KLAUZULA PRZECIWKO UNIKANIU OPODATKOWANIA (GAAR) PRZEPISY MATERIALNOPRAWNE

ISBN: 978-83-8286-550-9

181 stron
format: A5
oprawa: miękka
Rok wydania: 2022

Książka przedstawia problematykę stosowania klauzuli ogólnej przeciwko unikaniu opodatkowania (GAAR - General Anti-avoidance Rule). Zaprezentowano w niej praktyczne aspekty związane z oceną: czy działanie podatnika stanowiło unikanie opodatkowania na gruncie przepisów Ordynacji podatkowej.

Monografia wskazuje w jaki sposób powinny być rozumiane poszczególne przesłanki materialnoprawne klauzuli, wyznaczając tym samym prawne granice "legalnej" optymalizacji podatkowej.

Prawidłowe zdefiniowanie elementów GAAR jest nieodzowne zwłaszcza w przypadku rozbudowanych, wieloetapowych i skomplikowanych transakcji restrukturyzacyjnych, może być jednak konieczne również w odniesieniu do mniej rozbudowanych struktur korporacyjnych. Warto także zwrócić uwagę, że unikanie opodatkowania może występować w przypadku transakcji o charakterze transgranicznym, jak i krajowym.

Publikacja w sposób przystępny i konkretny wskazuje, kiedy osiągnięcie korzyści podatkowej przez podatnika zostanie podważone przez administrację skarbową.

Książka skierowana jest do:
- urzędników skarbowych i prokuratorów, którzy będą wiedzieć, kiedy optymalizacja podatkowa jest działaniem legalnym i nie powinna być negowana na gruncie prawa karnego czy podatkowego;
- sędziów sądów administracyjnych - kiedy optymalizacyjne działania podatników nie zasługują na ochronę i aprobatę z perspektywy wykładni prawa podatkowego;
- prawników zajmujących się prawem handlowym i cywilnym - jak kształtować umowy swoich klientów, aby nie wiązały się one z istotnym ryzykiem podatkowym;
- doradców podatkowych (i innych pełnomocników zajmujących się podatkami)
oraz pracowników naukowych.

SPIS TREŚCI

Wykaz skrótów

Rozdział I
Uwagi wstępne
1. Pojęcie unikania opodatkowania
1.1. Dorobek doktryny prawa podatkowego
1.2. Rozumienie unikania opodatkowania w wybranych europejskich jurysdykcjach podatkowych
1.3. Unikanie opodatkowania a nadużycie prawa podatkowego w VAT
1.4. Unikanie opodatkowania a agresywna optymalizacja podatkowa i planowanie podatkowe
1.5. Podsumowanie
2. Uwarunkowania społeczno-gospodarcze funkcjonowania unikania opodatkowania wśród podatników
2.1. Poziom ryzyka podatkowego
2.2. Koszty wdrożenia sztucznej struktury podatkowej
2.3. Obowiązki sprawozdawczo-informacyjne podatników
3. Zasadność funkcjonowania klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania w systemie podatkowym
3.1. Kontekst międzynarodowy
3.2. Kontekst historyczny oraz konstytucyjny
3.3. Kontekst finansowy
3.4. Kontekst społeczny

Rozdział II
Korzyść podatkowa
1. Wstęp
2. Stan prawny do 31.12.2018 r.
3. Stan prawny od 1.01.2019 r.

Rozdział III
Cel działania
1. Wstęp
2. Stan prawny do 31.12.2018 r.
2.1. Subiektywny czy obiektywny charakter przesłanki?
2.2. Moment oceny celów działania podatnika
2.3. Termin "cele ekonomiczne lub gospodarcze"
2.4. Metodologia oceny istotności celu
3. Stan prawny od 1.01.2019 r.
3.1. Orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej
3.1.1. Wyrok TSUE z 14.12.2000 r., C-110/99, Emsland-St„rke
3.1.2. Wyrok TSUE z 21.02.2006 r., C-255/02, Halifax
3.1.3. Wyrok TSUE z 12.09.2006 r., C-196/04, Cadbury Schweppes
3.1.4. Wyrok TSUE z 5.07.2007 r., C-321/05, Kofoed
3.1.5. Wyrok TSUE z 10.11.2011 r., C-126/10, Foggia
3.1.6. Wyrok TSUE z 20.12.2017 r. w sprawie Deister Holding (C-504/16) and Juhler Holding (C-613/16)
3.2. Akty prawa unijnego wtórnego
3.3. Sposób implementacji przesłanki w poszczególnych państwach członkowskich
3.4. Podsumowanie

Rozdział IV
Sztuczność
1. Wstęp
2. Rodzaje sztuczności
3. Model stosowania GAAR
4. Model racjonalnego podatnika
5. Kierowanie się celami innymi niż podatkowe
6. Sztuczność jako kluczowa przesłanka stosowania GAAR
6.1. Sztuczność jako element dwustopniowego modelu racjonalności podatnika
6.2. Modyfikacja definicji racjonalnego podatnika obowiązująca od 1.01.2019 r.
6.3. Relacja pomiędzy sztucznością i sprzecznością
7. Katalog przykładowych czynności
7.1. Nieuzasadnione dzielenie operacji i wykorzystanie podmiotów pośredniczących - orzecznictwo TSUE w tzw. sprawach duńskich
7.1.1. Dyrektywa 2003/49/WE
7.1.2. Dyrektywa 2011/96/UE
7.2. Elementy wzajemnie znoszące się (kompensujące się) lub prowadzące do uzyskania stanu identycznego (lub zbliżonego) przed dokonaniem czynności
7.3. Występowanie ryzyka ekonomicznego przewyższającego znacząco korzyści inne niż podatkowe lub brak odzwierciedlenia osiągniętej korzyści podatkowej w ponoszonym ryzyku ekonomicznym
7.4. Nieznaczny zysk przed opodatkowaniem w stosunku do osiągniętej korzyści podatkowej
7.5. Angażowanie podmiotu nieprowadzącego rzeczywistej działalności gospodarczej lub z siedzibą w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową

Rozdział V
Sprzeczność
1. Wstęp
2. Stan prawny do 31.12.2018 r.
3. Stan prawny od 1.01.2019 r.

Rozdział VI
Pozostałe zagadnienia
1. Pojęcie czynności
2. GAAR a pozostałe środki antyabuzywne
3. Małe klauzule obejścia prawa podatkowego (TAAR)
4. Klauzule szczególne (SAAR)
5. Przepisy wprost niebędące żadną klauzulą
6. Przepisy o recharakteryzacji transakcji
7. Konstytucyjność klauzuli

Literatura