FINANSE PUBLICZNE I PRAWO FINANSOWE INSTRUMENTY PRAWNOFINANSOWE I WARUNKI ICH STOSOWANIA

ISBN: 978-83-65696-07-6

303 stron
format: B5
oprawa: miękka
Rok wydania: 2018

Przedmiotowa praca jest próbą kompleksowego podejścia do problemu finansów publicznych jako wieloaspektowego zjawiska społeczno-gospodarczego. Nawiązuje tym samym do francuskiej koncepcji finansów publicznych oraz nauki o nich, zwanej "nauką finansów publicznych" lub w skrócie "finansami publicznymi"‘- Nauka ta, występująca w Polsce od drugiej połowy lat 70. XX w., rozwija się pod nazwą "finanse (potem finanse publiczne) i prawo finansowe". Przynajmniej określone fragmenty niniejszego opracowania mają na celu nawiązanie do płaszczyzny jurydycznej, ekonomicznej, socjopolitycznej i zarządzeniowej finansów publicznych.Zamiarem autora opracowania jest jego szerokie wykorzystywanie w pracy dydaktycznej, zwłaszcza do nauki finansów publicznych i prawa finansowego na wydziałach prawa i administracji. Starając się odpowiedzieć na pytanie, jaka wiedza finansowa niezbędna jest w pracy zawodowej pracownika administracji, a zwłaszcza pracownika administracji finansowej w sferze rządowej i samorządowej, autor charakteryzuje podstawowe pojęcia z zakresu finansów publicznych i prawa finansowego (część I), przedstawia konstytucyjne, europejskie i krajowe uwarunkowania podejmowania rozstrzygnięć w tej dziedzinie (część II) oraz prawnofinansowe instrumenty realizacji polityki finansowej (część III). Inaczej mówiąc, podjęcie optymalnego rozstrzygnięcia w zakresie finansów publicznych wymaga zarówno podstawowej wiedzy prawniczej, dotyczącej wyboru i konstrukcji instrumentów prawnofinansowych, jak i wiedzy ekonomicznej, socjo-politycznej i z zakresu zarządzania, odnoszących się do ich treści. Autor pragnie zwrócić też uwagę na szczególną rolę regulacji konstytucyjnych i unijnych w tym zakresie.z Wprowadzenia

SPIS TREŚCI

Wykaz skrótów Wprowadzenie

Część I

ZAGADNIENIA OGÓLNE

Rozdział 1.Finanse publiczne a finanse niepubliczne1.1. Ogólne zasady podziału 1.2. Charakterystyczne cechy i struktura finansów publicznychna przykładzie Polski 1.3. Charakterystyczne cechy i struktura finansów niepublicznychna przykładzie Polski 1.4. Specyfika finansów publicznych, jako przesłanka ich wyodrębnienia Rozdział 2.Ewolucja pojęcia finansów publicznych i pojęcia pokrewne2.1. Istota pojęcia finansów publicznych 2.2. Pojęcia pokrewne Rozdział 3.Funkcje finansów publicznych Rozdział 4.Zakres i rola finansów publicznych w różnych systemach zarządzania4.1. Zakres finansów publicznych w krajach Unii Europejskiej 4.2. Determinanty wielkości finansów publicznych 4.3. Rola finansów publicznych Rozdział 5.Nauka finansów publicznych i prawa finansowegona tle innych nauk finansowych5.1. Przedmiot i metoda nauki finansów publicznych i prawa finansowegona tle innych nauk finansowych 5.2. Ocena dorobku nauki finansów publicznych i prawa finansowego w Polsceoraz warunki jej dalszego rozwojuRozdział 6.Polityka finansowa6.1. Próba definicji 6.2. Kryteria oceny polityki finansowej 6.3. Bariery prawidłowej polityki finansowej6.4. Szczególna rola ministra finansów w polityce finansowej,na przykładzie Polski Część IIZEWNĘTRZNE I WEWNĘTRZNE WARUNKI PODEJMOWANIAROZSTRZYGNIĘĆ W ZAKRESIE FINANSÓW PUBLICZNYCHRozdział 7.Prawo walutowe, prawo dewizowe oraz bank centralny7.1. Prawo walutowe 7.1.1. Podstawowe pojęcia7.1.2. Prawo walutowe w Polsce 7.1.3. Wejście Polski do strefy euro 7.2. Prawo dewizowe 7.2.1. Istota i filozofia prawa dewizowego7.2.2. Modele prawa dewizowego oraz ich uwarunkowania 7.2.3. Prawo dewizowe w Polsce7.2.3.1. Źródła prawa dewizowego 7.2.3.2. Podstawowe pojęcia i ogólne zasady obowiązującegoprawa dewizowego 7.2.3.3. Ograniczenia dewizowe 7.2.3.4. Obowiązki dewizowe 7.2.3.5. Działalność kantorowa7.3. Bank centralny 7.3.1. Istota i funkcje 7.3.1.1. Problemy ogólne 7.3.1.2. Funkcje banku centralnego 7.3.2. Narodowy Bank Polski jako bank centralny7.3.2.1. Geneza i źródła prawa7.3.2.2. Narodowy Bank Polski jako szczególny podmiotprawa publicznego 7.3.2.3. Cele, zadania oraz szczególne obowiązki i uprawnieniaNarodowego Banku Polskiego 7.3.2.4. Organy Narodowego Banku Polskiego i ich niezależnośćod władz państwowych 7.3.2.5. Rola Narodowego Banku Polskiego w nadzorzenad rynkiem finansowym Rozdział 8.Deficyt i dług publiczny8.1. Podstawowe pojęcia 8.2. Dwie metody liczenia długu i deficytu publicznego 8.3. Wielkość deficytu i długu publicznego Polski na tle krajówUnii Europejskiej 8.4. Prawne instrumenty ograniczania deficytu i długu publicznego Rozdział 9.Decentralizacja finansów publicznych9.1. Decentralizacja władzy publicznej a decentralizacja finansówpublicznych 9.2. Mierniki decentralizacji finansów publicznych 9.3. Jakość decentralizacji finansów publicznych Rozdział 10.Sektor finansów publicznych10.1. Geneza, istota, cele i podstawowe zasady prawne funkcjonowaniasektora finansów publicznych w Polsce 10.2. Sektor Finansów Publicznych a pojęcia pokrewne 10.3. Zakres podmiotowy Sektora Finansów Publicznych 10.4. Zakres przedmiotowy Sektora Finansów Publicznych 10.5. Zasady gospodarowania środkami publicznymi 10.5.1. Wprowadzenie 10.5.2. Istota zasad gospodarowania środkami publicznymi i ich stosunekdo zasad ogólnych prawa finansowego i zasad budżetowych 10.5.3. Katalog zasad gospodarowania środkami publicznymii jego formalna ewolucja Rozdział 11.Administracja finansowa11.1. Wprowadzenie 11.2. Ogólne zasady organizacji i funkcjonowania administracjifinansów publicznych w Polsce 11.3. Podstawowe organy administracji finansów publicznych 11.4. Reforma Krajowej Administracji Skarbowej 11.4.1. Przesłanki reformy 11.4.2. Cele i podstawowe rozwiązania reformyKrajowej Administracji Skarbowej 11.4.3. Szanse i zagrożenia reformyCzęść IIIPRAWNO-ORGANIZACYJNE INSTRUMENTY REALIZACJIPOLITYKI FINANSOWEJRozdział 12.Prawo finansowe - wybrane zagadnienia ogólne12.1. Podstawowa rola prawa finansowego w realizacji polityki finansowejw demokratycznym państwie prawnym 12.2. Pojęcie, zakres i struktura prawa finansowego 12.2.1. Pojęcie i zakres prawa finansowego 12.2.2. Struktura prawa finansowego 12.3. Źródła prawa finansowego. Szczególna rola Konstytucjii ustawy budżetowej12.3.1. Źródła prawa finansowego 12.3.2. Szczególna rola Konstytucji jako źródła prawa finansowego12.3.3. Ustawa budżetowa jako akt normatywny o szczególnychcechach konstytucyjnych 12.4. Rola Trybunału Konstytucyjnego w badaniu konstytucyjnościprzepisów prawa finansowegoRozdział 13.Ewolucja planowania finansowego w okresie transformacji13.1. Wpływ czynników zewnętrznych na planowanie finansowe w Polsce 13.2. Budżet zadaniowy 13.2.1. Pojęcie budżetu zadaniowego13.2.2. Rodzaje budżetu zadaniowego 13.2.3. Podstawowe zalety i wady budżetu zadaniowego13.2.4. Status budżetu zadaniowego w Polsce i jego perspektywy13.3. Wieloletnie planowanie finansowe13.3.1. Wieloletni Plan Finansowy Państwa 13.3.2. Wieloletnia prognoza finansowa jednostek samorząduterytorialnego Rozdział 14.Budżet państwa i ustawa budżetowa14.1. Istota budżetu państwa i ustawy budżetowej oraz ich charakter prawny 14.2. Zasady budżetowe 14.3. Dochody i wydatki oraz wynik finansowy budżetu państwa 14.3.1. Dochody budżetu państwa 14.3.2. Wydatki budżetu państwa 14.3.3. Wynik budżetu państwa14.4. Procedura w budżecie państwa14.4.1. Uwagi wstępne14.4.2. Opracowanie projektu ustawy budżetowej 14.4.3. Uchwalenie ustawy budżetowej 14.4.4. Wykonanie ustawy budżetowej 14.4.4.1. Organy odpowiedzialne za wykonanie ustawy budżetowej14.4.4.2. Ustawowe zasady wykonania budżetu państwa 14.4.4.3. Dostosowanie planów finansowych wykonawców budżetudo kwot dochodów i wydatków przewidzianych ustawąbudżetową i harmonogramem 14.4.4.4. Szczególny reżim przyznawania i rozliczania dotacji 14.4.4.5. Zmiany w trakcie wykonywania budżetu państwa 14.4.4.6. Wygasanie wydatków z końcem roku budżetowego 14.4.4.7. Bankowa obsługa budżetu państwa 14.4.4.8. Kontrola wykonania ustawy budżetowej14.4.4.9. Szczególne zasady wykonywania budżetuśrodków europejskichRozdział 15.Budżet i uchwała budżetowa jednostki samorządu terytorialnego15.1. Podstawowe źródła prawa 15.2. Charakter prawny budżetu i uchwały budżetowej jednostkisamorządu terytorialnego 15.3. Struktura zewnętrzna i wewnętrzna budżetu samorządowego15.4. Dochody, wydatki oraz wynik budżetu jednosteksamorządu terytorialnego 15.4.1. Dochody budżetu jednostek samorządu terytorialnego15.4.2. Wydatki budżetu jednostek samorządu terytorialnego15.4.3. Wynik budżetu jednostek samorządu terytorialnego 15.5. Procedura w budżecie jednostek samorządu terytorialnego 15.5.1. Projekt uchwały budżetowej15.5.2. Uchwalenie budżetu jednostek samorządu terytorialnego 15.5.3. Wykonywanie budżetu jednostek samorządu terytorialnegoRozdział 16.Stosowanie prawa finansowego16.1. Istota stosowania prawa finansowego16.2. Podmiotowo-przedmiotowa klasyfikacja aktów stosowaniaprawa finansowego 16.2.1. Organy administracji finansowej i akty prawnofinansowe16.2.2. Sądy i orzeczenia sądowe 16.2.3. Quasi-sądy finansowe, na przykładzie odpowiedzialnościza naruszenie dyscypliny finansów publicznych 16.2.4. Inne instrumenty stosowania prawa finansowego Rozdział 17.Umowy w prawie finansowym - uwagi wstępne17.1. Przesłanki stosowania umów w prawie publicznym 17.2. Umowy dotacyjne jako typowe umowy administracyjne17.3. Umowy w sprawie korzystania ze środków publicznycha prawo finansowe Rozdział 18.Kontrola finansów publicznych18.1. Podstawowe pojęcia i klasyfikacje 18.2. System kontroli finansowej w Polsce 18.2.1. Uwagi ogólne 18.2.2. Zewnętrzna kontrola finansowa18.2.2.1. Kontrola parlamentarna i prezydencka 18.2.2.2. Kontrola finansowa NIK18.2.2.3. Kontrola finansowa regionalnych izb obrachunkowych 18.2.2.4. Kontrola celno-skarbowa18.2.2.5. Kontrola podatkowa 18.2.2.6. Kontrola dewizowa 18.2.2.7. Inne rodzaje zewnętrznej kontroli finansów publicznych 18.2.3. Wewnętrzna kontrola finansowa 18.2.3.1. Kontrola wykonywana przez głównego księgowego(skarbnika) 18.2.3.2. Kontrola zarządcza18.2.3.3. Audyt wewnętrzny 18.2.3.4. Inne formy wewnętrznej kontroli finansowej Bibliografia Indeks rzeczowy