PRACA SOCJALNA PODEJŚCIE SKONCENTROWANE NA ROZWIĄZANIACH

ISBN: 978-83-63955-50-2

stron: 169

format: B5

oprawa: miękka

Rok wydania: 2017

Praca socjalna - Podejście Skoncentrowane na Rozwiązaniach to druga książka Jacka Szczepkowskiego pokazująca możliwości wykorzystania w praktyce społecznej wymienionej w jej tytule metody. Pierwsza książka ukazywała Podejście Skoncentrowane na Rozwiązaniach w terapii młodzieży z problemem narkotykowym. Jak przekonuje Autor, metodyka pracy socjalnej oparta na założeniach PSR jest rozwijana i stosowana z sukcesem na całym świecie już od ponad trzydziestu lat (m.in. w Wielkiej Brytanii, Szwecji, Niemczech, czy też USA i Kanadzie). Ten sposób pracy zyskuje coraz większe zainteresowanie także w Polsce, szczególnie wśród praktyków dostrzegających duży potencjał samej metody, także pod względem jej elastyczności oraz możliwości zastosowania w różnych obszarach pracy. Pogląd ten podziela prof. zw. dr hab. Andrzej Olubiński, który w recenzji wydawniczej napisał: "Omówiona koncepcja - jak rzadko która - z powodzeniem może być stosowana w różnorodnych instytucjach pomocy społecznej, z uwagi na fakt, iż została już sprawdzona i w dużym stopniu pozytywnie zweryfikowana". Książka składa się z siedmiu rozdziałów. W rozdziale pierwszym pokrótce przedstawiono istotę pracy socjalnej, jej genezę oraz stosowaną terminologię. Rozdział drugi zawiera opis wybranych uwarunkowań systemu pomocy społecznej w Polsce, które rzutują na jego realny wymiar. W kolejnych dwóch rozdziałach przedstawiono tradycyjne ujęcie metodyki pracy socjalnej oraz opis Podejścia Skoncentrowanego na Rozwiązaniach. Uwzględnione treści dotyczą źródeł tego modelu, jego podstawowych założeń funkcjonalnych, jak również stosowanych najczęściej narzędzi. Ich charakterystyka została wsparta przykładami fragmentów dialogów, pomocnych w recepcji i zrozumieniu prezentowanych treści. Kolejny rozdział przynosi próbę przedstawienia praktycznego wymiaru Pracy Socjalnej Skoncentrowanej na Rozwiązaniach m.in. poprzez przykłady stenogramów autentycznych sesji pomocowych. Rozdział szósty przedstawia szereg sytuacji problemowych najczęściej spotykanych w praktyce pracownika socjalnego (np.: alkoholizm i inne uzależnienia, zaniedbania opiekuńczo-wychowawcze, przemoc domowa). W rozdziale ostatnim zaprezentowano rozważania dotyczące przeszkód w implementacji PSR w pracy socjalnej w polskich warunkach, przybliżając czytelnikowi jednocześnie wybrane przykłady pozytywnych rozwiązań. Rekomendując książkę do druku, drugi z recenzentów dr hab. Marek Walancik podkreśla, że stanowi ona "niezwykle zwarte, uporządkowane i wartościowe kompendium wiedzy, którym powinien dysponować pracownik socjalny, pedagog, pracownik służb społecznych. Należy przyjąć, że każdego pracownika socjalnego, pedagoga, pracownika służb społecznych, studentów takich kierunków jak: pedagogika, socjologia, psychologia, a zwłaszcza praca socjalna zapewne zaciekawi, a przynajmniej powinna zaciekawić koncepcja przedstawiona przez Autora książki". I dalej recenzent konkluduje: "Zaproponowane przez Autora rozwiązania wychodzą naprzeciw kierunkowi odchodzenia w praktyce pracy socjalnej od rozdzielnictwa świadczeń na rzecz włączania w jak największym zakresie osób i rodzin korzystających z pomocy do współdziałania w rozwiązywaniu ich trudnej sytuacji życiowej".

SPIS TREŚCI

Wstęp

Rozdział I. Istota pracy socjalnej
1.Geneza pracy socjalnej
2.Praca socjalna - uwagi terminologiczne
3.Idea wzmacniania sił
4.Pracownik socjalny - charakterystyka zawodu

Rozdział II. Wybrane uwarunkowania pracy socjalnej
1.Złożoność sytuacji problemowych
2.Warunki pracy i ograniczoność zasobów instytucjonalnych
3.Rozbieżność celów
4.Kompetencje pracowników socjalnych
5.Aspekty osobowościowe
6.Presja społeczna

Rozdział III. Tradycyjna metodyka pracy socjalnej - dylematy związane z praktyką
1.Podstawowe metody pracy socjalnej
2.Zintegrowana metodyka pracy socjalnej
3.Od rozwiązywania problemów do poszukiwania rozwiązań

Rozdział IV. Podejście Skoncentrowane na Rozwiązaniach - inspiracje i główne założenia
1.Natura społecznej rzeczywistości, czyli źródła PSR
2.Podstawowe założenia modelu PSR
Filozofia centralna oraz główne idee
Postawa "niewiedzy" i jej implikacje
Diagnoza -jej zakres i znaczenie
Wydobywanie i wzmacnianie zasobów
3.Kluczowe pytania - pomocne narzędzia i interwencje
Pytania o zmiany poprzedzające spotkanie
Pytania o przyszłość
Pytania o skalę
Pytania o wyjątki
Pytania o radzenie sobie

Rozdział V. Praca Socjalna Skoncentrowana na Rozwiązaniach - relacje i strategie postępowania
1.Praca Socjalna Skoncentrowana na Rozwiązaniach - uwagi terminologiczne
2.Rodzaje relacji pomocowych
3.Relacja niezaangażowana - klient w sytuacji przymusu
Charakterystyka postawy klienta
Pomocne strategie postępowania
4.Relacja narzekania - "skargi i jęki" klienta
Charakterystyka postawy klienta
Pomocne strategie postępowania
Stenogram sesji z klientem
Komentarz do sesji
5.Relacja zaangażowana - "cudowny" klient
Charakterystyka postawy klienta
Strategie postępowania - fazy procesu współpracy z klientem

Rozdział VI. Współpraca z klientami o szczególnych potrzebach
1.Alkoholizm i narkomania
2.Zaniedbania opiekuńczo-wychowawcze
3.Przemoc domowa
4.Kryzysy rozwojowe i sytuacyjne

Rozdział VII. Ograniczenia i szansę związane z implementacją Podejścia Skoncentrowanego na Rozwiązaniach w pracy socjalnej
1.Przeszkody w upowszechnieniu Pracy Socjalnej Skoncentrowanej na Rozwiązaniach
2.Możliwości i wyzwania
Przykłady dobrej praktyki
Wybrane badania nad skutecznością Podejścia
Skoncentrowanego na Rozwiązaniach

Zakończenie
Bibliografia