PROSTY JĘZYK KLUCZEM DO SKUTECZNEJ KOMUNIKACJI URZĘDU Z OBYWATELEM

ISBN: 978-83-8263-475-4

stron: 289

format: B5

oprawa: miękka

Rok wydania: 2023

W książce zostały opisane cechy języka urzędowego jako najważniejszego narzędzia komunikacji z obywatelem w MSWiA. Na podstawie analizy 150 pism urzędowych wykazano najczęściej popełniane błędy. Zbadano zrozumiałość tekstów urzędowych i ich poprawność językową.
Opracowanie przedstawia analizę badań dotyczących, po pierwsze - działania na rzecz poprawy komunikacji urzędu z obywatelem przy uwzględnieniu procesu kreowania i prowadzenia polityki językowej w urzędzie i po drugie - zdiagnozowanie kompetencji komunikacyjnych urzędników.
Rozdział pierwszy poświęcono cechom języka urzędowego. Zaprezentowano w nim zagadnienia teoretyczne. Opisano znaczenie języka urzędowego, różne jego definicje i prowadzone na ten temat badania. Szczególną uwagę zwrócono na polską politykę językową, zdefiniowano pojęcie błędu językowego oraz przedstawiono typy błędów językowych w pismach urzędowych. Przytoczono także głos Rady Języka Polskiego w sprawie komunikacji urząd - obywatel i podano przykłady wspólnych działań językoznawców oraz urzędników na rzecz poprawy jakości tej komunikacji. Wskazano pisma urzędowe jako formę najczęściej stosowaną w komunikacji urząd - obywatel.
W rozdziale drugim przedstawiono analizę pism pod kątem cech języka urzędowego. Wybrano 150 dokumentów urzędowych z lat 2016-2017. Były one skierowane bezpośrednio do Departamentu Komunikacji Społecznej lub do jego wiadomości bądź sporządzone przez pracowników DKS. Wszystkie pisma analizowano pod względem poprawności językowej, tj. z punktu widzenia grama-tyczno-leksykalnego, zrozumiałości, sposobu użycia form grzecznościowych. Do materiału badawczego zaliczono również wybrane przykłady pochodzące z odpowiedzi respondentów udzielonych w ramach wypełniania ankiety NARODOWY -URZĘDOWY, czyli z szacunkiem i po polsku, szczegółowo przeanalizowanej w rozdziale.
W rozdziale trzecim omówiono zagadnienia redagowania pism urzędowych na podstawie badań ankietowych. Przedstawiono analizę wyników ankiety NARODOWY - URZĘDOWY, czyli z szacunkiem i po polsku, którą wypełniło 361 pracowników: Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz 16 urzędów wojewódzkich. Opisano kompetencje urzędników w zakresie tworzenia poprawnego językowo i zrozumiałego dla odbiorcy pisma urzędowego. Przedstawiono rekomendacje i oczekiwania urzędników dotyczące ochrony języka polskiego i propagowania poprawnej polszczyzny.
W rozdziale czwartym szczególną uwagę zwrócono na konieczność kształcenia urzędników służby cywilnej w zakresie kultury języka w pismach urzędowych. Opisano m.in. treść dokumentu zatytułowanego Upowszechnianie prostego języka. Zalecenie Szefa Służby Cywilnej5. Wskazano w nim, że powinnością kierowników urzędów jest praca na rzecz efektywnej komunikacji i dbałość o stosowanie zasad prostego języka przez urzędników w komunikacji z obywatelem.
Duży wpływ na kształt opracowania miało także długoletnie doświadczenie zawodowe autorki zdobyte zarówno w pracy dziennikarskiej, jak i w administracji. Na podstawie autorskiego programu szkoleń z zakresu kultury języka polskiego w pismach urzędowych, w latach 2012-2018, przeprowadziła ona zajęcia dla ponad 2500 pracowników administracji państwowej i samorządowej.

SPIS TREŚCI

Wstęp
Rozdział I
Polska polityka językowa a język urzędowy
1. Definicja języka urzędowego
2. Badania języka urzędowego
3. Pojęcie błędu językowego i typy błędów językowych
4. Polska polityka językowa
5. Język polski jako język urzędowy
6. Rada Języka Polskiego na rzecz komunikacji urząd - obywatel
7. Kultura stylu urzędowego
8. Badania zrozumiałości tekstu
9. Działania językoznawców i urzędników na rzecz poprawy komunikacji z obywatelem
10. Prosty język w Serwisie Służby Cywilnej
Rozdział II Analiza cech języka urzędowego w zebranych pismach
1. Korpus pism stanowiących materiał do badań
nad językiem urzędowym - uwagi wstępne
2. Użycie form strony biernej
3. Bezosobowość jako cecha konstytutywna stylu urzędowego
4. Wyrazy nominalizujące tekst
5. Redundantne połączenia wyrazowe
6. Konstrukcje z imiesłowami przysłówkowymi
zakończonymi na-ąc
7. Słownictwo urzędowe
8. Dążenie do precyzji wypowiedzi jako jedna z cech konstytutywnych polszczyzny oficjalnej
9. Użycie skrótów i skrótowców
10. Nazwy dyrektyw
11. Błędy składniowe w pismach
12. Błędy wyrazowe (słownikowe)
13. Błędy stylistyczne
14. Błędy ortograficzne
15. Błędy interpunkcyjne
16. Podsumowanie
Rozdział III
Zagadnienia szczegółowe redagowania pism urzędowych
na podstawie badań ankietowych
1. Uwagi wstępne
2. Odpowiedzialność za kulturę języka w urzędach
3. Kompetencje urzędników z zakresu rozumienia tekstu
4. Kompetencje urzędników z zakresu poprawności językowej
5.Umiejętność upraszczania skomplikowanych tekstów
6. Rekomendacje i oczekiwania urzędników dotyczące ochrony języka polskiego i propagowania poprawnej polszczyzny
7. Podsumowanie
Rozdział IV
Rozwijanie kompetencji urzędników w zakresie kultury języka
w pismach urzędowych - perspektywa szkoleniowa
1. Uwagi wstępne
2. Urzędnicy administracji publicznej w służbie obywatelom
3. Zalecenie Szefa Służby Cywilnej dotyczące prostego języka
4. Wypracowanie umiejętności skutecznego i starannego konstruowania tekstów urzędowych - aspekty szkoleniowe
5. Zagadnienie klasyfikacji pism urzędowych jako element
szkolenia urzędników
6. Najczęściej popełniane błędy w urzędowej komunikacji pisemnej
7. Język urzędowy - zasady i normy tworzenia
8. Zasady sporządzania pism urzędowych w Ministerstwie
Spraw Wewnętrznych i Administracji
9. Podsumowanie
Zakończenie
Bibliografia
Aneks
Wykaz skrótowców