ZASADA KONKURENCYJNOŚCI W PRAKTYCE ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH. PYTANIA I ODPOWIEDZI

ISBN: 978-83-8246-534-1

221 stron
format: A5
oprawa: miękka
Rok wydania: 2021

Zasada konkurencyjności stanowi unikalną procedurę udzielania zamówień w projektach finansowanych ze środków Unii Europejskiej. Obowiązkiem jej stosowania zostali objęci przede wszystkim polscy przedsiębiorcy, którzy stanowią istotną grupę beneficjentów pomocy publicznej. W książce przedstawiono wieloletnią praktykę oraz dorobek doktryny wypracowane przez instytucje finansujące projekty oraz sądy administracyjne w zakresie prawidłowego udzielania, a także kontroli zamówień dotowanych ze środków unijnych.

Omówiono przy tym kwestie dotyczące:
- szacowania wartości zamówienia,
- rozeznania rynku,
- wyłączeń procedur podstawowych,
- umowy zamówieniowej i możliwości jej zmiany,
- nakładania korekt finansowych z tytułu nieprawidłowości przy udzielaniu zamówień.

Całość ujęto w formule pytań i odpowiedzi wraz z poradami autorów, co czyni publikację przystępną dla odbiorcy oraz nadaje jej wymiar praktyczny. Autorzy zwrócili również uwagę na najczęściej popełniane błędy, dzięki czemu książka może pomóc zmniejszyć ryzyko stwierdzenia nieprawidłowości przy udzielaniu zamówień.

Poradnik przeznaczony jest dla beneficjentów środków unijnych, którym pozwoli skutecznie zastosować konkurencyjne procedury zamówieniowe. Ponadto może stanowić wsparcie merytoryczne dla kontrolerów weryfikujących poprawność prowadzenia tych procedur. Zainteresuje również właścicieli firm doradczych specjalizujących się w pozyskiwaniu oraz rozliczaniu dotacji unijnych.

SPIS TREŚCI

Wykaz skrótów

Słowniczek

Wprowadzenie

Rozdział 1
Źródła prawa
1. Jakie przepisy regulują udzielanie zamówień w projektach finansowanych z funduszy unijnych w perspektywie finansowej 2014-2020?
2. Czy Wytyczne w zakresie kwalifikowalności wydatków w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności na lata 2014-2020 ulegały zmianie w trakcie
perspektywy finansowej 2014-2020?
3. Jaki jest charakter prawny Wytycznych w zakresie kwalifikowalności wydatków w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu
Społecznego oraz Funduszu Spójności na lata 2014-2020 i skąd wynika moc wiążąca tego dokumentu?
4. Jaką wersję Wytycznych w zakresie kwalifikowalności wydatków w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności na lata 2014-2020 należy stosować
do udzielenia zamówienia w projekcie przez beneficjenta?
5. Czy zmienione postanowienia Wytycznych w zakresie kwalifikowalności wydatków w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności na lata 2014-2020 w części dotyczącej udzielania zamówień w projektach mogą być stosowane przez beneficjentów wstecz?
6. Na podstawie jakich przepisów instytucja będąca stroną umowy o dofinansowanie nakłada korekty finansowe za naruszenia związane z udzielaniem zamówień w projektach finansowanych z funduszy unijnych w perspektywie
finansowej 2014-2020?
7. Czy beneficjent zobowiązany do stosowania regulacji dotyczących udzielania zamówień w projekcie ustanowionych w wytycznych może zamiast nich stosować ustawę Prawo zamówień publicznych?
8. Czy w przypadku udzielania zamówienia w trybie zasady konkurencyjności przez podmiot, który nie jest zamawiającym w rozumieniu ustawy Prawo zamówień publicznych, może on korzystać z rozwiązań określonych w ustawie
Prawo zamówień publicznych w drodze analogii?

Rozdział 2
Szacowanie wartości zamówienia
1. Czy w świetle wytycznych z 2020 r. zamawiający powinien przed wszczęciem postępowania przeprowadzić szacowanie wartości zamówienia?
2. Czy szacowanie wartości zamówienia można utożsamiać z rozeznaniem rynku w świetle wytycznych z 2020 r.?
3. Jak należy prawidłowo przeprowadzić szacowanie wartości zamówienia zgodnie z wytycznymi z 2020 r.?
4. Kiedy należy przeprowadzić szacowanie wartości zamówienia?
5. Według jakiego kursu walutowego należy przeliczyć szacowaną wartość zamówienia wyrażoną w euro?
6. Co oznacza zakaz zaniżania szacunkowej wartości zamówienia bądź jego podziału skutkującego zaniżeniem jego wartości?
7. Co to jest tożsamość przedmiotowa w kontekście szacowania wartości zamówienia?
8. Co to jest tożsamość podmiotowa w kontekście szacowania wartości zamówienia?
9. Co to jest tożsamość czasowa w kontekście szacowania wartości zamówienia?
10. Czy zamówienia dotyczące tego samego lub podobnego przedmiotu oraz realizowane przez tego samego wykonawcę, które według harmonogramu realizacji projektu zamawiający zamierza udzielać w różnych etapach, należy traktować
jako tożsame pod względem czasowym?
11. Czy brak spełnienia przez zamówienie jednej z tożsamości (przedmiotowej, podmiotowej lub czasowej) powoduje, że zamawiający może podzielić je na odrębne?
12. Według jakich zasad należy oszacować wartość zamówienia, którego przedmiotem są roboty budowlane?
13. Czy zamawiający może podzielić zamówienie na mniejsze części bądź zamawiać je partiami w trakcie realizacji projektu i w ramach każdej z nich przeprowadzić odrębne postępowanie?
14. Czy zamówienia udzielane przez beneficjenta, niebędącego zamawiającym w rozumieniu ustawy Prawo zamówień publicznych, poza projektem, np. w ramach jego bieżącej działalności, powinny być uwzględniane przy szacowaniu
wartości zamówienia?
15. Czy zamawiający, które realizuje jednocześnie kilka projektów finansowanych ze środków unijnych, może zamówić w ramach jednego postępowania towary lub usługi na potrzeby tych wszystkich projektów?
16. Czy zamawiający, który realizuje równocześnie kilka projektów finansowanych ze środków unijnych, powinien szacować wartość zamówień łącznie dla wszystkich prowadzonych przedsięwzięć?

Rozdział 3
Rozeznanie rynku
1. Czym jest rozeznanie rynku?
2. Dla zamówień o jakiej wartości beneficjent powinien przeprowadzić rozeznanie rynku?
3. W jaki sposób przeprowadzić postępowanie w trybie rozeznania rynku?
4. Jak postąpić w sytuacji, w której zamawiający w ramach rozeznania rynku nie może uzyskać drugiej ważnej oferty?
5. Czy w ramach rozeznania rynku zamawiający może dodatkowo upublicznić zapytanie ofertowe w Bazie Konkurencyjności?
6. Czy w przypadku rozeznania rynku istnieje minimalny okres publikacji zapytań ofertowych?
7. Czy w ramach trybu rozeznania rynku obowiązuje zakaz udzielania zamówień podmiotom powiązanym osobowo lub kapitałowo z zamawiającym?
8. Czy w trybie rozeznania rynku zamawiający powinien zamieścić w zapytaniu ofertowym kody CPV oraz nazwy ze Wspólnego Słownika Zamówień?
9. Czy rozeznanie rynku powinno zakończyć się sporządzeniem protokołu postępowania o udzielenie zamówienia?
10. Czy zwolnienia z procedur udzielania zamówień określone w podrozdziale 6.5 pkt 6, 7 lit. a-k i pkt 8 wytycznych z 2020 r. mają również zastosowanie do rozeznania rynku?
11. Czy rozeznanie rynku zobowiązuje zamawiającego do zawarcia umowy w formie pisemnej z wykonawcą?
12. Czy w przypadku najczęściej finansowanych towarów i usług, o których mowa w sekcji 6.5.1 pkt 5 wytycznych z 2020 r., zamawiający powinien przeprowadzić rozeznanie rynku?

Rozdział 4
Zasada konkurencyjności
1. Czym jest zasada konkurencyjności?
2. Dla zamówień o jakiej wartości szacunkowej beneficjent powinien przeprowadzić postępowanie zgodnie z zasadą konkurencyjności?
3. Jakie są niezbędne wymogi proceduralne zasady konkurencyjności?
4. W jaki sposób upublicznić zapytanie ofertowe w postępowaniu prowadzonym zgodnie z zasadą konkurencyjności? Co należy zrobić, gdy działalność Bazy Konkurencyjności została zawieszona?
5. Czy zamawiający jest zobowiązany do publikacji zapytania ofertowego w Dzienniku Urzędowym UE lub Biuletynie Zamówień Publicznych?
6. W jakim języku należy prowadzić postępowanie o udzielenie zamówienia?
7. Ile powinien wynosić termin na składanie ofert?
8. W jaki sposób oblicza się termin składania ofert?
9. W jakiej formie mogą być składane oferty przez wykonawców?
10. Jakie elementy powinno zawierać zapytanie ofertowe?
11. Czy beneficjent może zmienić treść zapytania ofertowego?
12. Czy zamawiający może żądać od wykonawców wniesienia wadium w trybie zasady konkurencyjności?
13. Czy wykonawcy mają prawo do zadawania pytań odnośnie do treści zapytania ofertowego?
14. Czy w ramach zasady konkurencyjności zamawiający powinien zamieścić w zapytaniu ofertowym kody CPV i nazwy ze Wspólnego Słownika Zamówień?
15. W jaki sposób sporządzić opis przedmiotu zamówienia?
16. Czy dopuszczalne jest wskazanie w opisie przedmiotu zamówienia nazwy producenta, modelu lub innego określenia, które odnosi się wprost do konkretnego produktu lub wykonawcy?
17. Czy dopuszczając rozwiązania równoważne, zamawiający powinien określić zakres równoważności?
18. Czy zamawiający może ograniczyć dostęp do informacji związanych z postępowaniem o udzielenie zamówienia?
19. Czym są warunki udziału w postępowaniu? W jaki sposób prawidłowo sformułować warunki udziału w postępowaniu?
20. W jaki sposób beneficjent może zweryfikować spełnienie warunków udziału w postępowaniu przez wykonawców?
21. Czym są kryteria oceny ofert? W jaki sposób sformułować kryteria oceny ofert?
22. Czy cena może być jedynym kryterium oceny ofert?
23. Czy zamawiający może wezwać wykonawcę do wyjaśnienia treści oferty?
24. Czy dopuszczalne jest dokonywanie zmian w treści otrzymanych ofert?
25. Czy w postępowaniu prowadzonym zgodnie z zasadą konkurencyjności dopuszczalne są negocjacje z wykonawcami?
26. Czym jest oferta częściowa?
27. Czym jest oferta wariantowa?
28. Kiedy i w jaki sposób powinno nastąpić otwarcie ofert?
29. Kiedy zamawiający powinien odrzucić ofertę?
30. Jaka oferta może zostać uznana za najkorzystniejszą?
31. Jak postąpić w sytuacji, gdy nie można wybrać najkorzystniejszej oferty z uwagi na to, że co najmniej dwie oferty przedstawiają taką samą cenę lub bilans ceny i innych kryteriów oceny ofert?
32. Czy wybór wykonawcy w postępowaniu prowadzonym zgodnie z zasadą konkurencyjności powinien zakończyć się podpisaniem umowy?
33. Czy po upływie terminu związania ofertą zamawiający może udzielić zamówienia wykonawcy?
34. Czy postępowanie może zakończyć się wyborem kilku wykonawców?
35. Jak postąpić w sytuacji, w której wybrany zgodnie z zasadą konkurencyjności wykonawca odstępuje od podpisania umowy w sprawie danego zamówienia?
36. W jaki sposób upublicznić informację o wyniku postępowania? Co powinna zawierać informacja o wyniku postępowania?
37. Czy zamawiający powinien udostępnić ofertę wykonawcy pozostałym uczestnikom postępowania na ich żądanie?
38. Czy postępowanie prowadzone zgodnie z zasadą konkurencyjności powinno zakończyć się sporządzeniem protokołu? W jakiej formie sporządzić protokół postępowania i co powinien on zawierać?
39. Czy zamawiający może unieważnić postępowanie?
40. Jak postąpić w sytuacji, gdy w postępowaniu prowadzonym zgodnie z zasadą konkurencyjności nie wpłynie żadna oferta, wszystkie oferty zostaną odrzucone lub wszyscy wykonawcy zostaną wykluczeni z udziału w postępowaniu?
41. Czy wykonawca ma możliwość odwołania się od wyniku postępowania?
42. Czy beneficjent może udzielić zamówienia podmiotowi powiązanemu z nim osobowo lub kapitałowo?
43. Co oznacza konflikt interesów na płaszczyźnie udzielania zamówień w projektach?
44. Jakie podmioty należy uznać za powiązane kapitałowo lub osobowo z zamawiającym?
45. Czy zamawiający może udzielić zamówienia podmiotowi partnerskiemu?
46. Czy istnieją sytuacje, w których dopuszczalne będzie udzielenie zamówienia podmiotowi powiązanemu osobowo lub kapitałowo z beneficjentem?
47. Czy wykonawcy mogą wspólnie ubiegać się o udzielenie zamówienia w ramach projektu?
48. Czy beneficjenci, którzy jako partnerzy (konsorcjanci) wspólnie realizują projekt, zobowiązani są do wspólnego prowadzenia postępowania, w sytuacji gdy udzielają tożsamych zamówień?
49. Czy zamawiających również obowiązują przepisy RODO w toku procedur udzielania zamówień w projektach w ramach programów operacyjnych?
50. Jakich obowiązków informacyjnych powinien przestrzegać zamawiający względem osób, których dane osobowe przetwarza w ramach postępowania o udzielenie zamówienia?
51. Jak zamawiający powinien realizować obowiązki informacyjne z RODO wobec wykonawców?

Rozdział 5
Wyłączenia procedur konkurencyjnych
1. W jakich przepisach uregulowane są sytuacje, w których obowiązek stosowania procedur konkurencyjnych jest wyłączony?
2. Czy zamawiający może być zwolniony ze stosowania wytycznych z 2020 r. w zakresie zamówień przez instytucję będącą stroną umowy o dofinansowanie?
3. Czy nabywając własność lub inne prawa do istniejących budynków lub nieruchomości, beneficjent zobowiązany jest stosować tryb konkurencyjny?
4. Czy zatrudnienie osoby do realizacji prac w ramach projektu na podstawie umowy o pracę powinno być dokonane z zastosowaniem konkurencyjnego trybu udzielania zamówień?
5. Czy angażując osoby do realizacji projektu na podstawie umowy cywilnoprawnej, beneficjent jest zobowiązany do przeprowadzenia procedury konkurencyjnej?
6. Czy w ramach projektów finansowanych z funduszy unijnych może mieć skuteczne zastosowanie art. 11 ust. 5 pkt 1 p.z.p. (art. 4d ust. 1 pkt 1 p.z.p.2004)?
7. Czy w sytuacji, gdy postępowanie konkurencyjne nie zakończyło się wyborem wykonawcy, beneficjent ma prawo udzielić zamówienia dowolnie wybranemu przez siebie wykonawcy (bez stosowania trybu konkurencyjnego)?
8. Czy w sytuacji, gdy na rynku właściwym działa tylko jeden wykonawca, beneficjent może udzielić zamówienia bez stosowania procedury konkurencyjnej?
9. Kiedy można uznać, że brak konkurencji ze względów technicznych ma obiektywny charakter?
10. Prawa wyłączne - kiedy można uznać, że istnieje tylko jeden wykonawca, który ma wyłączne prawo do dysponowania przedmiotem zamówienia?
11. Kiedy zamówienie z zakresu działalności twórczej i artystycznej może być udzielone z pominięciem procedury konkurencyjnej?
12. Czy w wyjątkowej, nieprzewidzianej sytuacji lub gdy wymagane jest pilne udzielenie zamówienia, zamawiający może udzielić zamówienia bez stosowania trybu konkurencyjnego?
13. Czy można bezpośrednio udzielić kolejnego zamówienia wykonawcy wybranemu w procedurze konkurencyjnej, jeżeli zachodzi potrzeba realizacji dodatkowych dostaw?
14. Czy w sytuacji, gdy zachodzi potrzeba powtórzenia podobnych usług lub robót budowlanych, beneficjent może udzielić zamówienia bez stosowania procedury konkurencyjnej?
15. Czy dokonując zakupu na giełdzie towarowej, beneficjent jest zobowiązany do przeprowadzania procedury konkurencyjnej? Czy zamawiający może dokonać zakupu na giełdzie towarowej zamiast stosowania procedur udzielania
zamówień określonych w wytycznych z 2020 r.?
16. Czy beneficjent, który nie jest zobowiązany do stosowania ustawy Prawo zamówień publicznych, udzielając zamówienia bez przeprowadzania procedury konkurencyjnej, musi przestrzegać zakazu powiązań?
17. Czy w przypadku zakupu ruchomości w ramach egzekucji komorniczej lub w toku likwidacji majątku masy upadłości w postępowaniu upadłościowym beneficjent jest zobowiązany do zastosowania zasady konkurencyjności albo rozeznania rynku?

Rozdział 6
Beneficjenci będący zamawiającymi w rozumieniu ustawy Prawo zamówień publicznych a wytyczne z 2020 r.
1. Czy beneficjenci będący zamawiającymi w rozumieniu ustawy Prawo zamówień publicznych przy udzielaniu zamówień publicznych mają obowiązek stosowania zasady konkurencyjności?
2. Czy przeprowadzenie przez zamawiającego w rozumieniu ustawy Prawo zamówień publicznych postępowania o udzielenie zamówienia publicznego w trybie
przewidzianym w ustawie Prawo zamówień publicznych (np. przetargu nieograniczonego lub w trybie podstawowym) zamiast zasady konkurencyjności jest uznawane za nieprawidłowość indywidualną?
3. Czy beneficjent będący zamawiającym w rozumieniu ustawy Prawo zamówień publicznych w ramach szacowania wartości zamówienia w projekcie powinien uwzględniać zamówienia tożsame udzielane w toku bieżącej działalności?
4. Czy beneficjent będący zamawiającym w rozumieniu ustawy Prawo zamówień publicznych, udzielając zamówień w ramach projektów finansowanych ze środków unijnych, może skorzystać z uprawnienia przewidzianego w art. 30 ust. 4 p.z.p.?
5. Jaki tryb udzielania zamówień publicznych powinien przyjąć zamawiający w rozumieniu ustawy Prawo zamówień publicznych dla zamówień, których wartość nie przekracza kwoty 50 000 zł netto?
6. Na jakiej podstawie beneficjent może ustalić, czy jest zamawiającym w rozumieniu ustawy Prawo zamówień publicznych przy udzielaniu zamówień publicznych?
7. Czy w przypadku zamówień sektorowych obowiązuje zasada konkurencyjności?
8. Czy beneficjentów będących zamawiającymi w rozumieniu ustawy Prawo zamówień publicznych obowiązuje zakaz powiązań osobowych lub kapitałowych?
9. Czy beneficjent będący zamawiającym w rozumieniu ustawy Prawo zamówień publicznych zamiast zasady konkurencyjności może zastosować wewnętrzny regulamin udzielania zamówień obowiązujący w jednostce?
10. Czy beneficjent będący zamawiającym w rozumieniu ustawy Prawo zamówień publicznych zamiast zasady konkurencyjności może zastosować tryb konkurencyjny przewidziany w ustawie Prawo zamówień publicznych?
11. Czy beneficjent będący zamawiającym w rozumieniu ustawy Prawo zamówień publicznych, udzielając zamówienia w trybie zasady konkurencyjności, zobowiązany jest opublikować ogłoszenie o zamówieniu w Dzienniku Urzędowym UE
lub Biuletynie Zamówień Publicznych?
12. Czy beneficjent będący zamawiającym w rozumieniu ustawy Prawo zamówień publicznych, który prowadzi postępowanie zgodnie z zasadą konkurencyjności, może udzielić zamówienia in-house?
13. Czy wykonawcom biorącym udział w postępowaniu w trybie zasady konkurencyjności prowadzonym przez beneficjenta będącego zamawiającym w rozumieniu ustawy Prawo zamówień publicznych przysługuje odwołanie do KIO?
14. Czy zamówienia udzielane w projektach współfinansowanych ze środków unijnych podlegają kontroli Prezesa UZP?

Rozdział 7
Umowa o zamówienie
1. W jakiej formie należy sporządzić umowę w sprawie zamówienia?
2. Czy dopuszczalne jest dokonywanie zmian w umowie w sprawie zamówienia?
3. Jaka zmiana umowy w sprawie zamówienia będzie uznana za zmianę istotną?
4. Czy jeżeli możliwość dokonania istotnej zmiany umowy została przewidziana w zapytaniu ofertowym, to zamawiający może dokonać tego typu zmian?
5. Czy można wprowadzić do umowy zmiany dotyczące realizacji dodatkowych dostaw, usług lub robót budowlanych przez dotychczasowego wykonawcę, które nie zostały objęte zamówieniem podstawowym?
6. Czy w sytuacji, gdy konieczność wprowadzenia istotnych zmian do umowy spowodowana jest okolicznościami, których zamawiający nie mógł przewidzieć, istnieje możliwość ich dokonania?
7. Czy wykonawca może dokonać cesji wierzytelności wynikającej z umowy w sprawie zamówienia?
8. Czy dopuszczalna jest zmiana wykonawcy przedmiotu zamówienia?
9. Czy beneficjent może w ramach cesji (przelewu) przejąć wierzytelność od zamawiającego z umowy o realizację zamówienia bez obowiązku stosowania procedury konkurencyjnej?
10. Czy zamawiający może dokonywać zmian w umowie w sprawie zamówienia, jeżeli wartość tych zmian nie jest znaczna?
11. Czy umowa w sprawie zamówienia może zostać rozwiązana lub wypowiedziana przed terminem, na jaki została zawarta?
12. Czy dopuszczalne jest odstąpienie od umowy w sprawie zamówienia?
13. Czy w umowie zamówieniowej można przewidzieć kary umowne lub odsetki?
14. Czy istnieją ograniczenia w zakresie ustalania terminu zapłaty wynagrodzenia na rzecz wykonawcy?

Rozdział 8
Wnioskodawcy a udzielanie zamówień w projekcie
1. Czy wnioskodawcy konkursów finansowanych ze środków unijnych są zobowiązani do stosowania procedur udzielania zamówień określonych w wytycznych?
2. Czy zamawiający wnioskodawca może wybrać wykonawcę zamówienia przed złożeniem wniosku o dofinansowanie projektu?
3. Czy zamawiający wnioskodawca może udzielić zamówienia w przedmiocie robót budowlanych przed złożeniem wniosku o dofinansowanie?
4. W jaki sposób wnioskodawca powinien upublicznić zapytanie ofertowe w trybie zasady konkurencyjności?
5. Czy udzielenie zamówienia przed złożeniem wniosku o dofinansowanie, zgodnie z wewnętrznym regulaminem zakupów zamawiającego, w czasie, w którym jeszcze
nie zamierzał aplikować o środki, będzie podlegało zwolnieniu z procedur konkurencyjnych określonych w wytycznych z 2020 r.?
6. Czy wykonawca wybrany w postępowaniu o udzielenie zamówienia przeprowadzonym w ramach jednego konkursu może być następnie uwzględniony jako wykonawca, np. kluczowych prac w projekcie, w innym konkursie, w którym aplikuje wnioskodawca?
7. Czy wnioskodawca może w ramach postępowania o udzielenie zamówienia w trybie zasady konkurencyjności wybrać podmiot powiązany z nim osobowo lub kapitałowo?
8. Czy wytyczne z 2020 r. formułują względem wnioskodawcy jako zamawiającego dodatkowe wymogi w zakresie udzielania zamówień w projekcie?
9. Czy zamawiający wnioskodawca może zmienić istotne warunki umowy warunkowej z wykonawcą po złożeniu wniosku o dofinansowanie, a przed podpisaniem umowy
o dofinansowanie?
10. Czy wnioskodawca po wyborze wykonawcy zamówienia może przed złożeniem wniosku o dofinansowanie ponownie przeprowadzić procedurę konkurencyjną i wybrać innego wykonawcę?

Rozdział 9
Korekty fina