PANDENOMIA CZY KORONAWIRUS ZAKOŃCZYŁ ERĘ NEOLIBERALIZMU?

ISBN: 978-83-8175-310-4   231 stron format: A5 oprawa: miękka Rok wydania: 2021

Pandemia COVID-19 ustawiła nas w punkcie zwrotnym historii. Kryzys zdrowotny i postępujące za nim załamanie gospodarcze boleśnie ujawniły wady starego porządku. Decydenci uciekali się do koncepcji zwanej pandenomią, czyli do użycia nadzwyczajnych środków mających na celu kontrolowanie i ochronę głównych procesów gospodarczych dotkniętych pandemią lub wywołaną przez nią niepewnością, przy zapewnieniu możliwie jak największej ochrony życia ludzkiego.

Piotr Arak analizuje zmiany, jakie zaszły w polityce gospodarczej wielu krajów. W książce podejmuje próbę oceny tego, czy neoliberalizm jako dominujący trend intelektualny znajdzie się po pandemii w odwrocie. Wyniki podjętej analizy kwestionują główne elementy neoliberalnego konsensusu, zwracając uwagę na obszary, w których pandenomia zaburza status quo ante, i zaprzeczając jego wiodącemu paradygmatowi polegającemu na oferowaniu uniwersalnych rozwiązań dla szerokiego zakresu lokalnych problemów. Autor zastanawia się, w jakim stopniu neoliberalny konsensus był współodpowiedzialny za przekształcenia kryzysu zdrowotnego w globalny kryzys gospodarczy. Opisuje gwałtowne przemodelowanie dominujących idei dotyczących gospodarki, państwa i społeczeństwa, które nastąpiło od początku pandemii.

Wprawdzie kwestie poruszane w książce ewoluują, a nadchodzące miesiące mogą przynieść nowe, ważne fakty, to jednak kroki, które już zostały podjęte w sferze polityki monetarnej, fiskalnej, międzynarodowej dostarczają wystarczających dowodów, by sformułować główną tezę książki: nie ma co wypatrywać rozwiązań obecnych problemów w przeszłości. Trzeba próbować szukać nowych rozwiązań, odrzucając neoliberalne dogmaty.

SPIS TREŚCI

Przedmowa

Wprowadzenie

To nie pierwszy raz, kiedy kończy się historia
Pandemia koronawirusa to nie czarny łabędź, ale szary nosorożec
Pandenomia: Ekonomia czasu wojny
Koniec ery neoliberalizmu?

Rozdział 1.
Państwo: Kiedy nocny stróż musi pracować
całą dobę
Stan wyjątkowy
Państwo niańczące obywateli
Śmierć i recesja: Wskaźniki sukcesu i porażki polityki rządu
Koniec neoliberalizmu w ochronie zdrowia
Podsumowanie: Pragmatyczne państwo

Rozdział 2.
Idee: Nowe podejście do dobra wspólnego
Historia sukcesu neoliberalizmu
Upadek zasad
Czas postneoliberalizmu
Podsumowanie: Co dalej?

Rozdział 3.
Polityka fiskalna: Jak zapłacimy za pandemiczne
długi?
Wielkość pomocy publicznej w pandemii
Koniec z wężem w kieszeni?
W kierunku zreformowanego państwa opiekuńczego
Kto spłaci dług publiczny?
Czas na nowe podatki
Podsumowanie: Ścieżka powolnego spłacania pandemicznego
długu
Rozdział 4.
Polityka monetarna: Czas magicznych pieniędzy
Nowa Teoria Monetarna, czyli inflacja pieniądza
Nowy wspaniały świat ujemnych stóp procentowych
Banki centralne przestały być technokratyczne
Podsumowanie: Polityka monetarna i fiskalna się wymieszały

Rozdział 5.
Stosunki międzynarodowe: Ucieczka
od multilateralizmu
Donald Trump to efekt, a nie przyczyna
Chińska Organizacja Zdrowia
Europa Narodów ze wspólnymi celami
Strefa euro na razie przetrwała
Podsumowanie: Świat dwubiegunowy plus

Rozdział 6.
Handel międzynarodowy: Od wolnego
do bezpiecznego
Kwarantanny na granicach
Od globalizacji do slowbalizacji
Uniezależnienie się od Chin
Zombifikacja Światowej Organizacji Handlu
Podsumowanie: W kierunku zabezpieczonego handlu

Rozdział 7.
Podsumowanie:
Katharsis
i początek nowej ery?
Co się zmieni: Nowy konsensus waszyngtoński
Co może się zmienić
Kapitalizm się nie kończy

Spis wykresów i tabel

Bibliografia