LEKSYKON POJĘĆ I TERMINÓW ANALIZY TRANSAKCYJNEJ

ISBN: 978-83-66536-87-6

stron: 384

format: B5

oprawa: miękka

Rok wydania: 2023

Minęło ponad jedenaście lat od momentu pojawienia się polskiego Stownika analizy transakcyjne. Nakład tego opracowania został już dawno wyczerpany. Wiele wskazuje na to, że cieszył się dużym zainteresowaniem ze strony Czytelników - świadczyć o tym może chociażby liczba cytowań autora tego opracowania na portalu Google Scholar. Jednocześnie mijająca dekada była czasem intensywnego rozwoju analizy transakcyjnej i obfitowała w znaczącą liczbę nowych książek i artykułów naukowych poświęconych tej koncepcji w Polsce oraz za granicą3. Pojawiły się też próby unifikacji pojęć i kategorii pojęciowych dokonywane zarówno przez Europejskie Towarzystwo Analizy Transakcyjnej (EATA)4, jak również grono tłumaczy Polskiego Towarzystwa Analizy Transakcyjnej (PTAT)5.
Wszystko to skłania do podjęcia ponownej pracy nad uporządkowaniem nowych pojęć i terminów, które pojawiają się w obszarze AT oraz uzupełnieniem istniejących już haseł. Stąd też opracowaniu nadano odmienny tytuł w stosunku do poprzedniego słownika. Konstrukcja całości pozostaje jednak niezmienna - obok danego pojęcia pojawiają się terminy stosowane w języku angielskim lub innych językach, a także synonimy, które wynikają czasem z różnic w tłumaczeniu. Wobec zróżnicowania niektórych terminów przyjęto za każdym razem definicję najprostszą i będącą swoistym kompromisem między odmiennymi niejednokrotnie stanowiskami. W bibliografii dotyczącej każdego z haseł Czytelnik może odnaleźć występujące czasem odrębności. Warto też zauważyć każdorazowo odniesienia do innych, pokrewnych haseł. Recenzentka innego podobnego leksykon określiła trafnie takie powiązania jako swoiście rozumiane „hiperłącza", które dają możliwość poszukiwań zbliżonych znaczeniowo pojęć.
W myśl zasady, którą twórca analizy transakcyjnej Eric Berne wyraził w słowach: „Analiza transakcyjna jest zawiłym labiryntem wzajemnie połączonych i spójnych pojęć, po którym można się poruszać w dowolnym kierunku, zawsze napotykając na coś interesującego i użytecznego", zachęcam Czytelnika do wędrówki drogami różnych pojęć i terminów tej interesującej oraz zyskującej wciąż na znaczeniu dziedziny wiedzy. Tak jak w wypadku poprzedniego wydania Słownika analizy transakcyjnej, tak i przy prezentowanym leksykonie można mieć nadzieję, iż okaże się on przydatny aktualnym i przyszłym badaczom AT. Dopowiedzmy jeszcze i to, co zostało już powiedziane we wstępie do ówczesnego słownika - iż opracowania tego rodzaju leksykonu nigdy nie można uznać za przedsięwzięcie ostatecznie skończone. Analiza transakcyjna stanowi w obecnej chwili zbyt obszerny i dynamiczny kierunek poszukiwań, aby w jakimkolwiek momencie uznać taki projekt za gotowy i nie wymagający zmian, ulepszeń czy uzupełnień.
Jarosław Jagieła