ZAKRES ZADAŃ WŁASNYCH GMINY A PRAWNE FORMY ICH REALIZACJI

ISBN: 978-83-67450-33-1   340 stron format: B5 oprawa: twarda Rok wydania: 2023

Publikacja stanowi bardzo wartościową propozycję wydawniczą zawierającą oryginalne rozwiązanie problemu badawczego, oparte na własnej koncepcji badania prawno- i dogmatyczno-historycznego regulacji prawnych i ich wykładni w orzecznictwie [...]. W mojej ocenie publikacja ta stanowi opracowanie nowatorskie i jednocześnie będzie istotnym wkładem w rozwój nauki prawa.

z recenzji prof. Jerzego Korczaka, Uniwersytet Wrocławski

Kluczowe hipotezy Autora dotyczyły problemu, w jaki sposób gmina identyfikuje zadania własne oraz w jaki sposób może ustalić, które z prawnych form działania są jej dostępne w odniesieniu do poszczególnych zadań własnych. W szczególności rozstrzygnięciu podlegała kwestia, czy katalog zadań ma charakter otwarty, w tym sensie, że obejmuje zadania służące zaspokajaniu zbiorowych potrzeb wspólnoty, które nie zostały wprost wskazane w ustawach. Ale jednocześnie można im przypisać charakter publiczny, znaczenie lokalne i wykluczyć przypisanie ich do innych podmiotów/organów.

z recenzji prof. Bogdana Dolnickiego, Uniwersytet Śląski

SPIS TREŚCI

Wykaz skrótów

Wstęp

Rozdział 1. Gmina jako wspólnota samodzielnie zaspokajająca potrzeby
członków. Zagadnienia teoretyczne i historyczne
1. Cechy samorządności lokalnej w analizie historycznej
2. Ewolucja samorządu lokalnego na ziemiach polskich
2.1. Od Polski stanowej do III rozbioru
2.2. Od końca XVIII w. do 1918 r.
2.3. Dwudziestolecie międzywojenne
Podsumowanie
3. Naturalne pochodzenie gminy
Podsumowanie

Rozdział 2. Między rozwiązaniami kontynentalnymi a angielskimi
- identyfikowanie zadań służących zaspokajaniu potrzeb wspólnoty
1. Wprowadzenie
2. Zakres działania społeczności lokalnych w Europejskiej Karcie Samorządu
Lokalnego
3. Podejmowanie przez gminę niewymienionych w ustawach zadań własnych
na przykładzie wybranych modeli kontynentalnych
3.1. Niemcy
3.2. Szwajcaria
3.3. Francja
Podsumowanie
4. Ogólne klauzule kompetencyjne w angielskim local government
4.1. Wprowadzenie
4.2. Zarys rozwoju angielskiego local government
4.3. Zasady, struktura i zadania angielskiego local government
4.3.1. Zasady
4.3.2. Struktura
4.3.3 Zadania
4.4. Ogólne klauzule kompetencyjne
4.5. Ograniczenia samodzielności zadaniowo-kompetencyjnej
4.6. Tło polityczne
4.7. Wybrane konsekwencje wprowadzenia ogólnej klauzuli kompetencyjnej
Podsumowanie

Rozdział 3. Prawne formy działania organów gminy
1. Typologia prawnych form działania administracji
1.1. Publicznoprawne czynności prawne
1.2. Prywatnoprawne czynności prawne
1.3. Publicznoprawne czynności faktyczne
1.4. Czynności faktyczne niemające charakteru publicznoprawnego
1.5. Wewnętrzne formy działania administracji
2. Podstawa prawna poszczególnych działań organów gminy
2.1. Normy zadaniowe i normy kompetencyjne
2.2. Publicznoprawne czynności prawne
2.3. Prywatnoprawne czynności prawne
2.4. Publicznoprawne czynności faktyczne
2.5. Czynności faktyczne niemające charakteru publicznoprawnego
2.6. Wewnętrzne formy działania administracji
Podsumowanie

Rozdział 4. Identyfikowanie zadań własnych gminy
1. Sprecyzowanie problemu na gruncie przepisów u.s.g.
2. Samodzielność zadaniowo-kompetencyjna
2.1. Samodzielność zadaniowo-kompetencyjna w odniesieniu do zadań własnych
2.2. Samodzielność zadaniowo-kompetencyjna a samodzielność wydatkowa
Podsumowanie
3. Analiza historycznoprawna
3.1. Przepisy określające zakres działania samorządu terytorialnego
i rad narodowych stopnia podstawowego
3.2. Zakres działania gminy na gruncie ustawy o częściowej zmianie
ustroju samorządu terytorjalnego
3.3. Zakres działania samorządu terytorialnego i rad narodowych
w latach 1944-1990
3.3.1. Okres od 1944 do 1950 r.
3.3.2. Okres od 1950 do 1983 r.
3.3.3. Okres od 1983 do 1990 r.
3.4. Zakres działania samorządu gminnego po 1990 r.
Podsumowanie
4. Sprawa publiczna a zakres działania gminy
4.1. Pojęcie "spraw publicznych" oraz "zadań publicznych" i "zadań własnych"
w doktrynie oraz judykaturze
4.2. Źródła zadań własnych w świetle Konstytucji RP
4.3. Zakres zadań własnych przynależnych gminie
4.4. Zadania własne gminy a ustawy o samorządzie powiatowym i o samorządzie województwa
4.5. Kontekst prawa Unii Europejskiej
4.6. Przepisy u.g.k. a ustalenie zakresu zadań własnych gminy
4.6.1. Dopuszczalne formy organizacyjne wykonywania gospodarki komunalnej
4.6.2. Przesłanki tworzenia lub przystępowania do spółek handlowych określone w art. 10 ust. 1-3 u.g.k. a zakres działania gminy
4.6.3. Dopuszczalność tworzenia spółek poza sferą użyteczności publicznej
4.6.4. Postulaty dotyczące nadzoru i kontroli sądowej nad działalnością gminnych spółek handlowych
4.7. Czy obowiązuje generalna klauzula do zaspokajania potrzeb wspólnoty przez gminę?
4.8. Potrzeby wspólnoty gminnej a zakres zadań własnych nieuregulowanych w ustawie szczególnej lub uregulowanych w sposób szczątkowy
4.9. Porównanie klauzuli generalnej w polskiej gminie i general power of competence angielskiego samorządu lokalnego
Podsumowanie

Rozdział 5. Model identyfikowania zadań własnych gminy i prawnych
form ich realizacji na przykładach wybranych zadań
1. Lokalny transport zbiorowy
1.1. Potrzeby zaspokajane wskutek realizacji zadania
1.2. Zakres realizacji zadania w odniesieniu do publicznego transportu zbiorowego
1.3. Formy działania organów gminy w odniesieniu do publicznego transportu zbiorowego
1.4. Zakres i formy działania organów gminy w odniesieniu do przewozów innych niż publiczny transport zbiorowy
1.5. Tworzenie spółek handlowych działających w zakresie lokalnego
transportu zbiorowego poza sferą użyteczności publicznej
Podsumowanie
2. Targowiska i hale targowe
2.1. Potrzeby zaspokajane wskutek realizacji zadania
2.2. Zakres realizacji zadania
2.3. Formy działania organów gminy w odniesieniu do spraw z zakresu targowisk i hal targowych
Podsumowanie
3. Turystyka
3.1. Potrzeby zaspokajane wskutek realizacji zadania
3.2. Zakres realizacji zadania
3.3. Formy działania organów gminy w odniesieniu do spraw z zakresu turystyki
Podsumowanie
4. Publiczny transport indywidualny
4.1. Potrzeby zaspokajane wskutek realizacji zadania
4.2. Zakres realizacji zadania
4.3. Formy działania organów gminy w odniesieniu do spraw publicznego transportu indywidualnego
5. Tezy do dalszych badań - przykłady spraw potencjalnie objętych fakultatywnymi zadaniami własnymi gmin
5.1. Lokale gastronomiczne
5.2. Stacje paliw i punkty ładowania
Podsumowanie

Podsumowanie wyników zastosowania modelu

Wnioski

Wykaz literatury

Wykaz orzeczeń

Wykaz aktów prawnych