WARUNKOWOŚĆ I KONTRAKTUALIZM W POMOCY SPOŁECZNEJ. LOKALNE ZRÓŻNICOWANIE I SPOŁECZNE KONSEKWENCJE

ISBN: 978-83-64581-21-2

331 stron
format: B5
oprawa: miękka
Rok wydania: 2018

Jeśli ktoś ostrzy sobie zęby, oczekując argumentów za tym, że pomoc społeczna w Polsce rękami swoich pracowników podryfowała w kierunku technokratycznej polityki szantaży socjalnych lub przeciwnie, że warunkowość wsparcia, to skuteczne narzędzie mobilizacji do wielowymiarowych zmian życiowych usamodzielniających klientów systemu pomocy społecznej, to będzie rozczarowany. (...). Gdybym miał w kilku słowach podsumować ustalenia Autorów, to raczej wskazałbym na to, że kontrakt socjalny i warunkowość w polskim systemie pomocy społecznej to dzisiaj raczej mechanizmy, narzędzia o marginalnym oddziaływaniu i dużym nasyceniu pozornością w sferze realizacyjnej w ramach stosunków między świadczeniobiorcami i przedstawicielami służb społecznych. Pomimo to, Autorom udało się zobrazować zarówno warunki, w jakich kontrakty są pomocne w ramach zaplanowanej (celowej) mobilizacji klientów do zmiany swojej sytuacji, te, w których służą one jedynie wywieraniu nieskutecznej presji i są wyrazem instytucjonalnej dominacji, jak i te, w których należy je traktować jako sztukę dla sztuki, w którym chętnie lub niechętnie ale dwie strony w relacji pomocowej "puszczają do siebie oko", zgadzając na pozorność kontraktu. Otrzymaliśmy zatem wszechstronną analizę, która jest interesująca dla badaczy zainteresowanych przeobrażeniami welfare state i upowszechnianiem się podejścia aktywizacyjnego w polityce społecznej, ale także dla decydentów odpowiedzialnych za reformy systemów pomocowych. Nie mam wątpliwości, że materiał ten powinien być brany pod uwagę w projektowaniu reform systemu pomocy społecznej tak, aby niwelować pozorność i dysfunkcje aktualnie stosowanych strategii/ narzędzi. z recenzji dr hab. Arkadiusza Karwackiegoprofesora Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu

SPIS TREŚCI

Paweł Poławski WSTĘP: WORKFARE PO POLSKU? 1. Warunkowość 2. Kontraktualizm 3. Sankcje i kontrola społeczna 4. O książce Bibliografia Kazimierz W. Frieske NEOLIBERALNA REKONSTRUKCJA PAŃSTWA OPIEKUŃCZEGO: PRAWA SOCJALNE I EFEKTYWNOŚĆ 1. Ideologie i praktyka polityki społecznej 2. Neoliberalne eksperymenty: warunkowość świadczeń i rekomodyfikacja Bibliografia Dariusz Zalewski NOWA ADMINISTRACJA PUBLICZNA: PRZYPADEK POMOCY SPOŁECZNEJ 1. Wstęp 2. Zarządzanie publiczne a pomoc społeczna 3. Warunkowość świadczeń i kontrakty socjalne a elastyczność działania w pomocy społecznej 4. Zakończenie Bibliografia Akty prawne Paweł Poławski PUNITYWNOŚĆ I SANKCJE SOCJALNE W POMOCY SPOŁECZNEJ 1. Wstęp 2. Sankcje: zakres analizy 3. Sposób stosowania sankcji i problemy z interpretacją danych 4. Zakres i zróżnicowanie terytorialne decyzji odmownych 5. Struktura i dynamika sankcji 6. Lokalne uwarunkowania stosowania sankcji Bibliografia Mateusz Trochymiak ZASŁUGUJĄCY? UZALEŻNIENI? KIM SĄ "STALI KLIENCI" POMOCY SPOŁECZNEJ W POLSCE 1. Welfare dependency i pomoc społeczna 2. Przyjęte definicje i metodologia 3. Trwanie w pomocy społecznej a szansa na aktywizację 3.1. Sytuacja społeczno-demograficzna a czas trwania w pomocy społecznej 4. Trwanie w pomocy społecznej a sytuacja ekonomiczna gospodarstw świadczeniobiorców 5. Rodzaj wsparcia i odmowy Podsumowanie Bibliografia Bożena Balcerzak-Paradowska WARUNKOWOŚĆ ŚWIADCZEŃ SPOŁECZNYCH A KLIENCI POMOCY SPOŁECZNEJ 1. Zasada warunkowości w pomocy społecznej (w świetle opinii pracowników służb społecznych) 2. Działania aktywizujące a działania osłonowe: które - komu? 3. Kontrakt socjalny jako forma aktywizacji - dla kogo? 4. Skuteczność kontraktów socjalnych 5. Próba kategoryzacji "kontraktowiczów" Konkluzje Bibliografia Agnieszka Sowa-Kofta DYNAMIKA I PRZESTRZENNE ZRÓŻNICOWANIE KONTRAKTÓW W POMOCY SPOŁECZNEJ 1. Wprowadzenie 2. Świadczenia pomocy społecznej - trendy ogólnopolskie 3. Regionalne zróżnicowania korzystania ze świadczeń pomocy społecznej 4. Świadczenia pomocy społecznej na poziomie powiatów 5. Lokalne uwarunkowania realizacji kontraktów socjalnych Podsumowanie Bibliografia Mateusz Trochymiak KONTRAKT SOCJALNY A RELACJE Z KLIENTAMI POMOCY SPOŁECZNEJ 1. Wprowadzenie 2. Istota relacji pracownik socjalny - beneficjent 3. Kontrakt socjalny jako narzędzie współpracy 4. Operacjonalizacja pojęć i metodologia badania 5. Utowarowienie współpracy - kontrakt socjalny jako transakcja 6. Profesjonalizm a bliskie relacje - kontrakt socjalny jako "plan" pracy z klientem 7. Proceduralna poprawność i pozorna praca socjalna - kontrakt socjalny jako wymóg formalny Podsumowanie Bibliografia Źródła internetowe Agnieszka Sowa-Kofta USTALANIE TREŚCI KONTRAKTÓW I PATERNALIZM W FORMUŁOWANIU WARUNKÓW KONTRAKTU SOCJALNEGO 1. Wprowadzenie 2. Treść kontraktów socjalnych 3. Postrzeganie kontraktu socjalnego 4. Partnerzy w procesie formułowanie warunków kontraktu socjalnego 5. Postawy pracowników socjalnych wobec klientów pomocy społecznej w procesie zawierania kontraktów socjalnych 6. Wnioski Bibliografia Bożena Balcerzak-Paradowska WARUNKOWOŚĆ ŚWIADCZEŃ SPOŁECZNYCH A FUNKCJONOWANIE GOSPODARSTWA DOMOWEGO I UTOWAROWIENIE RELACJI RODZINNYCH I SPOŁECZNYCH 1. Wstep 2. Warunkowość świadczeń społecznych a aktywność w poszukiwaniu źródeł dochodu i rozkład obowiązków rodzinnych 2.1. Cechy podopiecznych pomocy społecznej i ich gospodarstw domowych 2.2. Warunkowość świadczeń a motywy korzystania z pomocy społecznej 2.3. Model rodziny a postawy wobec aktywizacji zawodowej 3. Relacje w rodzinie i z rodziną - aspekty utowarowienia 3.1. Relacje między małżonkami/partnerami 3.2. Dzieci w rodzinie - aspekty utowarowienia relacji 3.3. Relacje z dalszą rodziną 4. Relacje z szerszym środowiskiem 5. Konkluzje Bibliografia Dariusz Zalewski KONTRAKT SOCJALNY A PREKARYZACJA KLIENTÓW POMOCY SPOŁECZNEJ 1. Wstęp 2. Prekariat i prekariusze - definicja zjawiska 3. Rodzimi prekariusze pomocy społecznej 4. Warunkowość świadczeń pomocy społecznej a praca prekaryjna 5. Zakończenie Bibliografia Beata Małecka-Tepicht 500+, WARUNKOWOŚĆ I POSTAWY KLIENTÓW POMOCY SPOŁECZNEJ 1. Wprowadzenie 2. Wpływ 500+ na aktywność klientów pomocy społecznej na rynku pracy 3. 500+ a pobieranie dodatkowych zasiłków 4. 500+ a motywacja do aktywności - perspektywa rodzin 5. 500+ a pobieranie dodatkowych zasiłków - perspektywa rodzin 6. Przeznaczenie dodatkowych środków w opinii rodziców 7. Przeznaczenie dodatkowych środków w opinii pracowników systemu pomocy społecznej 8. Funkcja kontrolna pomocy społecznej w odniesieniu do środków z 500+ 9. Wpływ świadczenia 500+ na społeczności lokalne 10. Warunkowość w programie Rodzina 500 plus 11. Konkluzje Bibliografia Mateusz Trochymiak Agnieszka Sowa-Kofta ANEKS METODOLOGICZNY 1. Dane administracyjne 2. Badanie ilościowe w ośrodkach pomocy społecznej 3. Indywidualne wywiady pogłębione 3.1. Dobór ośrodków 3.2. Rekrutacja i rozmowy z pracownikami ośrodków pomocy społecznej 3.3. Rekrutacja i rozmowy z klientami ośrodków pomocy społecznej SUMMARY