PRAWO PODATKOWE ZAGADNIENIA TEORII I PRAKTYKI

ISBN: 978-83-7285-825-2   595 stron oprawa: twarda Rok wydania: 2017

Ostatnie lata w Polsce to okres intensywnego rozwoju nauki prawa podatkowego. Związane jest to z zachodzącymi przemianami społeczno - politycznymi oraz ze wzrostem znaczenia podatków jako instrumentów polityki gospodarczej. Książka jest próbą tradycyjnego i nowoczesnego podejścia do nauki prawa podatkowego.

SPIS TREŚCI

Wstęp

Wstęp

CZĘŚĆ I
HISTORIA I SPOŁECZNO-EKONOMICZNE ASPEKTY OPODATKOWANIA

Rozdział I. Historyczny rozwój danin publicznych
1. Pojęcie i geneza danin publicznych
2. Podatki w starożytności
2.1. Ogólnie
2.2. Starożytny Egipt
2.3. Starożytna Grecja
2.4. Starożytny Rzym
3. Średniowiecze
3.1. Europa i Ziemia Święta
3.2. Polska
3.3. Islam
4. Czasy nowożytne
4.1. Europa
4.2. Polska
5. Wiek XIX i czasy współczesne

Rozdział II. Ekonomiczne aspekty opodatkowania
1. Ogólnie
2. Aspekty makroekonomiczne opodatkowania
3. Aspekty mikroekonomiczne opodatkowania
4. Przerzucalność podatków
5. Granice opodatkowania
6. Koszty funkcjonowania systemu podatkowego
7. Zasady podatkowe
8. Funkcje podatków
9. Zjawisko podwójnego ekonomicznego opodatkowania
10. Inflacja a opodatkowanie
11. Ekonomiczne i społeczne uzasadnienie opodatkowania

Rozdział III. Unikanie opodatkowania i sposoby przeciwdziałania temu zjawisku
1. Ogólnie
2. Okoliczności sprzyjające unikaniu opodatkowania
3. Sposoby zapobiegania unikaniu opodatkowania
3.1. Szczegółowe przepisy zapobiegające unikaniu opodatkowania
3.2. Orzecznicze doktryny antyabuzywne
3.3. Ogólna klauzula zapobiegająca unikaniu opodatkowania
3.4. Obowiązek raportowania zastosowanych schematów postępowania prowadzących do unikania opodatkowania
3.5. Kary administracyjne
4. Zagadnienie tak zwanych oaz podatkowych

Rozdział IV. Etyczne i religijne aspekty opodatkowania
1. Ogólnie
2. Moralność i etyka podatkowa
2.1. Etyka podatników
2.2. Etyka urzędników administracji podatkowej
2.3. Etyka doradców podatkowych
2.4. Etyka sędziów podatkowych
3. Mentalność podatkowa
4. Podatki a religia

Rozdział V. Zjawisko oporu podatkowego
1. Opresja podatkowa i bunty podatkowe w historii
2. Współczesne przejawy oporu podatkowego

Rozdział VI. Podatki jako zjawisko kulturowe

CZĘŚĆ II
SYSTEM PODATKOWY I RODZAJE PODATKÓW

Rozdział VII. Pojęcie i klasyfikacja podatków. System podatkowy
1. Ogólnie
1.1. Podatek
1.2. Opłata
1.3. Dopłata
1.4. Cło
1.5. Inne daniny publiczne
2. Znaczenie klasyfikacji danin publicznych
3. Klasyfikacja podatków
4. System podatkowy - pojęcie i rodzaje
5. Ewolucja systemów podatkowych

Rozdział VIII. Elementy konstrukcji podatku
1. Ogólnie
2. Podmiot podatku
3. Przedmiot podatku
4. Podstawa opodatkowania i podstawa obliczenia podatku
5. Stawki i skale podatkowe
6. Uproszczone sposoby ustalania wysokości świadczenia podatkowego
7. Zwolnienia, ulgi oraz zwyżki podatkowe
8. Terminy i sposoby zapłaty podatku

Rozdział IX. Charakterystyka poszczególnych kategorii podatków
1. Podatki dochodowe
1.1. Wprowadzenie
1.2. Pojęcie dochodu
1.3. Podstawowe dylematy konstrukcji podatku dochodowego
2. "Słabe strony" podatku dochodowego
2.1. Ceny transferowe
2.2. Niedostateczna kapitalizacja
2.3. Inne zagadnienia
3. Podatki konsumpcyjne
4. Opodatkowanie majątku

CZĘŚĆ III
ZARZĄDZANIE PODATKAMI

Rozdział X. Administracja podatkowa
1. Administracja podatkowa w Polsce - od czasów historycznych do współczesności
2. Pojęcie administracji podatkowej i warunki które ją kształtują
3. Model organizacji współczesnej administracji podatkowej
4. Zagadnienie efektywności działania administracji podatkowej
5. Strategia działania administracji podatkowej
6. Zagadnienie pogłębionej współpracy administracji podatkowej z podatnikami
7. Podsumowanie

Rozdział XI. Postępowanie podatkowe i sądowa kontrola decyzji administracyjnych
1. Ogólnie
2. Jedno- czy dwuinstancyjne postępowanie podatkowe?
3. Sądowa kontrola decyzji administracyjnych (podatkowych)

Rozdział XII. Polityka podatkowa
1. Ogólnie
2. Cele polityki podatkowej i sposoby jej prowadzenia
3. Ocena skuteczności polityki podatkowej
4. Zagadnienie równości w opodatkowaniu jako determinanty polityki podatkowej
5. Determinanty zewnętrzne polityki podatkowej
6. Stosowanie progresji podatkowej jako przykład dylematu polityki podatkowej
7. Amnestie podatkowe jako wyraz polityki podatkowej

Rozdział XIII. Reformy podatków i prawa podatkowego
1. Ogólnie
2. Reformy prawa podatkowego i reformy podatków (dystynkcje pojęciowe)
3. Uwarunkowania społeczne i polityczne reform podatkowych
4. Cele reform podatkowych
5. Strategia i taktyka reform podatkowych
6. Reformy prawa podatkowego - zagadnienia szczegółowe

Rozdział XIV. Zagadnienie złożoności i potrzeba uproszczenia podatków i prawa podatkowego
1. Ogólnie
2. Źródła złożoności podatków i prawa podatkowego
3. Natura i rodzaje złożoności prawa podatkowego
4. Potrzeba uproszczenia prawa podatkowego
5. Sposoby upraszczania prawa podatkowego
5.1. Strategia legislacyjna
5.2. Organizacja procesu legislacyjnego
5.3. Technika legislacyjna
5.4. Oparcie języka prawnego na znaczeniach języka powszechnego
5.5. Przepisy określające cel regulacji prawnej
5.6. Podatek liniowy - uproszczenie prawa przez uproszczenie systemu podatkowego
6. Perspektywy uproszczenia podatków i prawa podatkowego

Rozdział XV. Międzynarodowa konkurencja podatkowa
1. Ogólnie
2. Skutki międzynarodowej konkurencji podatkowej
3. Zwalczanie "szkodliwej" międynarodowej konkurencji podatkowej

CĘŚĆ IV
CHARAKTERYSTYKA OGÓLNA PRAWA PODATKOWEGO

Rozdział XVI. Cechy prawa podatkowego

Rozdział XVII. Zasady ogólne prawa podatkowego
1. Pojęcie i znaczenie zasad ogólnych
2. Kształtowanie się zasad ogólnych prawa podatkowego
3. Katalog zasad ogólnych prawa podatkowego
3.1. Zasada ustawowej regulacji podatków
3.2. Zasada ogólności podatku
3.3. Zasada legalizmu
3.4. Zasada równości (niedyskryminacji)
3.5. Zasada niekonfiskatoryjności podatku
3.6. Zasada zaufania
3.7. Zasada szybkości załatwiania spraw podatkowych
3.8. Zasada respektowania przez administrację podatkową utrwalonej praktyki interpretacyjnej
3.9. Zasada nieretroakcji
3.10. Zasada respektowania prawa międzynarodowego i unijnego
3.11. Zasada pragmatyzmu
3.12. Zasada proporcjonalności
3.13. Zasada stosowania przepisów uchylonych do zdarzeń, które miały miejsce pod ich rządami
3.14. Zasada rozstrzygania wątpliwości na korzyść podatnika
3.15. Zasada sądowej ochrony praw podatnika
3.16. Zasada ograniczonego stosowania analogii
3.17. Zasada stosowania przepisów proceduralnych dotychczasowych dla prowadzenia spraw wszczętych pod ich rządami
3.18. Zasada trwałości uprawnień podatnika do korzystania ze zwolnień i ulg
podatkowych
3.19. Zasada-zakaz wykorzystywania w postępowaniu dowodów zebranych
przez administrację podatkową sprzecznie z prawem
4. Zasada-postulat pewności prawa podatkowego
5. Problem sprawiedliwości podatkowej (zasada sprawiedliwości podatkowej)
6. Podsumowanie

Rozdział XVIII. Zasady tworzenia prawa podatkowego
1. Zasada ustawowej regulacji podatków
2. Zasada społecznej konsultacji projektów ustaw
3. Zasada ochrony źródła podatku
4. Zasada respektowania praw i prawidłowości ekonomicznych jako granic regulacji podatkowoprawnych
5. Zasada przewidywania długookresowych i krótkookresowych skutków regulacji podatkowoprawnych
6. Zasada ograniczania wpływu deprecjacji pieniądza na trwałość regulacji podatkowoprawnych
7. Zasada płynności zmian wysokości obciążeń podatkowych
8. Zasada ochrony interesu finansowego państwa
9. Zasada efektywnej ochrony praw podatników

Rozdział XIX. Legislacja podatkowa
1. Principia
2. Polska praktyka legislacyjna
3. Wzorce aktów ustawodawstwa podatkowego
4. Uwagi końcowe

Rozdział XX. Źródła prawa podatkowego
1. Ogólnie
2. Rodzaje źródeł krajowego prawa podatkowego
3. Struktura pionowa systemu źródeł prawa podatkowego
4. Struktura pozioma systemu źródeł prawa podatkowego

Rozdział XXI. Zagadnienie autonomii prawa podatkowego

CZĘŚĆ V
MIEJSCE PRAWA PODATKOWEGO W SYSTEMIE PRAWA

Rozdział XXII. Konstytucja i ustrojowe podstawy opodatkowania
1. Postanowienia "podatkowe" w konstytucjach współczesnych państw
2. Zasady opodatkowania i prawa podatkowego w konstytucji RP

Rozdział XXIII. Związki prawa podatkowego z prawem cywilnym
1. Ogólnie
2. Instytucje prawa cywilnego jako "budulec" hipotez norm prawa podatkowego
3. "Wspomaganie" prawa podatkowego przez prawo cywilne
4. "Uzupełnianie" prawa podatkowego przez prawo cywilne
5. Kwestia tożsamości/autonomiczności pojęć prawa podatkowego w zestawieniu
z pojęciami prawa cywilnego
6. Inne zagadnienia i podsumowanie

Rozdział XXIV. Związki prawa podatkowego z innymi dziedzinami prawa
1. Prawo karne
2. Prawo administracyjne
3. Międzynarodowe prawo podatkowe
4. Unijne prawo podatkowe

CZĘŚĆ VI
IDEE I INSTYTUCJE PRAWNE

Rozdział XXV. Norma prawa podatkowego i stosunek podatkowoprawny
1. Norma prawa podatkowego
2. Rodzaje norm prawa podatkowego
2.1. Normy materialnoprawne
2.2. Normy postępowania podatkowego (proceduralne)
2.3. Normy ustrojowe
2.4. Budowa normy prawa podatkowego
3. Stosunek podatkowoprawny
4. Rodzaje stosunków podatkowoprawnych
4.1. Materialny stosunek podatkowoprawny
4.2. Stosunek proceduralny prawa podatkowego
5. Wpływ biegu czasu na stosunki podatkowoprawne

Rozdział XXVI. Podatkowy stan faktyczny, obowiązek podatkowy i zobowiązanie
podatkowe
1. Podatkowy stan faktyczny
2. Obowiązek podatkowy
3. Zobowiązanie podatkowe

Rozdział XXVII. Jurysdykcja podatkowa i jej granice

Rozdział XXVIII. Odpowiedzialność podatkowa
1. Ogólnie
2. Podstawy odpowiedzialności prawnej
3. Zasada przypisania podmiotowi zdarzenia będącego podstawą odpowiedzialności
4. Normatywne przesłanki odpowiedzialności podatkowej i jej konsekwencje
5. Inne zagadnienia

Rozdział XXIX. Sankcje w prawie podatkowym
1. Ogólnie
2. Budowa normy sankcjonowanej i sankcjonującej
3. Klasyfikacja sankcji podatkowych
4. Funkcje sankcji podatkowych
5. Uwagi końcowe

Rozdział XXX. Uznanie administracyjne, wybór i porozumienie w prawie podatkowym
1. Uznanie administracyjne
2. Wybór w prawie podatkowym
3. Porozumienie w prawie podatkowym

Rozdział XXXI. Zastosowanie klasycznych konceptów prawniczych w prawie podatkowym
1. Ogólnie
2. Wina
3. Dobra wiara
4. Należyta staranność
5. Domniemania i fikcje prawne
6. Ciężar dowodu
7. Odesłania, klauzule generalne i zwroty niedookreślone

CZĘŚĆ VII
WYKŁADNIA PRAWA PODATKOWEGO

Rozdział XXXII. Podstawy wykładni prawa podatkowego
1. Ogólnie
2. Zagadnienie przepisów normujących wykładnię prawa podatkowego
3. Wykładnia językowa w prawie podatkowym
3.1. Założenia wykładni językowej
3.2. Wykładnia językowa a pozajęzykowe metody wykładni
3.3. Definicje w prawie podatkowym
4. Wykładnia systemowa
5. Wykładnia celowościowa

Rozdział XXXIII. Wybrane zagadnienia wykładni prawa podatkowego
1. "Strukturalne" dyrektywy wykładni prawa podatkowego
1.1. Dyrektywa uwzględniania struktury aktu prawnego
1.2. Dyrektywa uwzględniania zasad budowy podatku
1.3. Dyrektywa uwzględniania struktury stosunku podatkowoprawnego
1.4. Dyrektywa uwzględniania tzw. struktury głębokiej prawa podatkowego
2. Dyrektywa rozstrzygania wątpliwości interpretacyjnych na korzyść podatnika
3. Analogia w prawie podatkowym
4. Wykładnia przepisów dotyczących ulg i zwolnień podatkowych
5. Zagadnienie "wykładni gospodarczej" prawa podatkowego
5.1. Wykładnia gospodarcza jako antyabuzywna doktryna orzecznicza
5.2. Wykładnia gospodarcza jako dyrektywa wyboru
6. Domniemanie normatywnego charakteru zmiany przepisu

CZĘŚĆ VIII
INNE ZAGADNIENIA

Rozdział XXXIV. Gromadzenie i zarządzanie informacją dla celów podatkowych
1. Ogólnie
2. Deklaracje podatkowe
3. Współpraca międzynarodowa w zakresie wymiany informacji podatkowych
4. Tajemnica skarbowa

Rozdział XXXIV. Ochrona praw podatnika
1. Ogólnie
2. Prawa podatnika i ich klasyfikacja
3. Klasyfikacja środków ochrony praw podatnika
4. Konstytucyjne i międzynarodowe źródła praw podatnika
4.1. Konstytucja RP
4.2. Model Konwencji OECD i umowy bilateralne w sprawie unikania opodatkowania
4.3. Prawo unijne
4.4. Europejska Konwencja Praw Człowieka
5. Prawo do bycia niedyskryminowanym - przykład wielopłaszczyznowości ochrony praw podatnika
6. Karta Praw Podatnika
7. Organizacyjno-instytucjonalne mechanizmy ochrony praw podatnika
8. Konkluzje

Rozdział XXXV. Doradztwo podatkowe