
3.2. Model północny - równość i współpraca
Szwecja
3.3. Model anglosaski - dewolucja i efektywność
Wielka Brytania
3.4. Model środkowo-wschodnioeuropejski
Czechy - decentralizacja i ciągłe reformy
Literatura

Rozdział V
Organizacja administracji publicznej
1. Wprowadzenie
2. Administracja centralna
2.1. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej
2.2. Rada Ministrów, Prezes Rady Ministrów i ministrowie
2.3. Organy (urzędy) centralne
2.4. Inne organy oraz jednostki organizacyjne administracji
centralnej
3. Terenowa administracja rządowa
3.1. Wojewoda i administracja zespolona
3.2. Administracja niezespolona
4. Samorząd w systemie administracji publicznej
4.1. Samorząd terytorialny jako podmiot administracji
publicznej
4.2. Samorząd specjalny w systemie administracji publicznej
Literatura

Rozdział VI
Formy prawne i struktury organizacyjne administracji publicznej
1. Wprowadzenie
2. Organizacja podmiotów administracji publicznej
2.1. Organy i urzędy
2.2. Jednostki budżetowe
2.3. Samorządowe zakłady budżetowe
2.4. Państwowe i samorządowe osoby prawne
2.4.1. Agencje, agencje wykonawcze
2.4.2. Instytucje gospodarki budżetowej
2.5. Państwowe fundusze celowe
3. Prawne formy działania administracji publicznej
3.1. Akty normatywne
3.2. Akty administracyjne
3.3. Porozumienia administracyjne
3.4. Umowy
3.4.1. Umowa o partnerstwie publiczno-prywatnym
3.4.2. Umowy zawierane w trybie ustawy Prawo
zamówień publicznych
3.4.3. Umowy zawierane na podstawie ustawy
o działalności pożytku publicznego i wolontariacie
3.4.4. Umowa koncesji na roboty budowlane i usługi
3.4.5. Umowy dotyczące publicznego transportu zbiorowego
3.5. Działalność społeczno-organizatorska
3.6. Czynności materialno-techniczne (czynności faktyczne)
4. Struktury organizacyjne w administracji publicznej
4.1. Struktura organizacyjna i jej cechy
4.2. Klasyczne i nowoczesne struktury organizacyjne
administracji publicznej
Literatura

Rozdział VII
Decydowanie w administracji publicznej
1. Wprowadzenie
2. Decydowanie - dyskusja wokół definicji
3. Rola administracji publicznej w procesie rządzenia
4. Zarządzanie w administracji publicznej
Literatura

Rozdział VIII
Kadry administracji publicznej
1. Modele prawa urzędniczego
2. Stosunki pracy w administracji państwowej
2.1. Ustawa o pracownikach urzędów państwowych
z dnia 16 września 1982 r.
2.2. Status pracowników Najwyższej Izby Kontroli
3. Status pracowników i urzędników administracji rządowej
3.1. Służba cywilna
3.2. Służba zagraniczna
4. Status pracowników zatrudnionych w jednostkach
samorządu terytorialnego
5. Etyka w administracji publicznej
5.1. Interes urzędniczy
Literatura

Rozdział IX
Administracja Unii Europejskiej
1. Struktura instytucjonalna Unii Europejskiej
2. Służba cywilna Unii Europejskiej
2.1. Pojęcie "służby cywilnej Unii Europejskiej"
2.2. Służba cywilna Unii Europejskiej w strukturze zatrudnionych
2.3. Regulacja urzędnicza UE - Regulamin pracowniczy
urzędników Unii Europejskiej
2.4. Dostęp do korpusu urzędników AD, AST i AST/SC
2.4.1. Podstawowe warunki dostępu
2.4.2. Szczegółowe kryteria podmiotowe dostępu
2.4.3. Procedury naboru
2.4.4. Niedyskryminacja i zapewnienie względnego parytetu
obywatelstwa urzędników Unii Europejskiej
2.5. Prawa i obowiązki urzędników UE
2.5.1. Zasady ogólne
2.5.2. Konkretyzacja zasad ogólnych i ich interpretacja
2.5.3. Przenoszenie urzędników UE na inne miejsce pracy
2.5.4. Zakończenie służby
2.6. Sąd do Spraw Służby Publicznej Unii Europejskiej
Literatura

Rozdział X
Administracja publiczna i gospodarka
1. Oddziaływania państwa na gospodarkę
2. Administracja publiczna jako nabywca dóbr i usług
3. Subsydiarna działalność gospodarcza podmiotów publicznych
4. Pomoc publiczna
Literatura

Rozdział XI
Administracja publiczna i społeczeństwo
1. Wprowadzenie
2. Relacje administracji publicznej z obywatelami
- od petenta do interesariusza
3. Prawo dostępu do informacji publicznej
4. Formy angażowania interesariuszy w proces decyzyjny
4.1. Konsultacje społeczne
4.2. Partycypacja społeczna w planowaniu przestrzennym
4.3. Społeczne rady i komisje
4.4. Panele obywatelskie
4.5. Sądy obywatelskie
4.6. Udział społeczeństwa w podejmowaniu decyzji
dotyczących ochrony środowiska
4.7. Udział organizacji pozarządowych (społecznych)
w postępowaniach administracyjnych
5. Formy angażowania obywateli w świadczenie usług publicznych
5.1. Zlecanie usług publicznych
5.2. Partnerstwo publiczno-prywatne
5.3. Vouchery na usługi publiczne
5.4. Inicjatywa lokalna
5.5. Koprodukcja usług publicznych
6. Formy partycypacji publicznej w rządzeniu
6.1. Współpraca administracji z organizacjami pozarządowymi
6.2. Lokalne grupy działania
Rozwój kierowany przez społeczność lokalną
6.3. Budżet obywatelski
6.4. Jednostki pomocnicze
6.5. Obywatelska inicjatywa uchwałodawcza
6.6. Debata nad raportem o stanie jednostki
samorządu terytorialnego
6.7. E-partycypacja
6.8. Referendum lokalne
7. Uwagi końcowe
Literatura

Rozdział XII
Elektroniczna administracja publiczna
1. Społeczeństwo informacyjne a elektroniczna
administracja publiczna
2. Wdrażanie technologii informacyjno-komunikacyjnych (ICT)
w administracji publicznej w państwach UE
3. E-administracja w Polsce
Literatura

Rozdział XIII
Rozliczalność administracji publicznej
1. Wprowadzenie
2. Kontrola i nadzór
2.1. Kontrola
2.2. Nadzór
2.3. Kryteria kontroli
2.4. Typologia kontroli
2.5. System kontroli administracji publicznej w Polsce
3. Rozliczalność - definicje i podejścia teoretyczne
4. Typologie rozliczalności
5. Etapy procesu rozliczalności
5.1. Informacja
5.2. Dyskusja
5.3. Sankcja
6. Warunki rozliczalności administracji publicznej w Polsce
Literatura

Rozdział XIV
Kierunki reformowania i dekonstrukcji administracji publicznej
1. Wprowadzenie
2. Administracja publiczna wobec przemian ustrojowych
3. Organizacyjne oraz zarządcze przemiany administracji publicznej
- od weberowskiej biurokracji do public governance
4. Administracja publiczna przyszłości - wyzwania i trendy
Literatura

Noty o autorach

Spis tabel

Spis rysunków