UNOWOCZEŚNIANIE METOD I FORM KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO W POLSCE. DIAGNOZA I OCZEKIWANE KIERUNKI ZMIAN

ISBN: 978-83-61125-66-2   428 stron format: B5 oprawa: miękka Rok wydania: 2012

Aby sprostać zmieniającemu się rynkowi pracy ludzie muszą dostosowywać swoją "kondycję zawodową" do permanentnych zmian, transformacji i modernizacji. Z tego względu problemy tworzenia i dostosowywania kadr do nowoczesnej gospodarki, a więc także kształcenia zawodowego dla rynku pracy są niezwykle istotne dziś, ale przede wszystkim jutro. Szkoła w działaniach przystosowawczych i modernizacyjnych musi sprostać takim zadaniom, wokół których należy skupić uwagę teoretyków, jak i praktyków. Potrzeby zmian w edukacji nie mogą już dłużej czekać, jeśli nie chcemy wlec się w ogonie państw europejskich. Każda dobra publikacja, pomocna w rozwiązywaniu problemów przystosowania, adekwatności kształcenia, szczególnie zawodowego, do warunków rozwoju i rynków pracy jest ważną pozycją służącą praktyce społecznej.Praca Instytutu Pracy i Spraw Socjalnych pt. "Unowocześnianie metod i form kształcenia zawodowego w Polsce. Diagnoza i oczekiwane kierunki zmian" spełnia ten warunek. Jest to potrzebne opracowanie i bardzo aktualne, gdyż dotyczy szkolnictwa zawodowego, które w ostatnich latach schodziło na dalszy plan. Prawo człowieka do pracy jest jednym z ważniejszych zadań, które powinni rozwiązywać wszyscy - decydenci różnych szczebli, pracodawcy, nauczyciele i wreszcie sami uczniowie. Przedłożona do recenzji praca może im w tym pomóc. Wiele nowych informacji, wiele nowych propozycji, wnikliwe oceny oparte na badaniach empirycznych obecnej rzeczywistości i wreszcie propozycje zmian i nowych rozwiązań tak ważnego elementu polskiej edukacji, jakim jest kształcenie zawodowe to niewątpliwie znaczące walory opracowania. Dobór autorów od "wytrawnych" specjalistów do osób z nowym spojrzeniem na problematykę związku kształcenia z rynkiem pracy zwiększył znacząco spektrum spojrzenia na tę niezwykle istotną dziedzinę życia gospodarczego i społecznego. Zatrudnienie, ciekawa praca, perspektywy rozwoju zawodowego to najistotniejsze dążenie młodych ludzi u progu dorosłego życia. To także zadanie dla całego społeczeństwa. Prognoza oparta na rzetelnej diagnozie pomaga w rozwiązywaniu praktycznych problemów i ułatwia planowanie niezbędnych zmian w przyszłości.

z recenzji Janiny Elżbiety Karney

SPIS TREŚCI

NOTY O AUTORACH

WPROWADZENIE

Część I

TEORETYCZNE PODSTAWY PRZYGOTOWANIA DO PRACY ABSOLWENTÓW SZKÓŁ ZAWODOWYCH Urszula Jeruszka1.Wybrane teorie współczesnego kształcenia zawodowego1.1.Progresywizm, konstruktywizm, teoria kapitału ludzkiego i teoria kapitału społecznego w badaniach kształcenia zawodowegoStefan M. Kwiatkowski2.Współczesne cele kształcenia zawodowego2.1.Cele dydaktyczne i wychowawcze2.2.Cele ogólne, pośrednie i szczegółowe2.3.Cele w kategoriach efektów uczenia sięKrzysztof Symela3.Metody nauczania i uczenia się w kształceniu zawodowym3.1.Interpretacja pojęć: metoda nauczania i metoda uczenia się3.2.Metody nauczania preferowane w kształceniu zawodowym3.3.Strategie i dobór metod nauczania i uczenia się w kształceniu zawodowym3.4.Metody nauczania i uczenia się w aspekcie idei uczenia się przez całe życieKrzysztof Symela4.Formy organizacyjne kształcenia zawodowego4.1.Konwencjonalne formy organizacyjne kształcenia4.2.Modułowa organizacja treści kształcenia zawodowegoMaciej Gruza5.Zatrudnialność absolwentów szkół zawodowych5.1.Interpretacja pojęć: zatrudnialność absolutna i relatywna5.2.Uwarunkowania kompetencyjne zatrudnialności

Część II

UWARUNKOWANIA PRAWNE SZKOLNEGO KSZTAŁCENIA ZAWODWEGOJoanna Mirosław6.Technikum i szkoła policealna w systemie edukacji narodowejMaciej Gruza7.Klasyfikacja zawodów szkolnictwa zawodowego wyznacznikiem oferty kształcenia w szkołach zawodowychKrzysztof Symela8.Podstawa programowa kształcenia w zawodzie elementem dokumentacji szkolno-pedagogicznej8.1.Rola podstawy programowej w doborze treści, metod i form kształcenia8.2.Struktura i wymagania nowej podstawy programowej kształcenia w zawodach8.2.Uwarunkowania dopuszczenia programów nauczania do użytku szkolnegoAndrzej Stępnikowski9.Determinanty prawne organizacji i prowadzenia praktycznej nauki zawoduElżbieta Drogosz-Zabłocka10.Egzamin zawodowy. Podstawy prawne potwierdzania kwalifikacji

Część III

PRZYGOTOWANIE ABSOLWENTÓW ŚREDNICH SZKÓŁ ZAWODOWYCH DO PRACY W ŚWIETLE WYNIKÓW BADAŃ EMPIRYCZNYCHMaciej Gruza, Joanna Mirosław11.Metodologiczne założenia badań empirycznych11.1.Cel badań i hipotezy badawcze11.2.Metody, techniki i narzędzia badań11.3.Próba badawcza i teren badańAneksElżbieta Drogosz-Zabłocka12.Społeczne i edukacyjne determinanty wyboru zawoduElżbieta Drogosz-Zabłocka, Urszula Jeruszka13.Metody nauczania i uczenia się stosowane w teoretycznych przedmiotach zawodowych13.1.Nauczanie teoretycznych przedmiotów zawodowych13.2.Ocena metod nauczania i uczenia się stosowanych w szkołach zawodowychAneksElżbieta Drogosz-Zabłocka, Urszula Jeruszka14.Metody praktycznego nauczania zawodu14.1.Zajęcia praktyczne14.2.Praktyki zawodowe14.3.Ocena metod nauczania i uczenia się stosowanych w szkołach zawodowychAneksElżbieta Drogosz-Zabłocka15.Formy organizacyjne kształcenia zawodowego15.1.Miejsce realizacji zajęć teoretycznych15.2.Formy jednostkowe i zbiorowe oraz miejsca realizacji praktycznej nauki zawodu15.3.Formy organizacyjne kształcenia zawodowego: szkoła a zakład pracyMieczysław Kabaj16.Metody, formy i środki unowocześnienia funkcjonowania Centrów Kształcenia Praktycznego. Diagnoza i propozycje zmian16.1.Przesłanki tworzenia i zadania centrów kształcenia praktycznego16.2.Badania empiryczne funkcjonowania centrów kształcenia praktycznego16.3.Zakres działalności i adekwatność kształcenia do potrzeb gospodarki16.4.Adekwatność metod kształcenia16.5.Potencjał działalności centrówAneksMaciej Gruza, Jadwiga Nowosad, Joanna Mirosław17.Nauka zawodu u pracodawcy17.1.Zainteresowanie pracodawców kształceniem praktycznym uczniów17.2.Praktyczna nauka zawodu w zakładzie pracy a wyniki egzaminu zawodowego17.3.Praktyczna nauka zawodu u pracodawcy a przebieg karier zawodowych absolwentówUrszula Jeruszka18.Efektywność kształcenia szkolnego w aspekcie zatrudnienia18.1.Istota i rodzaje efektywności kształcenia szkolnego18.2.Rozmiar i praktyczna wartość badania karier zawodowych absolwentów szkół18.3.Jakość przygotowania do pracy absolwentów szkół zawodowych18.4.Wyuczona bezradność zatrudnieniowa absolwentów szkół zawodowych Maciej Gruza19.Wchodzenie absolwentów szkół zawodowych na rynek pracy. Zatrudnieniowy aspekt efektywności kształcenia szkolnego19.1.Przejście absolwenta ze szkoły zawodowej do pracy19.2.Aktywność zawodowa absolwentów szkół zawodowych (dane GUS)

Część IV

UNOWOCZEŚNIANIE KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO Stefan M. Kwiatkowski20.Unowocześnianie procesu kształcenia jako warunek zwiększania zatrudnialności i zmniejszania bezrobocia absolwentów szkółUrszula Jeruszka21.Oczekiwane zmiany metod i form kształcenia zawodowegoKrzysztof Symela22.Czynniki zwiększające zatrudnialność absolwentów szkół zawodowych - opinie pracodawców i rekomendacjeWprowadzenie22.1.Czynniki zwiększające zatrudnialność absolwentów szkół zawodowych w opinii pracodawców22.2.Współpraca szkoły zawodowej z pracodawcami jako warunek poprawy zatrudnialności absolwentów Elżbieta Drogosz-Zabłocka23.Kształcenie technika w szkolnictwie zawodowym i jego miejsce na rynku pracyUrszula JeruszkaZakończenie

BIBLIOGRAFIA

ZAŁĄCZNIKI

SUMMARY