RYNEK ROLNY - INFORMACJA, RYZYKO, INSTRUMENTY

ISBN: 978-83-7658-865-0   141 stron format: B5 oprawa: miękka Rok wydania: 2021

W monografii autorzy odnoszą się do logicznie powiązanych zagadnień, mianowicie informacji na rynku rolnym, ryzyka cenowo-dochodowego oraz narzędzi nim zarządzania. Kwestie informacji, ryzyka i jego ograniczania wzajemnie się warunkują. Ujęcie tego w jednym ciągu rozumowania jest celem pracy.

W części dotyczącej informacji na rynkach rolnych ukazane zostały relacje podażowo-popytowe zachodzące między producentem i przetwórcą na rynkach rolnych oraz przedstawiono mechanizm uzgadniania cen. Kolejno określono źródła pozyskania informacji o rynkach rolnych. Wskazano na rolę informacji w zmniejszaniu błędnej alokacji czynników produkcji oraz zwiększeniu przejrzystości rynku, a tym samym umocnieniu zdolności do konkurencji mniejszych i gorzej poinformowanych uczestników rynku. W części tej określono również metody pozyskiwania danych o rynku oraz modele i narzędzia statystyczno-ekonometryczne, w tym prognostyczne, wykorzystywane w kontekście analizy informacji rynkowej.

W części dotyczącej ryzyka odniesiono się do koncepcji ryzyka, wskazano na kwestie ryzyka cenowego w stosunku do ryzyka dochodowego, którego ekspozycja jest związana z celem gospodarowania producenta rolnego. Określono, że celem zarządzania ryzykiem cenowym jest stabilizacja dochodu, czyli niejako neutralizacja ekspozycji ryzyka dochodowego. Neutralizacja ryzyka dochodowego ma zasadnicze znaczenie dla producentów rolnych. Pokazano zależności przyczynowo-skutkowe w kontekście właściwego wykorzystania dostępnych instrumentów zarządzania ryzykiem cenowym dla ewentualnej stabilizacji dochodu producenta rolnego.

W części dotyczącej narzędzi skupiono się na rynkowych instrumentach zarządzania ryzykiem cenowym. Celem wykorzystywania tych instrumentów jest w istocie ochrona czy stabilizacja dochodów producentów rolnych, na przyjętym poziomie. W tym zakresie wskazano również na inne rozwiązania, jak giełda typu wiedeńskiego. Nawiązano również do przydatności i realności wykorzystania instrumentów ubezpieczeniowych konwencjonalnych oferowanych przez firmy ubezpieczeniowe do ewentualnego niwelowania skutków ryzyka dochodowego producentów rolnych. Koncepcję stabilizowania dochodów producentów rolnych, tj. takich rolników, których dochody przy danych kosztach zależą od przychodów z rynku rolnego, omówiono w ostatnim rozdziale.

SPIS TREŚCI

Wstęp

1. Powiązania producent-przetwórca na rynku rolnym
1.1. Kwestie równowagi, informacji, procesów rynkowych w teorii
1.2. Relacja cenowa producent-przetwórca na rynku rolnym
1.3. Uzgadnianie ceny między producentem i przetwórcą na rynku rolnym
1.4. Inne ujęcia ceny na rynku rolnym w relacji producent-przetwórca

2. Informacja na rynku rolnym
2.1. Koordynacja na rynku rolnym
2.2. Informacja a przejrzystość (transparentność) rynku
2.3. Giełdowa informacja cenowa
2.4. Monitorowanie sytuacji cenowej na rynku rolnym
2.5. Metody zbierania danych i badania statystyczne
2.6. Modele analizy rynku

3. Problem oraz pojęcia ryzyka cenowego i dochodowego
3.1. Problem wahań cen i niestabilności dochodów
3.2. Pozacenowe uwarunkowania ryzyka dochodowego
3.3. Istota ekonomiczna ryzyka dochodowego

4. Wrażliwość ceny skupu i ryzyko dochodowe producenta rolnego
4.1. Wrażliwość cenowa podaży i elastyczność cenowa popytu a ryzyko dochodowe
4.2. Relacje cen otrzymywanych i płaconych w ryzyku cenowym producenta

5. Zarządzanie ryzykiem cenowym i dochodowym
5.1. Stabilizacja dochodów a nie cen istotą zarządzania ryzykiem cenowym
5.2. Kontrakt forward w ograniczaniu ryzyka dochodowego
5.3. Kontrakt futures w ograniczaniu ryzyka dochodowego
5.4. Mechanizm zarządzania ryzykiem cenowym i w rezultacie dochodowym za pomocą futures

6. Inne użyteczne rozwiązania w zarządzaniu ryzykiem cenowym i dochodowym
6.1. Kwity składowe jako narzędzie stabilizacji dochodów producenta
6.2. Proste rozwiązania dla zarządzania ryzykiem cenowym i stabilizacji dochodów

7. Nierealność ubezpieczeń dochodów producentów rolnych
7.1. Funkcje i uwarunkowania ubezpieczeń dochodów producentów rolnych
7.2. Źródła ograniczeń dla ubezpieczeń dochodów producentów rolnych

8. Zarządzanie ryzykiem dochodowym za pomocą rachunków stabilizacyjnych
8.1. Rachunki funduszy stabilizacji dochodów jako rozwiązanie rynkowe
8.2. Podstawa ekonomiczna mechanizmu rachunku stabilizacji dochodu
8.3. Rachunki a rynkowa przemienność wielkości skupu i poziomu cen
8.4. Odniesienia do podobnych zagranicznych rozwiązań

Podsumowanie

Literatura