O SPRAWIEDLIWOŚCI INNYMI SŁOWY

ISBN: 978-83-7431-686-6

236 stron
format: B5
oprawa: twarda
Rok wydania: 2021

Największą zaletą omawianej monografii, przesądzającą o jej niewątpliwej oryginalności i nowatorstwie, jest ten zaznaczony w tytule zamiar mówienia "innymi słowy" - dodam od siebie, w dwojakim sensie - to znaczy nie tylko mówienia w języku skonfrontowanych z Levinasem
różnych projektów filozoficzno-etycznych, ale też w języku innym od idiomów branych pod uwagę filozofów; ta druga "inność" to po prostu fakt, że Autorka prezentuje analizowane stanowiska "swoimi słowy".
Z recenzji prof. dr. hab. Jacka Migasińskiego (UW)
Profesor Małgorzata Kowalska w sposób mistrzowski przeprowadza egzegezę ważnych koncepcji filozoficznych autorów francuskich, starając się wydobyć z nich treści, które mogą zostać wykorzystane dla zrozumienia ich stanowiska w kwestii sprawiedliwości. Czyni to w sposób, który z jednej strony pokazuje jej niezwykłą kompetencję w zakresie wiedzy wyznaczonej powyższym problemem, a jednocześnie świadczy o rzadkiej zdolności pisania o rzeczach trudnych (takie są z reguły teorie współczesnych filozofów francuskich) w sposób przystępny, ale nie trywialny. Śmiem twierdzić, iż taki poziom pisania osiąga się jedynie wtedy, gdy wchodząca w grę problematyka została przez kogoś gruntownie przemyślana, przywoływana literatura jest znana "od podszewki", a własne stanowisko wykute w trakcie długiego procesu ważenia racji za i przeciw.
Z recenzji prof. dr. hab. Andrzeja Szahaja (UMK)

SPIS TREŚCI

Słowo wstępne

Rozdział 1.
Od etyki do polityki i z powrotem. O dwóch znaczeniach
sprawiedliwości w myśli Levinasa
1. Dwa oblicza sprawiedliwości i "dialektyka poza dialektyką"
2. Sprawiedliwość prawnopolityczna
3. Sprawiedliwość moralna
4. Od etyki do polityki i między nimi
5. Od polityki do etyki i między nimi
6. Etyka ponad polityką

Rozdział 2.
Sprawiedliwość nie z tego świata (Pascal a Levinas)
1. Iluzja sprawiedliwości
2. Figura i ślad
3. I co dla nas z tego wynika?

Rozdział 3.
Sprawiedliwość jako pokój i rządy prawa (Kant a Levinas)
1. Pokój moralny a pokój polityczny i rola prawa
2. Autonomia czy heteronomia?
3. Rządy prawa i problem legalizmu
Podsumowanie

Rozdział 4.
Sprawiedliwość i język (Lyotard a Levinas)
1. Pojęcia sprawiedliwości i języka u Levinasa i Lyotarda
2. Sprawiedliwość przed i ponad językiem
3. Sprawiedliwość jako źródło języka
4. Sprawiedliwość jako tworzenie i rozbijanie wspólnego języka
Podsumowanie

Rozdział 5.
Sprawiedliwość jako dekonstrukcja (Derrida a Levinas)
1. Dekonstrukcja jako praktyka polityczna i moralna
2. O sprawiedliwości i prawie jeszcze raz
4. Demokracja jako sprawiedliwość
5. Dekonstrukcja jako oświecenie

Rozdział 6.
Sprawiedliwość jako mediacja (Ricoeur a Levinas)
1. Dobre życie z innymi i dla innych w sprawiedliwych instytucjach
2. Sprawiedliwość sądu
3. Nieusuwalność przemocy i sprawiedliwość jako utopia
Podsumowanie

Rozdział 7.
Ponad lewicą i prawicą. Etyka Levinasa w perspektywie
psychologiczno-politycznej
1. Lewicowe i prawicowe smaki moralne według Haidta
2. Czy i jak można znaturalizować fenomenologiczną metafizykę?
3. Odpowiedzialność za innego w świetle kategorii Haidta
4. Levinas a feminizm i ekologia
Konkluzja

Rozdział 8.
Policzalność i niepoliczalność sprawiedliwości dystrybucyjnej
w kontekście pandemicznym
1. Ideał policzalności
2. Sprawiedliwość niepoliczalna i moralna konieczność liczenia.
3. Niepoliczalne w policzalnym
4. Sprawiedliwy podział świadczeń medycznych na przykładzie
dystrybucji szczepionek przeciwko Covid-19
5. Otroskliwe i odpowiedzialne sądy refleksyjne (konkluzja)

Zakończenie
Sprawiedliwość i trauma, czyli etyka na trudne czasy
Bibliografia