JEDNORODNOŚĆ CZY PLURALIZM ROZWAŻANIA NAD NATURĄ NAUK EKONOMICZNYCH I GOSPODARKI

ISBN: 978-83-65269-32-4

463 stron
format: B5
oprawa: miękka
Rok wydania: 2021

Polskie Towarzystwo Ekonomiczne (PTE) oddaje do rąk Czytelników monografię dotyczącą fundamentalnych zagadnień z zakresu nauk ekonomicznych oraz praktyki społecznogospodarczej. Przedstawiane w tej publikacji analizy współczesnych trendów w teorii ekonomii z uwzględnieniem jej filozoficznych podstaw wskazują zarazem na współzależności między teorią ekonomiczną a rzeczywistymi przemianami w życiu społeczno gospodarczym i ewolucją modeli ładu społeczno gospodarczego, w tym modeli kapitalizmu. Ewolucja ta pozostaje zarówno w ścisłym związku z procesami ustrojowej transformacji w Polsce, jak i z przyszłymi, możliwymi kierunkami przemian społecznogospodarczych.

Zawarte w tej monografii teksty w ich finalnym kształcie w większości powstawały w końcu 2019 r. Nie mogły w nich być zatem uwzględnione zjawiska, jakie zostały wywołane koronawirusową pandemią, która dotknęła świat w pierwszych miesiącach 2020 r. Jednak pandemiczne zjawiska dodatkowo umacniają słuszność przedstawianych w tej monografii tez, w tym zwłaszcza dotyczących konieczności przywracania zerwanych, bądź bardzo osłabionych, związków teorii ekonomii z etyką. Zwiększa się też waga tezy o konieczności harmonizowania celów gospodarczych, społecznych i ekologicznych.

To właśnie taka symbioza zagadnień teoretycznych rozpatrywanych we wzajemnych związkach z problemami praktyki społecznogospodarczej jest podstawowym wyróżnikiem zorganizowanego przez Polskie Towarzystwo Ekonomiczne X Kongresu Ekonomistów Polskich (KEP), zaś niniejsza monografia stanowi jego pokłosie. Kongres ten odbył się w Warszawie 28-29 listopada 2019 r. pod hasłem Ekonomiści dla rozwoju.

SPIS TREŚCI

Od Wydawcy

Wstęp

CZĘŚĆ˙I
Filozofia, metodologia i historia ekonomii

Anna Horodecka
Ortodoksja i heterodoksja w rozwoju ekonomii: źródła i aspekty
Wprowadzenie
1. Definicje
2. Modele podziału między ekonomią heterodoksyjną i˙ortodoksyjną
3. Różne aspekty podziału między heterodoksją a˙ortodoksją
Podsumowanie

Grażyna Musiał
Węzłowe zagadnienia metodologii nauki w odniesieniu do ekonomii
Wprowadzenie
1. Charakterystyka poznawcza stanowiska holizmu teoretycznego
i˙metodologicznego w˙nauce ekonomii
2. Prawa nauki i˙zakres ich ważności
3. Wyjaśnianie/uzasadnianie, zagadnienie prawdy w˙poznaniu naukowym
Podsumowanie

Jan Polowczyk
Podejście ewolucyjne w ekonomii. Czy jest potrzebne?
Wprowadzenie
1. Podstawy teorii ewolucji
2. Co˙napędza ewolucję
3. Dylemat myśliwego. Czy ewolucja prowadzi do˙optymalizacji?
4. Wykorzystanie osiągnięć neuronauki
5. Próba syntezy ekonomii głównego nurtu i˙ekonomii behawioralnej
6. Potencjał objaśniająco-normatywny ekonomii ewolucyjnej
Podsumowanie

Mirosław Szreder
Weryfikacja hipotez statystycznych - współczesne wyzwania
Wprowadzenie
1. Wnioskowanie statystyczne w˙czasach big data
2. Statystyczna istotność i˙aspekt decyzyjny w˙testowaniu hipotez
3. Krytycznie o˙sposobach rozstrzygania w˙procedurze weryfikacji hipotez
Podsumowanie

Krzysztof Malaga
O istocie i znaczeniu paradoksów w ekonomii na przykładach paradoksów
Leontiefa, Easterlina i Solowa
Wprowadzenie
1. Definicje paradoksów i˙ich przykłady w˙ekonomii
2. Paradoksy Leontiefa, Easterlina i˙Solowa oraz ich ekonomiczne implikacje
Podsumowanie

Dariusz Pieńkowski
Milton Friedman kontra zrównoważony rozwój, czyli o dwóch formułach
sprawiedliwości w rozważaniach ekonomicznych
Wprowadzenie
1. Krótka charakterystyka poglądów Miltona Friedmana
2. Postulaty rozwoju zrównoważonego w˙świetle poglądów Miltona
Friedmana
3. Dyskusja, czyli M.˙Friedman kontra zrównoważony rozwój
Podsumowanie

Marcin Łuszczyk, Magdalena Ebisch-Stenzel
Polityka społeczna w doktrynach liberalnych
Wprowadzenie
1. Geneza polityki społecznej
2. Kształtowanie polityki społecznej w˙klasycznym liberalizmie
i˙neoliberalizmie
3. Zasady polityki społecznej w˙ordoliberalnej myśli ekonomicznej
4. Rola wolnorynkowego państwa w˙rozwiązywaniu problemów społecznych
Podsumowanie

CZĘŚĆ˙II
Węzłowe kwestie w finansach i zarządzaniu

Ryszard Borowiecki, Barbara Siuta-Tokarska
Nauka o zarządzaniu a idea zrównoważonego i trwałego rozwoju
Wprowadzenie
1. Zarządzanie jako˙nauka
2. Idea zrównoważonego i˙trwałego rozwoju w˙świetle paradygmatu
Podsumowanie

Alojzy Czech
Naukowa organizacja pracy w oczach ekonomisty - według Stefana
L. Zaleskiego
Wprowadzenie
1. Stefan Zaleski jako˙ekonomista˙(I)
2. Istota i˙miejsce naukowej organizacji pracy
3. Stefan Zaleski jako˙ekonomista˙(II)
Podsumowanie

Jan W. Wiktor, Katarzyna Sanak-Kosmowska
Phishing for phools G.A. Akerlofa i R.J. Shillera w perspektywie
marketingu opartego na dowodach (evidence-based theory)
Wprowadzenie
1. Założenia metodyczne badań
2. Czy "reklama jest wdzięcznym polem popisu dla˙amatorów phishingu"?˙-
evidence-based-research: wyniki badań studentów uczelni ekonomicznych
Podsumowanie

Stanisław Flejterski
Funkcjonowanie systemu bankowo-finansowego z perspektywy
metodologicznej
Wprowadzenie
1. Interdyscyplinarność, multidyscyplinarność, transdyscyplinarność
2. System bankowo-finansowy˙- podejście interdyscyplinarne (studium
przypadku)
3. System bankowo-finansowy a˙psychologia
4. Homo financiarus w˙ujęciu prof.˙P.H.˙Dembińskiego
5. W˙kierunku koncepcji neurofinansów/neurobankowości
Podsumowanie

Marcin Gorazda
Wokół sprawiedliwości podatkowej. Normatywne założenia w szacunkach
luki podatkowej na przykładzie raportu PIE dotyczącego luki w podatku
CIT w latach 2015-2017
Wprowadzenie
1. Sprawiedliwość podatkowa
2. Luka w˙CIT
3. Założenia normatywne
Podsumowanie

Anna Moździerz
O trudnościach pomiaru wpływu niezależnych instytucji fiskalnych
na stabilność finansów publicznych
Wprowadzenie
1. Problemy definicyjne jako˙źródło trudności w˙pomiarze wpływu
niezależnych instytucji fiskalnych na˙stabilność fiskalną
2. Próby empirycznej weryfikacji wpływu niezależnych instytucji fiskalnych
na˙stabilność finansów publicznych
3. Powstawanie niezależnych instytucji fiskalnych w˙krajach˙UE
4. Indeks zakresu instytucji fiskalnych a˙dyscyplina fiskalna w˙krajach˙UE
Podsumowanie

Przemysław Włodarczyk
Stabilność fiskalna w Polsce w warunkach zwiększonej redystrybucji
fiskalnej
Wprowadzenie
1. Stabilność fiskalna˙- koncepcja teoretyczna
2. Wskaźniki i˙testy stabilności fiskalnej
3. Stabilność fiskalna Polski w˙latach 1995-2018˙- analiza empiryczna
Podsumowanie

CZĘŚĆ˙III
Nauki ekonomiczne wobec kluczowych
wyzwań współczesności

Andrzej K. Koźmiński, Adam Noga, Katarzyna Piotrowska, Krzysztof Zagórski
Europa pomiędzy emocjami a racjonalnością. Indeks Zrównoważonego
Rozwoju (BDI) dla 22 europejskich krajów OECD w latach 1999-2017
Wprowadzenie
1. Indeks Zrównoważonego Rozwoju
2. Typologia badanych krajów
3. Dynamika przemian
Podsumowanie

Maciej Miszewski
Instytucjonalne uwarunkowania trwałości neoliberalnego systemu
gospodarczego
Wprowadzenie
1. System neoliberalny i˙jego instytucje
2. Instytucjonalne bariery "nowej instytucjonalizacji"
Podsumowanie

Katarzyna Żukrowska
Zderzenie lokalności i globalizacji z bilateralizmem w wykonaniu USA
i˙ChRL
Wprowadzenie
1. Umowy liberalizujące wymianę handlową ChRL z˙krajami trzecimi
2. Umowy liberalizujące wymianę handlową USA z˙krajami trzecimi
3. Profile handlowe USA i˙ChRL
4. USA i˙ChRL wysoka pozycja w˙handlu, różna polityka handlowa i˙różna
wrażliwość na˙cła˙- znaczenie dla˙umów bilateralnych
Podsumowanie

Marian Gorynia, Katarzyna Mroczek-Dąbrowska, Anna Matysek-Jędrych
Ekonomiczne wyzwania Polski wobec brexitu
Wprowadzenie
1. Brexit a˙procesy globalizacyjne w˙świecie
2. Potencjalny wpływ brexitu na˙sytuację krajów UE-27
3. Polska i˙jej pozycja względem brexitu
Podsumowanie

Michał Brzeziński, Katarzyna Sałach
Nierówności dochodowe i majątkowe w Polsce: nowe wyniki
wykorzystujące dane pozaankietowe
Wprowadzenie
1. Skorygowane miary nierówności dochodowych dla˙Polski
2. Skorygowane miary nierówności majątkowych
Podsumowanie

Agnieszka Jakubowska
Związek między zdrowiem a aktywnością zawodową - przykład Polski
Wprowadzenie
1. Zdrowie i˙rynek pracy w koncepcjach teoretycznych
2. Zdrowie jako˙problem gospodarek rozwiniętych
3. Problem starzejącego się społeczeństwa w˙Polsce
4. Ograniczenia w˙zdrowiu a˙nierówności w˙dostępie do˙rynku pracy
i˙zatrudnienia
Podsumowanie

Julia Włodarczyk
Współzależność preferencji a poparcie dla euro w Polsce
Wprowadzenie
1. Współzależność preferencji w˙badaniach ekonomicznych
2. Relatywna deprywacja i˙gratyfikacja˙- istota koncepcji i˙ich˙pomiar
3. Źródło danych i˙metoda estymacji
4. Wyniki badań
Podsumowanie

Jerzy Kleer
Marginalizacja Europy
Wprowadzenie
1. Historyczne źródła ekspansji europejskiej
2. Mechanizmy ekspansji
3. Źródła słabości Europy
4. Epoka przełomu
5. Europa współczesna
Podsumowanie

Aleksander Surdej
Produktywność i jej determinanty w badaniach OECD
Wprowadzenie
1. Słabnąca dynamika wzrostu gospodarczego w˙państwach đOECD
2. Wzrost produktywności podstawowym źródłem wzrostu dobrobytu
3. Podstawowe wskaźniki produktywności
4. Rozkład przedsiębiorstw według wielkości i˙ich dynamika
a˙produktywność
5. Wysokość stóp procentowych a˙produktywność
6. Zmiany w˙strukturze gospodarki a˙produktywność
7. Jakość i˙dopasowanie kompetencji a˙produktywność
8. Polityka regulacyjna a˙produktywność
Podsumowanie

Bibliografia

Streszczenia

Abstracts

Indeks nazwisk

Indeks rzeczowy

Noty o autorach