ILUZJA DEMOKRACJI BEZPOŚREDNIEJ. Z DOŚWIADCZEŃ TRANSFORMACJI USTROJOWEJ W POLSCE

ISBN: 978-83-66470-61-3   234 stron format: B5 oprawa: miękka Rok wydania: 2021

Książka jest oryginalnym i świetnie ugruntowanym empirycznie wkładem do akademickich, a także publicystycznych debat na temat stanu i przyszłości demokracji - debat niezwykle aktualnych w dobie triumfu populizmów i medialnych manipulacji. Sumuje i rozwija argumenty krytyczne wobec propozycji "demokracji bezpośredniej" - jej normatywnej zgodności z wartościami demokratycznymi, efektywności i praktycznej stosowalności. W tej perspektywie szczegółowo analizowane są polskie reformy polityczno-prawne po 1989 roku, które miały na celu wprowadzenie elementów demokracji bezpośredniej do polskiego systemu politycznego i porządku konstytucyjnego. Przedstawienie szczegółów transformacyjnych debat i reform jest ważne i unikalne w literaturze politycznej.
prof. Jan Pakulski, Tasmania University, Australia, Collegium Civitas, Warszawa

W książce można wyodrębnić trzy warstwy rozważań. Autorki przedstawiają: 1) genezę obowiązujących form demokracji bezpośredniej (ujmując sprawę z szerszej perspektywy, genezę obecnego modelu demokracji); 2) syntezę aktualnie obowiązujących podstaw prawnych demokracji bezpośredniej; 3) zwięzły opis praktyki politycznej w zakresie instytucji demokracji bezpośredniej. Wszystkie warstwy rozważań dotyczą okresu 30 lat, tj. obejmują lata 1989-2019. Dotychczas nie opublikowano monografii, która obejmowałaby genezę, podstawy prawne i praktykę wszystkich form demokracji bezpośredniej w Polsce na poziomie ogólnokrajowym.
dr hab. Marcin Rachwał, prof. UAM

SPIS TREŚCI

Wprowadzenie

Rozdział 1. Demokracja bezpośrednia w˙projektach ustaw, debatach
parlamentarnych i˙zapisach konstytucyjnych 1989-1993
Pierwsze nowelizacje Konstytucji PRL
Debaty parlamentarne towarzyszące pracom nad Małą Konstytucją
Debaty parlamentarne towarzyszące pracom nad ustawą Karta Praw
i˙Wolności Obywateli

Rozdział 2. Demokracja bezpośrednia w˙projektach, debatach
parlamentarnych i˙zapisach ustaw z˙lat 1992-1994 o˙trybie
przygotowania i˙uchwalenia konstytucji
Referendum w˙debatach nad ustawą o˙trybie przygotowania
i˙uchwalenia konstytucji
Referendum w˙debatach nad ustawą o˙zmianie ustawy
konstytucyjnej o˙trybie przygotowania i˙uchwalenia konstytucji

Rozdział 3. Demokracja bezpośrednia w˙debatach parlamentarnych
towarzyszących pracom nad jednolitym tekstem nowej ustawy
zasadniczej 1994-1997
Pierwsze czytanie projektów
Drugie czytanie projektu i˙debata nad sprawozdaniem Komisji
Konstytucyjnej Zgromadzenia Narodowego
Dalsze prace Komisji Konstytucyjnej Zgromadzenia Narodowego
i˙ostatnie czytanie ustawy

Rozdział 4. Referendum ogólnokrajowe - debaty parlamentarne
towarzyszące tworzeniu instytucji oraz jej działanie
Prace parlamentarne nad ustawą w˙1995 r.
Prace parlamentarne nad ustawą z˙2003 r.
Referenda ogólnokrajowe po 1995 r.

Rozdział 5. Obywatelska inicjatywa ustawodawcza - debaty
parlamentarne towarzyszące tworzeniu instytucji i jej działanie
Debaty parlamentarne towarzyszące pracom nad ustawą
O˙zawartości ustawy
Obywatelska inicjatywa ustawodawcza w˙działaniu

Rozdział 6. Prawo petycji i˙jego stosowanie
Prawo petycji w˙polskim porządku prawnym
Debaty parlamentarne towarzyszące pracom nad ustawą
Prawo petycji w˙Sejmie

Rozdział 7. Wysłuchanie publiczne - tworzenie instytucji
i jej działanie
Wysłuchanie publiczne w˙polskim porządku prawnym
Procedura publicznych wysłuchań
Wysłuchania publiczne w˙Sejmie

Rozdział 8. O˙potrzebie zmian instytucjonalnych - partyjne projekty
i˙rekomendacje ekspertów
Propozycje polityków
Rekomendacje ekspertów

Rozdział 9. Zaangażowanie obywateli: między deklaracjami a˙praktyką

Zakończenie

Bibliografia

Indeks osób