ZAKŁAD UBEZPIECZEŃ JAKO POKRZYWDZONY Z ART. 49&3 KODEKSU POSTĘPOWANIA KARNEGO

ISBN: 978-83-231-5458-7

stron: 323

format: B5

oprawa: miękka

rok wydania: 2024

Monografia stanowi opracowanie problematyki uczestnictwa w postępowaniu karnym zakładu ubezpieczeń jako pokrzywdzonego w zakresie, w jakim pokrył szkodę wyrządzoną pokrzywdzonemu przez przestępstwo lub jest zobowiązany do jej pokrycia. Podjęta tematyka dotyczy kwestii związanych m.in. z prawem pokrzywdzonego zakładu ubezpieczeń do rzetelnego procesu karnego, reprezentacją pokrzywdzonego zakładu ubezpieczeń w postępowaniu karnym, uprawnieniami zakładu ubezpieczeń jako pokrzywdzonego na podstawie art. 49 § 3 k.p.k. w postępowaniu karnym, dochodzeniem roszczeń cywilnoprawnych przez zakład ubezpieczeń w postępowaniu karnym na podstawie przepisu art. 49 § 3 k.p.k., obowiązkiem naprawienia szkody przez sprawcę wypadku komunikacyjnego
w kontekście zobowiązania zakładu ubezpieczeń do naprawienia szkody z tytułu ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych czy z wpływem świadczenia kulancyjnego na pozycję zakładu ubezpieczeń jako pokrzywdzonego w postępowaniu karnym. W książce zostały także przedstawione propozycje rozwiązań legislacyjnych w kontekście dalszego obowiązywania przepisu art. 49 § 3 k.p.k. czy możliwości dochodzenia roszczeń cywilnoprawnych przez zakład ubezpieczeń w postępowaniu karnym.

Rozważania podjęte w monografii dotyczą nie tylko analizy regulacji szeroko rozumianego prawa karnego, ale również prawa cywilnego (zarówno prawa materialnego, jak i w niektórych rozważaniach prawa procesowego), ze szczególnym uwzględnieniem prawa ubezpieczeń gospodarczych.
W kontekście prawa pokrzywdzonego zakładu ubezpieczeń do rzetelnego procesu karnego rozważaniom poddane zostały normy prawa konstytucyjnego oraz prawa międzynarodowego (przede wszystkim Europejskiej Konwencji Praw Człowieka), a także orzeczenia Europejskiego Trybunału Praw Człowieka oraz Trybunału Konstytucyjnego. Książka zawiera także zebrane w jednym miejscu dotychczasowe poglądy doktryny oraz bogaty zbiór orzecznictwa, a ponadto wyniki przeprowadzonych badań aktowych na temat udziału w postępowaniu karnym zakładu ubezpieczeń jako pokrzywdzonego na podstawie przepisu art. 49 § 3 k.p.k. 

SPIS TREŚCI

Wykaz skrótów 
Wstęp 
Rozdział 1. Zakład ubezpieczeń jako pokrzywdzony w postępowaniu karnym 
1.1. Pojęcie zakładu ubezpieczeń 
1.1.1. Definicja zakładu ubezpieczeń na podstawie przepisów ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej oraz ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych 
1.1.2. Pojęcie zakładu ubezpieczeń w świetle przepisów Kodeksu postępowania karnego 
1.2. Pojęcie pokrzywdzonego w świetle przepisu art. 49 § 1 k.p.k.
1.2.1. Bezpośrednie naruszenie lub zagrożenie przestępstwem 
1.2.2. Określenie dobra prawnego na podstawie przepisu art. 49 § 1 k.p.k. 
1.2.3. Pojęcie osoby fizycznej, osoby prawnej, instytucji państwowej, samorządowej oraz innej jednostki organizacyjnej, której odrębne przepisy przyznają zdolność prawną w rozumieniu przepisu art. 49 § 1 k.p.k. 
1.3. Ewolucja statusu zakładu ubezpieczeń jako pokrzywdzonego w postępowaniu karnym 
Rozdział 2. Pokrzywdzony w świetle prawa do rzetelnego procesu karnego 
2.1. Pojęcie rzetelnego procesu karnego 
2.2. Rzetelny proces karny na podstawie przepisów Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego 
2.3. Rzetelny proces karny na podstawie przepisów Europejskiej Konwencji Praw Człowieka oraz orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka 
2.4. Prawo pokrzywdzonego do rzetelnego procesu karnego 
2.4.1. Prawo pokrzywdzonego do rzetelnego procesu karnego w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego 
2.4.2. Prawo pokrzywdzonego do rzetelnego procesu karnego w świetle przepisów Europejskiej Konwencji Praw Człowieka 
2.4.3. Prawo pokrzywdzonego do rzetelnego procesu karnego a regulacje prawa unijnego 
Rozdział 3. Realizacja uprawnień przysługujących zakładowi ubezpieczeń jako pokrzywdzonemu w postępowaniu karnym na podstawie przepisu art. 49 § 3 k.p.k. 
3.1. Reprezentacja zakładu ubezpieczeń występującego w charakterze pokrzywdzonego w postępowaniu karnym 
3.2. Wykonywanie praw pokrzywdzonego przez zakład ubezpieczeń w postępowaniu przygotowawczym 
3.2.1. Uprawnienie zakładu ubezpieczeń do zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa oraz do złożenia zażalenia na postanowienie o odmowie wszczęcia lub o umorzeniu postępowania przygotowawczego 
3.2.2. Uprawnienie zakładu ubezpieczeń do uczestnictwa w czynnościach postępowania przygotowawczego 
3.2.3. Uprawnienie zakładu ubezpieczeń do przeglądania akt sprawy oraz sporządzania odpisów i kopii z akt sprawy 
3.2.4. Uprawnienie zakładu ubezpieczeń do złożenia wniosków o uzupełnienie dochodzenia lub śledztwa 
3.2.5. Uprawnienie zakładu ubezpieczeń do złożenia wniosku o skierowanie sprawy do postępowania mediacyjnego 
3.3. Wykonywanie praw pokrzywdzonego przez zakład ubezpieczeń w postępowaniu sądowym 
3.3.1. Uprawnienie zakładu ubezpieczeń do udziału w posiedzeniach wyrokowych 
3.3.2. Uprawnienie zakładu ubezpieczeń do udziału w rozprawie głównej 
3.3.3. Uprawnienie zakładu ubezpieczeń do sprzeciwienia się wnioskowi o dobrowolne poddanie się karze 
3.3.4. Uprawnienie zakładu ubezpieczeń do wniesienia apelacji od wyroku warunkowo umarzającego postępowanie wydanego na posiedzeniu 
3.4. Wykonywanie przez zakład ubezpieczeń uprawnień przysługujących oskarżycielowi posiłkowemu w postępowaniu sądowym 
3.4.1. Uprawnienie zakładu ubezpieczeń do przeglądania akt sprawy oraz sporządzania odpisów i kopii z akt sprawy 
3.4.2. Uprawnienie zakładu ubezpieczeń do zgłaszania wniosków dowodowych na rozprawie głównej 
3.4.3. Uprawnienie zakładu ubezpieczeń do wypowiedzi oraz do zadawania pytań przesłuchiwanym świadkom 
3.4.4. Uprawnienie zakładu ubezpieczeń do wygłoszenia mowy końcowej 
3.4.5. Uprawnienie zakładu ubezpieczeń do wniesienia apelacji od wyroku wydanego w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji 
3.5. Realizacja uprawnień pokrzywdzonego zakładu ubezpieczeń w postępowaniu karnym po procesie transformacji spółki 
Rozdział 4. Dochodzenie roszczeń cywilnoprawnych przez zakład ubezpieczeń w postępowaniu karnym na podstawie przepisu art. 49 § 3 k.p.k.
4.1. Możliwość dochodzenia roszczeń cywilnoprawnych przez zakład ubezpieczeń w postępowaniu karnym 
4.1.1. Obowiązek naprawienia szkody w polskim postępowaniu karnym 
4.1.1.1. Funkcja kompensacyjna prawa karnego 
4.1.1.2. Charakter obowiązku naprawienia szkody na podstawie przepisu art. 46 k.k. 
4.1.1.3. Przesłanki orzekania obowiązku naprawienia szkody na podstawie przepisu art. 46 k.k. 
4.1.1.3.1. Związek przyczynowy między przestępstwem a szkodą 
4.1.1.3.2. Istnienie szkody w chwili orzekania jako warunek dopuszczalności nałożenia obowiązku jej naprawienia 
4.1.1.3.3. Wniosek pokrzywdzonego o naprawienie szkody w postępowaniu karnym 
4.1.1.3.4. Skazanie sprawcy jako przesłanka orzeczenia obowiązku naprawienia szkody 
4.1.2. Regres typowy jako podstawa dochodzenia przez zakład ubezpieczeń roszczeń cywilnoprawnych w postępowaniu karnym 
4.1.2.1. Naprawienie szkody przez zakład ubezpieczeń na podstawie zawartej z ubezpieczającym umowy ubezpieczenia
4.1.2.2. Konstrukcja regresu typowego w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego 
4.1.2.3. Możliwość dochodzenia roszczeń cywilnoprawnych przez zakład ubezpieczeń w postępowaniu karnym na podstawie regresu typowego 
4.1.3. Regres nietypowy jako podstawa dochodzenia przez zakład ubezpieczeń roszczeń cywilnoprawnych 
4.1.3.1. Obowiązek zawarcia umowy ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych 
4.1.3.2. Kształt umowy ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych 
4.1.3.3. Konstrukcja regresu nietypowego w ubezpieczeniu OC posiadaczy pojazdów mechanicznych na podstawie przepisu art. 43 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych 
4.1.3.4. Możliwość dochodzenia roszczeń cywilnoprawnych przez zakład ubezpieczeń w postępowaniu karnym na podstawie regresu nietypowego 
4.1.3.5. Udział w postępowaniu karnym zakładów ubezpieczeń, którym przysługują roszczenia regresowe nietypowe – analiza wyników badań aktowych 
4.2. Obowiązek naprawienia szkody przez sprawcę wypadku komunikacyjnego a zobowiązanie zakładu ubezpieczeń do naprawienia szkody z tytułu ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych 
4.3. Świadczenie kulancyjne a zakład ubezpieczeń jako pokrzywdzony na podstawie przepisu art. 49 § 3 k.p.k. 
Wnioski końcowe 
Bibliografia