STATYSTYCZNA I EKONOMETRYCZNA ANALIZA PRZESTRZENNYCH ZJAWISK EKONOMICZNYCH. METODY I ZASTOSOWANIA

ISBN: 978-83-231-4941-5

237 stron
format: A4
oprawa: miękka
Rok wydania: 2022

Książka stanowi przegląd narzędzi i metod ilościowych przydatnych do analiz różnych aspektów zjawisk gospodarczych z perspektywy przestrzennych i przestrzenno-czasowych tendencji i prawidłowości oraz zawiera przykłady rozwiązań konkretnych problemów ekonomicznych z wykorzystaniem rzeczywistych i aktualnych danych. Wybór omawianych metod został podyktowany praktyczną ich przydatnością i oceną walorów poznawczych. Przykłady empiryczne dotykają ważnych problemów gospodarki, w tym gospodarki regionalnej, stanowiąc jednocześnie przyczynki do pogłębionych i szerszych analiz badawczych.

Prezentowane podejścia badawcze wychodzą naprzeciw wyzwaniom współczesnych trendów, obserwowanych zarówno w rozwijanej metodologii, jak i w przestrzennych analizach empirycznych. Analizy zjawisk ekonomicznych z wykorzystaniem metod opisanych w tej książce i danych "zlokalizowanych" w przestrzeni i czasie pozwalają na uwzględnienie wielu ważnych aspektów rzeczywistego przebiegu tych zjawisk.

Publikacja może zainteresować pracowników naukowych (również spoza grona statystyków i ekonometryków, np. geografów ekonomicznych) oraz praktyków, w szczególności analityków gospodarczych czy przedstawicieli polityki regionalnej, natomiast studentom kierunków ekonomicznych, regionalistyki, geografii społeczno-ekonomicznej itp. pomoże w opanowaniu przydatnych metod i nabyciu umiejętności ich stosowania.

SPIS TREŚCI

Wstęp

1. Wprowadzenie do analizy przestrzennych zjawisk ekonomicznych
1.1. Istota analiz przestrzennych. Geneza statystyki i ekonometrii przestrzennej
1.2. Podstawowe zasady przeprowadzania analiz przestrzennych i konstrukcji przestrzennych modeli ekonometrycznych
1.3. Dane przestrzenne - określenia i rodzaje danych
1.4. Specyfika i użyteczność danych przestrzennych i przestrzenno-czasowych

2. Wprowadzenie do R
2.1. Uwagi ogólne - instalacja programu i pakietów dodatkowych
2.2. Wczytywanie danych i podstawowe obliczenia statystyczne
2.3. Wizualizacja danych przestrzennych - przykłady

3. Problem zmiennej jednostki odniesienia - Modifiable Areal Unit Problem (MAUP)
3.1. Skutki zmiany poziomu przestrzennej agregacji danych - uwagi teoretyczne
3.2. Rozwiązania przykładowych problemów ekonomicznych
3.3. Zagadnienia do samodzielnego rozwiązania

4. Opisowe miary statystyki przestrzennej
4.1. Statystyki tendencji centralnej i rozproszenia
4.2. Koncentracja przestrzenna - istota, pomiar, interpretacja
4.3. Rozwiązania przykładowych problemów ekonomicznych
4.4. Zagadnienia do samodzielnego rozwiązania

5. Identyfikacja przestrzennej i przestrzenno-czasowej struktury procesów ekonomicznych
5.1. Uwagi wstępne
5.2. Trendy przestrzenne i przestrzenno-czasowe
5.3. Autokorelacja przestrzenna
5.3.1. Pojęcie, rodzaje, interpretacja
5.3.2. Pomiar i ocena statystycznej istotności
5.4. Podsumowanie
5.5. Rozwiązania przykładowych problemów ekonomicznych
5.6. Zagadnienia do samodzielnego rozwiązania

6. Przestrzenne i przestrzenno-czasowe modele zależności między procesami ekonomicznymi
6.1. Modele przestrzenne - klasyfikacja
6.2. Diagnostyka modeli przestrzennych
6.3. Przestrzenny model Durbina jako narzędzie wyznaczania efektów spatial spillovers
6.4. Modele przestrzenno-czasowe
6.4.1. Przesłanki specyfikacji modeli przestrzenno-czasowych
6.4.2. Przykładowe specyfikacje modeli przestrzenno-czasowych
6.5. Wpływ agregacji danych na modelowanie procesów przestrzennych - raport z badań
6.6. Rozwiązania przykładowych problemów ekonomicznych
6.7. Zagadnienia do samodzielnego rozwiązania

7. Modele panelowe w ujęciu klasycznym i przestrzennym
7.1. Uwagi wstępne
7.2. Modele panelowe bez efektów przestrzennych
7.3. Przestrzenne modele panelowe
7.4. Rozwiązania przykładowych problemów ekonomicznych
7.5. Zagadnienia do samodzielnego rozwiązania

8. Syntetyczne mierniki rozwoju obiektów wielocechowych
8.1. Uwagi ogólne
8.2. Porządkowanie liniowe - etapy procedury
8.3. Wybrane mierniki taksonomiczne
8.3.1. Taksonomiczny miernik rozwoju Hellwiga
8.3.2. Przestrzenne taksonomiczne mierniki rozwoju
8.4. Dynamiczne aspekty wyznaczania rankingów - ocena zgodności uporządkowań w czasie
8.5. Rozwiązania przykładowych problemów ekonomicznych
8.6. Zagadnienia do samodzielnego rozwiązania

9. Klasyfikacja obiektów ekonomicznych z wykorzystaniem analizy skupień
9.1. Uwagi wstępne
9.2. Hierarchiczne metody aglomeracyjne
9.3. Metody iteracyjno-optymalizacyjne
9.4. Wybór metody klasyfikacji i ustalanie liczby skupień
9.5. Rozwiązania przykładowych problemów ekonomicznych
9.6. Zagadnienia do samodzielnego rozwiązania

Zakończenie

Załączniki

Bibliografia