GOSPODARRSTWA DOMOWE Z 500+ W PROCESIE ROZWOJU KAPITAŁU LUDZKIEGO WYBRANE PROBLEMY EKONOMICZNE I SOCJOLOGICZNE

ISBN: 978-83-8198-901-5

138 stron
format: B5
oprawa: miękka
Rok wydania: 2020

Rozważania zamieszczone w prezentowanej monografii dotyczą problematyki możliwości rozwoju jednostkowego kapitału ludzkiego z perspektywy decyzji i działań inwestycyjnych gospodarstw domowych. Kwestie związane z wysiłkiem, jaki rodziny wkładają w wytworzenie kapitału ludzkiego swoich członków, stosunkowo rzadko są przedmiotem rozważań ekonomistów, reprezentantów głównego nurtu. Tematyka ta poruszana jest przede wszystkim w ekonomii feministycznej, reprezentującej koncepcje heterodoksyjne.
W związku z ciągle mało rozpowszechnionymi w dziedzinie ekonomii badaniami powiązań między funkcjonowaniem rodzin, opieką domową, decyzjami inwestycyjnymi w rozwój zasobów osobistych członków rodzin a gospodarką wyłania się, atrakcyjna poznawczo, luka badawcza. Jednocześnie bezprecedensowe, wielomiliardowe wsparcie finansowe w postaci rządowego programu 500+, jakie otrzymały rodziny wychowujące dzieci, stworzyło niepowtarzalną okazję do badań, które mogłyby dać przynajmniej częściową odpowiedź zarówno na pytanie, jak rodziny korzystają z tego wsparcia, jak również określić, na ile idea państwa opiekuńczego realizowana poprzez transfery socjalne jest skutecznym remedium na problemy niskiej dzietności, ubóstwa, wyrównywania szans czy zapewnienia odpowiednio przygotowanego zasobu siły roboczej w przyszłości.
Celem badań było określenie, czy uzyskiwanie środków finansowych w ramach programu 500+ wpłynęło na podjęcie inwestycji lub zwiększenie ich poziomu na rzecz wzmacniania indywidualnego kapitału ludzkiego beneficjentów programu.
Prowadzone w ramach pracy analizy oparto przede wszystkim na danych zastanych. Takie podejście zawsze obarczone jest niebezpieczeństwem popełnienia błędu. Zróżnicowanie metod i technik stosowanych w badaniach ilościowych, wykorzystywanie różnych schematów doboru próby badawczej, nie zawsze gwarantujące jej reprezentatywność, powodują, że odpowiedzialne wnioskowanie na podstawie porównywania opublikowanych wyników jest, jeżeli nie niemożliwe, to ograniczone.

SPIS TREŚCI

Wstęp
Rozdział 1. Kapitał ludzki - ustalenia terminologiczne
1.1. Kapitał ludzki w teoriach ekonomicznych
1.2. Kapitał ludzki a kapitał społeczny - ujęcie socjologiczne
1.3. Rozwój kapitału ludzkiego
Rozdział 2. Budżety gospodarstw domowych a rozwój kapitału ludzkiego
2.1. Gospodarstwo domowe jako podstawowa jednostka gospodarująca
nastawiona na cele konsumpcyjne
2.2. Kształtowanie się budżetów gospodarstw domowych w Polsce w latach
2016-2018
2.2.1. Dochody rozporządzalne i wydatki gospodarstw domowych
2.2.2. Świadczenie wychowawcze Rodzina 500+ a dochody
rozporządzalne gospodarstw domowych
2.3. Wydatki gospodarstw domowych na rozwój kapitału ludzkiego
2.3.1. Koszty wychowania dzieci
2.3.2. Wydatki gospodarstw domowych na edukację dzieci jako
kluczowy obszar kapitału ludzkiego
2.3.3. Wydatki na ochronę zdrowia, aktywność fizyczną, kulturę
i turystykę
2.4. Subiektywna ocena własnej sytuacji materialnej przez gospodarstwa
domowe
Rozdział 3. Oszczędności i inwestycje gospodarstw domowych a rozwój
kapitału ludzkiego
3.1. Oszczędności w teorii ekonomii
3.2. Makro- i mikroekonomiczne ujęcie oszczędności
3.3. Gromadzenie oszczędności jako forma zachowań gospodarstw
domowych
3.3.1. Gospodarstwo domowe jako podmiot ekonomiczny
3.3.2. Determinanty/motywy gromadzenia oszczędności przez
gospodarstwa domowe
3.3.3. Oszczędzanie a inwestowanie
3.4. Wybrane formy lokowania oszczędności gospodarstw domowych
w Polsce
3.4.1. Lokowanie oszczędności jako element zarządzania finansami
gospodarstw domowych
3.4.2. Depozyty pieniężne w bankach i spółdzielczych kasach
oszczędnościowo-kredytowych
3.4.3. Lokowanie nadwyżek finansowych w skarbowe papiery
wartościowe
Rozdział 4. Gospodarstwo domowe - rodzina - w kontekście kapitału
ludzkiego i programu 500+
4.1. Wprowadzenie
4.2. Bieda dzieci - konteksty i konsekwencje
4.3. Redukcja poziomu ubóstwa - aspekt porównawczy
4.4. Program 500+ cele i opinie społeczne
4.4.1. Kwestia ubóstwa
4.4.2. Kwestia demografii
4.5. Obszary kapitału ludzkiego - kontekst edukacji i zdrowia
4.5.1. Edukacja
4.5.2. Zdrowie
4.6. Zarzuty wobec programu 500+
4.6.1. Kobiety zrezygnują z pracy
4.6.2. Pominięcie jedynaków i dzieci pierwszych z rodzeństwa
4.6.3. Pominięcie rodzin bezdzietnych
4.7. Uwarunkowania akceptacji i dezakceptacji dla programu 500+
4.8. Uwagi końcowe
Rozdział 5. Dochód rozporządzalny gospodarstw domowych z 500+
a inwestycje w rozwój kapitału ludzkiego - wyniki badań własnych
5.1. Problemy i metodyka badań
5.2. Wpływ dochodów z programu 500+ na sytuację materialną, wydatki
i oszczędności gospodarstw domowych
5.2.1. Sytuacja materialna
5.2.2. Struktura wydatków
5.2.3. Oszczędności
5.3. Inwestycje w rozwój indywidualnego kapitału ludzkiego - edukacja
5.4. Zdrowie i profilaktyka zdrowotna
5.5. Uczestnictwo w kulturze
5.6. Jakość życia i poczucie bezpieczeństwa
5.7. Zawodowe funkcjonowanie rodziców
5.8. Opinie badanych kobiet o obecnym i przyszłym znaczeniu
funduszu 500+
5.9. Ogólna ocena programu 500+
Zakończenie
Spis tabel
Spis rysunków
Bibliografia
Indeks