PODSTAWY ANALIZ WIELOKRYTERIALNYCH W SYSTEMACH INFORMACJI GEOGRAFICZNEJ

ISBN: 978-83-7814-762-6

254 stron
format: B5
oprawa: miękka
Rok wydania: 2018

W podręczniku przedstawiono zagadnienia dotyczące metod i narzędzi służących wspomaganiu podejmowania decyzji przestrzennych, na podstawie dotychczasowych osiągnięć w zakresie GIS-AW, kierując się przy tym potrzebami praktyki. Podręcznik dedykowany jest studentom kierunku studiów Gospodarka Przestrzenna (i kierunków pokrewnych). Przybliża podstawową wiedzę z zakresu analiz wielokryterialnych w systemach informacji geograficznej, opartą na krajowych i światowych osiągnięciach w tej dziedzinie. W szczególności, porusza zagadnienia związane z podejmowaniem decyzji przy współuczestnictwie wielu grup decydentów, co odpowiada realiom podejmowania decyzji w gospodarce przestrzennej. Przedstawione zagadnienia teoretyczne zilustrowane są przykładami obliczeniowymi i przykładowymi rozwiązaniami w programie ArcGIS ESRI.

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie 2. Elementy analizy wielokryterialnej wspierającej proces decyzyjny 2.1. Decydenci 2.2. Kryteria 2.2.1. Kryteria: cele i atrybuty 2.2.2. Hierarchiczna struktura kryteriów 2.3. Alternatywy decyzyjne 2.3.1. Wektorowy/rastrowy format alternatyw decyzyjnych2.3.2. Ujęcie dyskretne/ciągłe alternatyw decyzyjnych 2.3.3. Definiowanie explicite/implicite alternatyw decyzyjnych 2.3.4. Zmienne decyzyjne 2.3.5. Alternatywy akceptowalne 2.3.6. Alternatywy niezdominowane 2.4. Macierz decyzji 2.4.1. Organizacja elementów analizy wielokryterialnej w formacie wektorowym 2.4.2. Organizacja elementów analizy wielokryterialnej w formacie rastrowym 3. Podstawowe etapy analizy wielokryterialnej wspierającej podejmowanie decyzji 3.1. Generowanie map kryteriów 3.2. Wyznaczenie funkcji wartości/użyteczności 3.2.1. Ustalenie preferencji decydenta odnośnie wartości kryterium 3.2.2. Skalowanie/standaryzacja wartości 3.2.3. Określenie postawy decydenta wobec ryzyka 3.2.4. Metoda wartości środkowej 3.2.5. Wyznaczenie funkcji użyteczności w niepewnej sytuacji decyzyjnej 3.2.6. Funkcja wartości/użyteczności dla wartości kryteriów wyrażonych w skali jakościowej3.3. Wyznaczenie wag kryteriów 3.3.1. Podstawowe założenia dotyczące wag istotności 3.3.2. Globalne i lokalne metody wyznaczania wag istotności 3.3.3. Globalne metody określania wag istotności 3.3.4. Lokalne metody określania wag istotności 3.4. Zastosowanie reguł decyzyjnych 3.4.1. Metody kompensacyjne i niekompensacyjne 3.4.2. Metody wieloatrybutowe i wielocelowe3.4.3. Metody ciągłe i dyskretne4. Metody analizy wielokryterialnej 4.1. Metody wieloatrybutowe w GIS 4.1.1. Metody addytywne 4.1.2. Metody odległościowe 4.1.3. Metody oparte na relacji przewyższania 4.1.4. Podsumowanie 4.2. Metody analizy wielocelowej 4.2.1. Struktura decyzyjnego problemu wielocelowego 4.2.2. Metody generowania rozwiązań niezdominowanych 4.2.3. Metody odległościowe 4.2.4. Metody programowania interaktywnego4.3. Metody heurystyczne i metaheurystyczne 4.3.1. Podstawowe metody heurystyczne 4.4. Algorytmy metaheurystyczne 4.4.1. Algorytmy ewolucyjne 5. Grupowe podejmowanie decyzji5.1. Konsensus dotyczący struktury problemu decyzyjnego5.1.1. Agregacja struktury problemu decyzyjnego 5.2. Konsensus i kompromis dotyczący preferencji kryteriów 5.2.1. Uśrednienie wag preferencji kryteriów 5.2.2. Uzgodnienie wspólnych wag kryteriów 5.3. Techniki głosowania 5.3.1. Głosowanie na ranking 5.3.2. Zalety i wady zastosowania metod głosowania 5.4. Debata 5.5. Kwantyfikatory lingwistyczne dla określenia preferencji kryteriów 5.6. Procedura grupowej analizy wielokryterialnej 5.7. Agregacja preferencji alternatyw - zastosowanie reguł kolektywnego wyboru5.8. Ocena konsensusu 6. Niepewność i wrażliwość wyników przestrzennej analizy wielokryterialnej 6.1. Analiza niepewności 6.1.1. Niepewność pomiaru w skalach ilościowych 6.1.2. Błędy pomiarów w skalach jakościowych 6.1.3. Analiza niepewności za pomocą symulacji 6.2. Wynik modelu analiz zależny od wielu parametrów 6.3. Analiza wrażliwości 6.3.1. Metody globalnej analizy wrażliwości oparte na analizie wariancji 6.3.2. Analiza wrażliwości dla analiz wielokryterialnych w systemach informacji geograficznej 6.4. Podstawowe źródła niepewności modelu przestrzennej analizy wielokryterialnej w systemach informacji geograficznej 6.4.1. Niepewności związane z wyznaczeniem map kryteriów 6.4.2. Niepewności związane z preferencjami decydenta/decydentów względem wartości kryteriów 6.4.3. Niepewność wag kryteriów7. Podsumowanie Literatura