RZECZNIK PRASOWY RZĄDU ROLA I ZADANIA W POLSKIEJ POLITYCE INFORMACYJNEJ PO 1989 ROKU

ISBN: 978-83-955780-8-3   383 stron format: B5 oprawa: miękka Rok wydania: 2020

Tematem publikacji jest rola i zadania rzecznika prasowego rządu w Polsce w polityce informacyjnej państwa po roku 1989. Zbadanie tego zagadnienia podjęŞto w wyniku wieloletnich obserwacji tej funkcji przez autorkę, a także w efekcie jej doświadczeń zawodowych na stanowisku rzecznika prasowego różnych organizacji i instytucji oraz związanej z tym wiedzy i zainteresowań.

Tak szeroko ujęte pole badawcze wymaga doprecyzowania analizowanych aspektów podjętego zagadnienia. Przedmiotem rozważań, a zarazem łącznikiem spajającym w niniejszej pracy komunikację publiczną z polityką, jest rzecznictwo prasowe. Zagadnienia porozumiewania się ludzi w procesach społecznych są przede wszystkim domeną socjologii, jednak badają je także lingwiści, psychologowie, medioznawcy czy kognitywiści. W ostatnich dekadach procesy te zaczęli zgłębiać również politolodzy, analizując komunikację pomiędzy władzą a obywatelami.

W roli swego rodzaju pośredników w tych relacjach występują z jednej strony rzecznicy prasowi rządu, reprezentujący stanowisko swych mocodawców, z drugiej zaś - dziennikarze dostosowujący oficjalny, urzędowy język do zrozumiałego dla przeciętnego mieszkańca. W sukurs przyszli im więc specjaliści w dziedzinie public relations, marketingu politycznego i media relations.

Przeprowadzenie badań dotyczących kwestii rzecznictwa prasowego poŞszczególnych gabinetów wymusił niejako brak podobnych opracowań. Wcześniej bowiem prowadzone badania naukowe dotyczyły rzeczników prasowych jako takich, operujących w różnych instytucjach, organizacjach i firmach prywatnych, których funkcjonowanie, zakres działań i odpowiedzialności różnią się jednak od tych, które spoczywają na osobach reprezentujących w zakresie komunikowania kolejne gabinety.

Z uwagi na fakt, że rozważany jest tu proces obiegu informacji, konieczne było sięgnięcie do genezy badań, jakie przeprowadzono m.in. w filozofii, antropologii, socjologii, psychologii, lingwistyce, semiotyce i szeroko pojętych analizach kulturowych. Stanowią one interdyscyplinarne tło niniejszych badań.

Chronologiczny i terytorialny zakres analizy obejmuje lata 1989 - 2019, jednak zaprezentowano historyczne odniesienia, poczynając od pierwszych, plemiennych prób nawiązywania porozumienia między jednostkami, poprzez porozumiewanie się powstających w procesie rozwoju cywilizacji nieformalnych grup społecznych, a potem tworzonych przez nie instytucji państwowych, reprezentowanych przez rządzących - z rządzonymi.

Na tym szerokim tle historyczno-społeczno-politycznym w publikacji zbadano rolę rzeczników prasowych rządu w okresie ostatnich trzydziestu lat: od 1989 roku do maja 2019 roku. Początkowa data stanowi znamienną cezurę w powojennych dziejach Polski - rozpoczęcie transformacji ustrojowej. Następujące po sobie kolejne rządy w toku swych działań tworzyły politykę informacyjną państwa, zaś powoływani rzecznicy prasowi gabinetów w mniejszym lub większym stopniują współkreowali.

Pracę podzielono na umowne dwa bloki tematyczne: teoretyczny i empiryczny. Pierwszy, na który składają się rozdziały I-III, obejmuje interdyscyplinarne rozważania na temat istoty komunikacji społecznej i jej nośnika - informacji, skupiając się na aspekcie politycznej dystrybucji przekazu. Drugi blok natomiast, zawarty w rozdziałach IV-VI, analizuje zagadnienia rzecznictwa jako zinstytucjonalizowanej relacji władzy z obywatelami.

SPIS TREŚCI

Rozdział I. KOMUNIKOWANIE SPOŁECZNE I POLITYCZNE
1. Wprowadzenie
2. Pojęcia i definicje komunikowania
3. Proces komunikowania i jego elementy
4. Poziomy i modele procesu komunikowania
5. Rodzaje komunikowania
A. Komunikowanie ze względu na kontakt
B. Komunikowanie ze względu na kod przekazu
C. Komunikowanie ze względu na cel
6. Komunikowanie publiczne i polityczne
7. Komunikowanie rządowe i jego uczestnicy
8. Polityczne public relations i PR rządu
9. Marketing polityczny
10. Konsulting polityczny, spin doctoring, king making

Rozdział II. ZARZĄDZANIE INFORMACJĄ W PAŃSTWIE
1. Wprowadzenie
2. Pojęcia i definicje informacji
3. Informacja w decyzjach politycznych
4. Polityka informacyjna
5. Wybrane metody informowania
A. Informacja prasowa
B. Wywiad radiowy i telewizyjny
C. Konferencja prasowa
D. Briefing
E. Media społecznościowe

Rozdział III. RZECZNICY W PAŃSTWIE
1. Wprowadzenie
2. Rzecznik - analiza pojęcia
A. Rzecznik a idea reprezentowania
B. Reprezentowanie jednostek
C. Reprezentowanie grup
3. Rzecznictwo w Polsce
4. Rzecznictwo w praktyce: edukacja, szkolenia, zatrudnienie

Rozdział IV. STATUS I ORGANIZACJA RZECZNIKÓW PRASOWYCH W RZĄDZIE
1. Wprowadzenie
2. Prawne uwarunkowania działalności rzecznika prasowego rządu
A. Ustawa Prawo prasowe
B. Rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie organizacji i zadań rzeczników prasowych w urzędach organów administracji rządowej
C. Ustawa o dostępie do informacji publicznej
3. Wymagania niezbędne dla sprawowania funkcji rzecznika prasowego w administracji rządowej
4. Usytuowanie rzecznika prasowego rządu w strukturze organizacyjnej rządu
5. Współpraca rzecznika prasowego rządu z Centrum Informacyjnym Rządu

Rozdział V. RZECZNICY PRASOWI RZĄDU W POLSCE W POLITYCE INFORMACYJNEJ KOLEJNYCH GABINETÓW W LATACH 1989-2019
1. Wprowadzenie
2. Gabinet Tadeusza Mazowieckiego
A. Rzecznik prasowy rządu Małgorzata Niezabitowska
3. Gabinet Jana Krzysztofa Bieleckiego
A. Rzecznik prasowy rządu Andrzej Zarębski
4. Gabinet Jana Olszewskiego
A. Rzecznik prasowy rządu Marcin Gugulski
B. Rzecznik prasowy rządu Jan Polkowski
5. Gabinet Waldemara Pawlaka
A. Rzecznik prasowy rządu Ryszard Miazek
6. Gabinet Hanny Suchockiej
A. Sekretarz prasowy Prezesa Rady Ministrów Zdobysław Milewski
7. Gabinet Waldemara Pawlaka (drugi)
A. Sekretarz prasowy Prezesa Rady Ministrów Ewa Wachowicz
8. Gabinet Józefa Oleksego
A. Rzecznik prasowy rządu Aleksandra Jakubowska
9. Gabinet Włodzimierza Cimoszewicza
A. Rzecznik prasowy rządu po raz drugi Aleksandra Jakubowska
10. Gabinet Jerzego Buzka
A. Rzecznik prasowy rządu Tomasz Tywonek
B. Rzecznik prasowy rządu Jarosław Sellin
C. Rzecznik prasowy rządu Krzysztof Luft
11. Gabinet Leszka Millera
A. Rzecznik prasowy rządu Michał Tober
B. Rzecznik prasowy rządu Marcin Kaszuba
12. Gabinet Marka Belki
A. Rzecznik prasowy rządu Dariusz Jadowski
13. Gabinet Kazimierza Marcinkiewicza
A. Rzecznik prasowy rządu Konrad Ciesiołkiewicz
14. Gabinet Jarosława Kaczyńskiego
A. Rzecznik prasowy rządu Jan Dziedziczak
15. Gabinet Donalda Tuska
A. Rzecznik prasowy rządu Agnieszka Liszka
B. Rzecznik prasowy rządu Paweł Graś
C. Rzecznik prasowy rządu Małgorzata Kidawa-Błońska
16. Gabinet Ewy Kopacz
A. Rzecznik prasowy rządu Iwona Sulik
B. Rzecznik prasowy rządu po raz drugi Małgorzata Kidawa-Błońska
C. Rzecznik prasowy rządu Cezary Tomczyk
17. Gabinet Beaty Szydło
A. Rzecznik prasowy rządu Elżbieta Witek
B. Rzecznik prasowy rządu Rafał Bochenek
18. Gabinet Mateusza Morawieckiego
A. Rzecznik prasowy rządu Joanna Kopcińska

Rozdział VI. WIELOWYMIAROWOŚĆ FUNKCJI RZECZNIKA PRASOWEGO RZĄDU W POLSCE PO 1989 R.
1. Wprowadzenie
2. Przedstawienie metodologii badań
A. Wywiad bezpośredni standaryzowany jako główna metoda badawcza
B. Kwestionariusz ankietowy jako narzędzie badawcze
C. Inne źródła pozyskiwania danych
3. Wyniki badań
4. Wnioski

ZAKOŃCZENIE
Spis tabel, schematów i wykresów
BIBLIOGRAFIA