AKSJOLOGIA ODKRYCIA NAUKOWEGO - STUDIUM ROZWOJU I WYCHOWANIA OSOBOWOŚCI NAUKOWYCH

ISBN: 978-83-7611-564-1   348 stron format: B5 oprawa: miękka Rok wydania: 2009

Praca ta jest oryginalną próbą nakreślenia aksjologicznego wymiaru zawodowego funkcjonowania ludzi nauki. Takie widzenie kanonu podstawowych wartości, wyznaczających sukces w poczynaniach naukowych, oparte zostało na analizie autobiografii i biografii wybitnych postaci życia naukowego.

Z recenzji prof. zw. dr. hab. Tadeusza Lewowickiego

SPIS TREŚCI

Wprowadzenie
1. Teoretyczne i metodologiczne podstawy badań własnych
Klaryfikacje terminologiczne, przedmiot badań i problemy badawcze
Naukowe koncepcje rozwoju wiedzy
Pedagogika nauki jako subdyscyplina pedagogiki i gałęź naukoznawstwa
Uzasadnienie zastosowanych metod badań

2. Afirmacja życia i jej deficyty a rozwój nauki
Epistemiczny sceptycyzm - tonizacja niebezpieczeństw hiperoptymizmu
Osobliwe wydarzenia psychiki ludzkiej jako rodowód nauki
Ontologiczne zdziwienie - "prapoczątek" nauki
Entuzjazm, znaczy boski pierwiastek w człowieku
Pasjonująca jedność różnorodnych nauk
Praca twórcza - samodzielne pokonanie samotności
Autonomia uniwersytetu a kultura afirmacji życia
Dostojeństwo uniwersytetu
Satysfakcja wysiłku moralnego i intelektualnego twórców kultury
Nauka - sposób trwania przy życiu
Ideał współczesnego uczonego - wyspecjalizowany mędrzec i pogodny humanista
Ekstatyczna reakcja środowiska akademickiego - ważne wzmocnienie energii intelektualnej uczonego
Radość i odpowiedzialność w pracy naukowej
Ufność i zaufanie w życiu uczonych
Nadzieja konceptualizowania, procesu tworzenia oraz dzieła
Zobowiązania uczonych względem przyjemności życia umysłowego

3. Wierność projektowi całego życia w kulturotwórczej aktywności uczonych. Niedobory wierności
Przedmiot wierności pracowników naukowych
Wierność badanemu zagadnieniu nauki
Wierność człowiekowi jako forma aksjologicznej wrażliwości na ludzki los
Stałość - podstawowa cecha życia moralnego człowieka
Wierność jako afirmacja deontycznej i epistemicznej wytrwałości twórców kultury
Wierność - przeciwwaga oportunizmu i sposób podtrzymania postawy dyskursywnej
Wierność zasadzie duchowej niezależności w pracy naukowej
Sacrum pracy naukowej
Miłość bezmiaru wiedzy
Wierność jako niezgoda na dokonanie wyboru między życiem rodzinnym a pomyślnością zawodową
Ciągły zaczyn - aktywność intelektualna uczonych do końca ich życia

4. Autorytet skromności - pokora i wdzięczność w osobliwych losach wybitnych naukowców
Skromność - obserwowalny przejaw mądrości ludzi zajmujących się nauką
Istota prawdziwej pokory
Skromność - niedespotyczny styl relacji naukowych
Wątpienie i poszukiwanie pewności -ważne "sprężyny" rozwoju nauki
Konsumpcyjna skromność - "promotor" ludzi, którzy pozytywnie zmieniają świat
Doradztwo intuicji - dopełnienie poznania racjonalnego
Niechęć do odosobnionej od innych wartości ambicji - sonda prawdziwych uzdolnień naukowych

5. Autentyczność ludzi nauki a autentyzm wyznawanych przez nich wartości
Trud pozostawania człowiekiem autentycznym jako wysiłek moralny
Egzystencjalizm filozoficzny i pedagogika egzystencjalna wobec autentyczności człowieka i jej przeciwieństw
Autentyczne spotkania międzyludzkie we wspólnocie akademickiej - poszanowanie prawdy w interakcjachwychowawczych
Wewnętrzne przyzwolenie na posiadanie marzeń - zwiastun talentu naukowego
Zawód nauczyciela akademickiego - dyskretna "akuszeria" umysłowa i duchowa
Ekspozycja społeczna a wymóg autentyczności wobec ludzi nauki
"Atmosfera naukowa" - przeszkoda w budowaniu szczerych relacji międzyludzkich i ruina nauki
"Długowieczność" autorytetu naukowego - "diagnosta" jego autentyczności
Wytoczenie walki pozorom nauki i pseudonaukowym zabiegom formalnym
Naturalna surowość ciężkiej pracy rozpoznana w rytmie dnia ludzi nauki
Autentyzm pracowników naukowych - warunek normalizacji życia naukowego wyższych uczelni

6. Odwaga i jej przeciwieństwa w życiu autorytetów nauki
Odwaga a autorytet naukowy w biografiach znanych ludzi nauki
Typy osobowości uczonych wyróżnione w oparciu o ich główne dyspozycje intelektualne i emocjonalne
Odwaga negacji zastanego - "wejście" w obszar prawdy naukowej
Odwaga inkubacji nowych idei - świadectwo dojrzałości naukowej uczonych
Odwaga - "duch" wielkich odkrywców
Altruizm ludzi nauki z motywu czci dla życia
Odwaga uczonego jako rozmach w zainteresowaniach poznawczych i wszechstronność
Odwaga komunikowania wyników badań oraz publikowania
Odwaga przezwyciężania zniechęcenia w związku z porażką lub niepowodzeniem
Odwaga minimalizowania lęku pracy twórczej
Odwaga przełamywania stereotypów, czyli wola wolności w myśleniu
Odwaga niezbędna do awansowania
Odwaga tworzenia uczelni wyższych, instytutów i katedr
Odwaga opowiedzenia się po stronie "nieuprzywilejowanych" - właściwość autorytatywnych uczonych

7. Moralna i intelektualna uczciwość - wyróżnik prawdziwych twórców kultury
Relacje między uczciwością a sprawiedliwością i wielkodusznością
Godność człowieka prawdomównego
Filozofia - w służbie abstrakcyjnego myślenia dywergencyjnego
Filozofia- "matka" odkrycia i wynalazku, pedagogika-profesjonalna "wychowawczyni" odkrywców
Uczony - człowiek zawodowo zajmujący się poszukiwaniem sensu
Postęp w sferze duchowej - droga regeneracji kultury intelektualnej
Metafora w nauce - rozumienie sztuki jako forma doskonalenia wyobraźni naukowej
Życie uczciwie czynne - kilka osobliwych przykładów uczciwości ludzi nauki
Rodzinne "korzenie" uczciwości
Właściwości charakteru badacza wspierające jego rozwój naukowy
Odosobnione przykłady oszustw w nauce
Uczniowie - forma "nieśmiertelności" uczonych "mistrzów" i podtrzymania tradycji "szkoły"
Uniwersytet jako instytucja wychowująca odkrywców

Zakończenie

Summary

Bibliografia

Alfabetyczny indeks biogramów naukowców występujących w treści monografii