BADANIA FOKUSOWE JAKO LABORATORIUM WIEDZY O SPOŁECZEŃSTWIE

ISBN: 978-83-7688-590-2

324 stron
format: A5
oprawa: miękka
Rok wydania: 2021

Dokonując oceny tego opracowania chcę podkreślić, że uważam je za cenne zarówno ze względu na wybór problemu, jak i sposób podejścia do niego. Zgadzam się z Autorem, że na polskim rynku wydawniczym brakuje pozycji, które w sposób wyczerpujący omawiałyby zastosowanie techniki zogniskowanych wywiadów grupowych w badaniach społecznych, a przede wszystkim odnosiłyby się do oceny wartości wyników uzyskanych w wyniku jej zastosowania. Z mojej perspektywy ten element publikacji uznaję za szczególnie cenny. Wysoko oceniam też pomysł wykorzystania elementów analizy dynamiki grupowej, analizy konwersacyjnej i analizy dyskursu jako technik wspierających ocenę przebiegu spotkania i możliwego wpływu elementów procesów grupowych na zebrane wyniki. To przedsięwzięcie jest bez wątpienia nowatorskie i warte upowszechnienia. Książka ma więc szanse wypełnić lukę w dostępnej w języku polskim literaturze metodologicznej.

Z recenzji dr hab. Barbary Worek, prof. UJ

SPIS TREŚCI

Wstęp

CZĘŚĆ I

ROZDZIAŁ 1. Badania fokusowe w kontekście problemów
związanych z ich realizacją
1.1. Problemy i propozycje rozwiązań
1.1.1. Stereotypowe myślenie o zogniskowanym wywiadzie grupowym jako metodzie sprawdzającej się jedynie
w projektach marketingowych
1.1.2. Wielofunkcyjność metody
1.1.3. Mechanizmy konformizujące i ich wpływ na wypowiedzi badanych
1.1.4. Zogniskowany wywiad grupowy jako zjawisko komunikacyjne
1.1.5. Błędy komunikacyjne występujące pomiędzy uczestnikami oraz znaczenie sygnałów niewerbalnych
1.1.6. Wpływ kontekstu i zmieniającej się sytuacji wywiadu
na wartość odpowiedzi badanych
1.1.7. Naturalność vs. sztuczność sytuacji wywiadu

ROZDZIAŁ 2. Badania fokusowe jako laboratoryjna metoda badawcza. Metodologia klasycznych zogniskowanych wywiadów grupowych
2.1. Wielość perspektyw i ujęć definicyjnych FGI. Problemy terminologiczne
2.2. Odmiany wywiadów fokusowych
2.3. Role uczestników konwersacji i moderatora

ROZDZIAŁ 3. Procesy grupowe zachodzące podczas realizacji wywiadów fokusowych
3.1. Pozytywne efekty grupowe
3.2. Syndrom grupowego myślenia
3.3. Negatywne efekty grupowe
3.4. Burza mózgów
3.5. Wpływ materiałów stymulujących i technik dodatkowych
na dynamikę grupową

ROZDZIAŁ 4. Moderator w zogniskowanym wywiadzie grupowym
4.1. Pozycja i charakterystyka pracy moderatora w grupie
4.2. Zespół badawczy w FGI
4.3. Ogólne problemy związane z moderowaniem dyskusji
4.4. Techniki i style moderowania - próba systematyzacji
4.5. Sposoby postępowania z problematycznymi respondentami

CZĘŚĆ II

ROZDZIAŁ 5. Opis badań
5.1. Plan badań i założenia wstępne prowadzonych analiz
5.2. Cele ogólne i szczegółowe badań
5.3. Główne pytania badawcze
5.4. Specyfikacja metod, skład grup i dobór uczestników
5.5. Antagonizm i pojednanie w środowiskach lokalnych zróżnicowanych kulturowo
5.6. Charakterystyka terenu badawczego i tematyka FGI - Górowo Iławeckie, Olesno, Lesko, Drohobycz i Przemyśl
5.7. Ogólne problemy organizacyjne i konstrukcja narzędzia badawczego. Scenariusze dyskusji
5.8. Problemy związane ze sposobem rekrutacji i doborem uczestników, czasem realizacji, techniką rejestrowania dyskusji oraz kosztami przeprowadzenia wywiadów

ROZDZIAŁ 6. Procedury analityczne - wstęp teoretyczny
i praktyczne implikacje
6.1. Wstęp do analizy dynamiki grupowej (ADG)
6.2. Wstęp do analizy konwersacyjnej (AK)
6.3. Wstęp do analizy dyskursu (AD)
6.4. Wojna paradygmatów?
6.5. Techniczne aspekty prowadzonych analiz

CZĘŚĆ III

ROZDZIAŁ 7. Interlokutorzy - analiza dynamiki małych grup z elementami analizy konwersacyjnej
7.1. Częstość występowania zachowań werbalnych
w poszczególnych grupach fokusowych
7.2. Sposoby wyodrębniania i kategoryzacji zachowań prozodycznych
7.3. Podsumowanie i wnioski

ROZDZIAŁ 8. Analiza stylu prowadzenia dyskusji przez moderatorów
8.1. Rodzaje technik komunikacyjnych stosowanych przez moderatora
8.2. Styl prowadzenia dyskusji w poszczególnych grupach
8.2.1. Analiza porównawcza liczby kolejek i ogólnej liczby technik komunikacyjnych
8.2.2. Analiza porównawcza częstości i kontekstu pojawiania się technik komunikacyjnych
8.3. Podsumowanie i wnioski

ROZDZIAŁ 9. Analiza dynamiki grupowej z elementami analizy dyskursu
9.1. Przykład szczegółowej listy tematów prymarnych i sekundarnych
9.2. Analiza tematów prymarnych i sekundarnych w poszczególnych dyskusjach
9.3. Podsumowanie i wnioski końcowe

Zakończenie. Rekomendacje i praktyczna metodologia

Bibliografia i źródła internetowe

Aneks 1. Skład grup fokusowych i najważniejsze tematy poruszone
w dyskusjach

Aneks 2. Cele ogólne i szczegółowe badań

Summary. Focus Studies as the Laboratory of Knowledge About Society. Focus Group Interviews in Culturally Diverse Communities