MIKROEKONOMIA GOSPODARKI RYNKOWEJ

ISBN: 978-83-8281-186-5

stron: 679

format: B5

oprawa: miękka

Rok wydania: 2023

„Podręcznik stanowi udaną prezentację [...] myśli ekonomicznej mikroekonomii [...]. Jego struktura i zakres podjętych problemów nie budzą zastrzeżeń [...]. Wnikliwy charakter rozważań odzwierciedla logika wywodów i jasność prezentacji metodologicznej i merytorycznej [...]. Przedstawione treści [...] odwołują się do licznego zbioru uwarunkowań kształtowania procesów rozwojowych, uwzględniają złożoność ich kształtowania w ujęciu historycznym i w odniesieniu do rzeczywistości współczesnego świata oraz wybranych problemów polityki gospodarczej państwa".
Prof. dr hab. Jerzy Bogdanienko (Uniwersytet Warszawski)

SPIS TREŚCI

WSTĘP
1. ZARYS ROZWOJU I STANU MYŚLI EKONOMICZNEJ
1.1. Pierwociny myślenia i wiedzy ekonomicznej
1.2. Rozwój przedklasycznej myśli ekonomicznej
1.2.1. Pierwociny myśli ekonomicznej wiodących cywilizacji
antycznych i starożytnych świata
1.2.2. Myśl ekonomiczna antycznej Grecji i starożytnego Rzymu
1.2.3. Myśl ekonomiczna feudalizmu
1.2.4. Myśl ekonomiczna okresu renesansu i racjonalizmu
1.3. Klasyczna myśl ekonomiczna
1.4. Neoklasyczne i poklasyczne teorie ekonomiczne
1.4.1. Neoklasyczne teorie ekonomiczne
1.4.2. Keynesowskie teorie ekonomiczne
1.5. Współczesna myśl ekonomiczna
1.5.1. Wyzwania wobec współczesnej myśli ekonomicznej
1.5.2. Obraz współczesnej myśli ekonomicznej
1.5.3. Charakterystyka ekonomii instytucjonalnej
1.5.4. Nowożytna i współczesna myśl ekonomiczna świata islamu
2. EKONOMIA JAKO DYSCYPLINA WIEDZY
2.1. Pojęcie i charakterystyka ekonomii
2.1.1. Definicje i podziały ekonomii
2.1.2. Podstawowe problemy ekonomiczne
2.1.3. Aparatura metodologiczna ekonomii
2.1.3.1. Kategorie ekonomiczne
2.1.3.2. Prawa ekonomiczne i prawa ekonomii
2.1.3.3. Teorie ekonomiczne
2.1.3.4. Metody, techniki i procedury badawcze
2.1.3.5. Narzędzia badawczo-analityczne
2.1.3.5.1. Modele
2.1.3.5.2. Tabele
2.1.3.5.3. Wykresy
2.1.3.5.4. Wyznaczniki, wskaźniki i mierniki
2.2. Polityka gospodarcza
2.2.1. Pojęcie polityki gospodarczej
2.2.2. Teoria polityki gospodarczej
2.2.2.1. Metody badawcze
2.2.2.2. Zakres
2.2.2.3. Funkcje
2.2.2.4. Praktyka polityki gospodarczej
2.2.2.5. Dziedziny i rodzaje polityki gospodarczej
2.2.2.6. Polityka gospodarcza a wyzwania cywilizacyjne
3. GOSPODARKA NARODOWA JAKO OBSZAR
DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ
3.1. Istota gospodarki narodowej
3.2. Struktura gospodarki narodowej
3.2.1. Struktura podmiotowa gospodarki narodowej
3.2.1.1. Gospodarstwa domowe
3.2.1.2. Przedsiębiorstwa
3.2.2. Struktura własnościowa gospodarki narodowej
3.2.3. Struktura prawno-organizacyjna gospodarki narodowej
3.2.3.1. Przedsiębiorstwa prywatne
3.2.3.1.1. Przedsiębiorstwa jednoosobowe
3.2.3.1.2. Spółki
3.2.3.1.2.1. Spółki osobowe
3.2.3.1.2.2. Spółki kapitałowe
3.2.3.1.3. Spółdzielnie
3.2.3.2. Przedsiębiorstwa publiczne
3.2.3.2.1. Przedsiębiorstwa państwowe
3.2.3.2.2. Przedsiębiorstwa komunalne
3.2.3.3. Przedsiębiorstwa mieszane
3.2.4. Struktura funkcjonalno-instytucjonalna
(organizacyjno-instytucjonalna) gospodarki
3.2.5. Struktura produkcyjna (rzeczowa) gospodarki
3.2.6. Struktura zatrudnienia i kwalifikacji
3.2.7. Struktura stosowanych technologii
4. GOSPODAROWANIE JAKO PROBLEM EKONOMICZNY
4.1. Istota gospodarowania
4.1.1. Istota decyzji gospodarczych
4.1.2. Gospodarowanie jako proces decyzyjny
4.2. Zasoby gospodarcze i czynniki wytwórcze a czynniki produkcji
4.2.1. Istota zasobów gospodarczych jako źródeł czynników produkcji
4.2.2. Ograniczoność zasobów wobec możliwości gospodarowania
4.3. Formy działalności gospodarczej
4.4. Racjonalność gospodarczego postępowania
4.4.1. Istota, uwarunkowania i zasady racjonalnego gospodarowania
4.4.2. Racjonalność oczekiwań
4.4.3. Racjonalność postępowania
4.4.3.1. Zasady racjonalnego gospodarowania
4.4.3.2. Ekonomizacja decyzji
4.4.3.3. Ekonomizacja działań
4.4.3. Rachunek ekonomiczny jako metoda i narzędzie oceny działalności
gospodarczej
4.4.4.1. Istota rachunku ekonomicznego
4.4.4.2. Rodzaje rachunku ekonomicznego
4.4.4.3. Pomiar efektywności gospodarowania
5. GOSPODARKA RYNKOWA
5.1. Powstanie i rozwój gospodarki rynkowej
5.2. Ogólna charakterystyka gospodarki rynkowej
5.2.1. Towar
5.2.2. Cena
5.2.3. Pieniądz
5.2.4. Rynek
5.3. Podstawowe mechanizmy rynku – istota i funkcjonowanie
5.3.1. Popyt
5.3.2. Podaż
5.3.3. Konkurencja
5.4. Modele współczesnych gospodarek rynkowych
5.4.1. Typy i rodzaje gospodarek rynkowych
5.4.2. Charakterystyka i ocena realności współczesnych modeli
gospodarki rynkowej
5.5. Funkcjonowanie gospodarki narodowej w warunkach gospodarki
rynkowej
5.5.1. Rynek w gospodarce narodowej
5.5.2. Państwo w gospodarce narodowej
5.5.2.1. Instytucja państwa
5.5.2.2. Ekonomiczne funkcje państwa w gospodarce rynkowej
5.5.2.3. Państwo jako podmiot wyboru społecznego
5.2.4. Odpaństwowienie gospodarki i życia społecznego
6. TEORIA I PRAKTYKA MIKROEKONOMII
6.1. Pojęcie i istota mikroekonomii
6.2. Płaszczyzny identyfikacji mikroekonomii
6.2.1. Podstawowe obszary zainteresowań mikroekonomii
6.2.1.1. Gospodarstwo domowe
6.2.1.2. Przedsiębiorstwo
6.2.1.3. Rynki i ich uczestnicy
6.2.1.4. Postępowanie gospodarcze
6.2.2. Podstawowe kategorie mikroekonomiczne
6.2.3. Podstawowe zasady mikroekonomii
6.2.4. Podstawowe teorie mikroekonomiczne
6.3. Analiza mikroekonomiczna i jej interpretacja
6.4. Praktyka mikroekonomiczna
6.4.1. Istota podstawowych problemów praktyki mikroekonomicznej
6.4.2. Polityka mikroekonomiczna
6.5. Współczesne poglądy na mikroekonomię
6.5.1. Poglądy głównych szkół mikroekonomicznych
6.5.1.1. Instytucjonaliści
6.5.1.2. Zwolennicy teorii publicznych wyborów
6.5.1.3. Behawioryści
6.5.2. Główne obszary rozbieżności poglądów na mikroekonomię
7. RYNEK – POPYT, PODAŻ I CENA
7.1. Rynek w wymiarze mikroekonomicznym
7.2. Popyt w wymiarze mikroekonomicznym
7.2.1. Wielkość popytu
7.2.2. Funkcja popytu
7.2.3. Krzywa popytu
7.2.4. Prawo popytu
7.2.5. Elastyczność popytu
7.2.5.1. Elastyczność cenowa popytu
7.2.5.2. Krzyżowa elastyczność popytu
7.2.5.3. Dochodowa elastyczność popytu
7.3. Podaż w wymiarze mikroekonomicznym
7.3.1. Wielkość podaży
7.3.2. Funkcja podaży
7.3.3. Krzywa podaży
7.3.4. Prawo podaży
7.3.5. Elastyczność cenowa podaży
7.4. Prawo popytu i podaży
7.4.1. Typowe działanie prawa podaży i popytu – cena równowagi
rynkowej
7.4.2. Nietypowy sposób działania prawa podaży i popytu
8. TEORIE WYBORU KONSUMENTA
8.1. Przesłanki teorii wyborów konsumenckich
8.2. Klasyczna teoria wyboru konsumenta
8.2.1. Podstawy klasycznej teorii wyboru konsumenta
8.2.2. Zachowania nabywcze konsumenta
8.2.2.1. Uwarunkowania i zasady zachowań nabywczych
8.2.2.1.1. Potrzeby konsumentów
8.2.2.1.1.1. Gusty konsumenta a jego obojętność
8.2.2.1.1.2. Preferencje konsumenta a użyteczność i substytucja
konsumpcji
8.2.2.2. Ograniczenia zachowań nabywczych konsumenta
8.2.2.2.1. Budżetowe ograniczenia zachowań konsumenta
8.2.2.2.2. Cenowe ograniczenia zachowań konsumenta
8.2.3. Zachowania dostosowawcze konsumenta
8.2.3.1. Dostosowanie się konsumenta do zmiany dochodów
8.2.3.2. Dostosowanie się konsumenta do zmiany cen
8.2.3.3. Kształtowanie popytu rynkowego konsumenta
8.2.3.3.1. Popyt rynkowy konsumenta – prawa i paradoksy
8.2.3.3.2. Nadwyżka konsumenta
8.2.3.3.3. Nadwyżka konsumenta a paradoks wartości
8.3. Alternatywne koncepcje wyborów konsumenta
8.3.1. Koncepcja preferencji ujawnionych
8.3.2. Koncepcja wyborów satysfakcjonujących
8.3.3. Teorie szturchnięcia (impulsu) zakupów niezaplanowanych
9. TEORIE DECYZJI PRODUCENTA
9.1. Podstawy teorii decyzji producenta
9.2. Podwaliny klasycznego podejścia do teorii decyzji producenta
9.3. Alternatywne teorie decyzji producenta
9.3.1. Instytucjonalne podejście do teorii decyzji producenta
9.3.1.1. Teoria praw własności przedsiębiorstwa
9.3.1.2. Teorie agencji
9.3.1.3. Teorie kosztów transakcyjnych
9.3.1.4. Teoria kontraktów przedsiębiorstwa
9.3.1.5. Teoria korporacyjnej organizacji przedsiębiorstwa
9.3.2. Teorie menedżerskie
9.3.2.1. Model przedsiębiorstwa dążącego do maksymalizacji
przychodów ze sprzedaży
9.3.2.2. Model przedsiębiorstwa dążącego do maksymalizacji
własnej użyteczności
9.3.2.3. Model przedsiębiorstwa dążącego do maksymalizacji
zrównoważonej stopy wzrostu
9.3.2.4. Model przedsiębiorstwa dążącego do maksymalizacji stopy
wzrostu
9.3.2.5. Model przedsiębiorstwa oparty na koncepcji
X-nieefektywności Harveya Leibensteina
9.3.3. Teorie przedsiębiorczości
9.3.3.1. Teorie behawioralne
9.3.3.2. Teorie biologiczne
9.3.3.3. Teorie innowacji
9.3.4. Teorie przedsiębiorstwa samorządowego
10. TEORIA DECYZJI PRODUCENTA – TEORIA PRODUKCJI
10.1. Istota teorii produkcji
10.2. Zasoby gospodarcze a czynniki produkcji
10.3. Funkcja produkcji
10.3.1. Dwuczynnikowe funkcje produkcji
10.3.2. Funkcja produkcji Cobba-Douglasa
10.3.3. Funkcje produkcji w wymiarze czynnika czasu
10.3.3.1. Funkcja produkcji w krótkim okresie
10.3.3.1.1. Funkcja produkcji w sytuacji jednego czynnika
zmiennego i niezmienności pozostałych
10.3.3.1.2. Prawo malejących przychodów
10.3.3.1.3. Problemy decyzyjne produkcji w krótkim okresie
10.3.3.2. Funkcja produkcji w długim okresie
10.3.3.2.1. Postęp techniczny
10.3.3.2.2. Problemy decyzyjne produkcji w długim okresie
11. TEORIA DECYZJI PRODUCENTA – FUNKCJONOWANIE
I ORGANIZACJA PRZEDSIĘBIORSTW
11.1. Przedsiębiorstwo w rynkowej gospodarce narodowej
11.2. Formy organizacyjne przedsiębiorstw
11.3. Struktura organizacyjna przedsiębiorstwa
11.4. Podstawy gospodarcze przedsiębiorstw
11.4.1. Majątek przedsiębiorstwa i jego struktura
11.4.2. Zasoby kapitałowe przedsiębiorstwa
11.4.3. Kredyt jako źródło zasilania kapitałowego przedsiębiorstwa
11.5. Podstawy rozwoju przedsiębiorstwa
11.5.1. Działalność inwestycyjna
11.5.2. Współczesne formy wspierania i rozszerzania działalności
gospodarczej przedsiębiorstwa
11.5.2.1. Leasing
11.5.2.2. Faktoring
12. TEORIA DECYZJI PRODUCENTA – TEORIA PRZYCHODÓW
I KOSZTÓW FUNKCJONOWANIA PRZEDSIĘBIORSTWA
12.1. Teoria przychodów przedsiębiorstwa
12.2. Teoria kosztów przedsiębiorstwa
12.2.1. Pojęcie kosztu jako kategorii ekonomicznej
12.2.2. Rodzaje kosztów funkcjonowania przedsiębiorstwa
12.2.2.1. Układ ewidencyjno-organizacyjny kosztów
12.2.2.1.1. Układ rodzajowy kosztów
12.2.2.1.2. Układ funkcjonalny kosztów
12.2.2.1.3. Układ kalkulacyjny kosztów
12.2.2.2. Układ analityczno-ekonomiczny
12.2.3. Koszty własne funkcjonowania przedsiębiorstwa
12.2.4. Koszty transakcyjne
12.3. Wynik działalności gospodarczej przedsiębiorstwa i jego oceny
12.3.1. Zasady ustalania wyniku działalności gospodarczej
w przedsiębiorstwie
12.3.2. Rachunek wyniku (zysku i strat) przedsiębiorstwa
12.3.3. Rachunek kosztów w przedsiębiorstwie
13. TEORIA DECYZJI PRODUCENTA. PRZEDSIĘBIORSTWO
JAKO UCZESTNIK RYNKU
13.1. Rodzaje przedsiębiorstw ze względu na konkurencję
13.1.1. Funkcjonowanie przedsiębiorstwa w warunkach konkurencji
doskonałej
13.1.2. Popyt i podaż na produkty przedsiębiorstwa
13.1.3. Koszty, przychody i zyski przedsiębiorstwa
13.1.4. Równowaga przedsiębiorstwa w krótkim okresie
13.1.5. Równowaga przedsiębiorstwa w długim okresie
13.2. Funkcjonowanie przedsiębiorstwa w warunkach konkurencji
niedoskonałej
13.2.1. Rodzaje przedsiębiorstw konkurencji niedoskonałej
13.2.2. Przedsiębiorstwa o ograniczonej konkurencyjności
(monopolistyczne)
13.2.3. Instytucjonalne formy organizacyjne
przedsiębiorstw monopolistycznych
13.2.3.1. Holding
13.2.3.2. Konglomerat
13.2.3.3. Syndykat
13.2.3.4. Trust
13.2.3.5. Koncern
13.2.4. Popyt i podaż na rynku konkurencji monopolistycznej
13.2.4.1. Równowaga przedsiębiorstwa w krótkim okresie
13.2.4.2. Równowaga przedsiębiorstwa w długim okresie
13.2.5. Przedsiębiorstwa typowo monopolistyczne
13.2.5.1. Pojęcie monopolu
13.2.5.2. Oligopol i duopol
13.2.5.2.1. Duopol i jego modele
13.2.5.2.2. Oligopol i jego modele
13.2.5.3. Monopol pełny
13.2.5.3.1. Popyt i podaż przedsiębiorstw monopolu pełnego
13.2.5.3.1.1. Krótkookresowa równowaga monopolu pełnego
13.2.5.3.1.2. Monopol pełny a dyskryminacja cenowa
13.2.5.3.1.3. Monopson
13.2.5.3.1.4. Kartel jako organizacja typowo monopolistyczna
13.3. Ustawodawstwo antymonopolowe
14. RYNKI CZYNNIKÓW PRODUKCJI
14.1. Zasoby gospodarcze a czynniki produkcji
14.2. Rynek czynników produkcji w gospodarce
14.2.1. Popyt na rynku czynników produkcji
14.2.1.1. Kształtowanie się popytu na jeden czynnik produkcji
14.2.1.2. Kształtowanie się popytu na wiele czynników produkcji
14.2.1.3. Popyt rynkowy na czynniki produkcji
14.2.2. Podaż na rynku czynników produkcji
14.3. Funkcjonowanie rynku czynników produkcji w gospodarce rynkowej
14.3.1. Rynki czynników produkcji w warunkach konkurencji
14.3.1.1. Rynek czynników produkcji w warunkach konkurencji
doskonałej
14.3.1.2. Rynek czynników produkcji w warunkach konkurencji
niedoskonałej
14.3.2. Rynki czynników produkcji w gospodarce rynkowej
14.3.2.1. Rynek pracy
14.3.2.2. Rynek kapitału
14.3.2.3. Rynek ziemi (surowców naturalnych)
BIBLIOGRAFIA
Spis schematów
Spis tabel
Spis wykresów