DZIEDZICTWO MIAST. OCHRONA I ROZWÓJ. HERITAGE OF THE CITIES. PRESERVATION AND DEVELOPMENT

ISBN: 978-83-8156-635-3

stron: 262

format: B5

oprawa: miękka

Rok wydania: 2024

Publikacja przybliża zagadnienia dotyczące ochrony dziedzictwa miast. Poruszana problematyka dotyczy nie tylko wartości kulturowych dziedzictwa architektonicznego, znacznie łatwiejszego w sformułowaniu zasad ochrony, co przede wszystkim urbanistycznej skali ochrony dotyczącej historycznej struktury miast, zespołów i założeń oraz ich znaczeń niematerialnych, symbolicznych, emocjonalnych nazywanych potocznie „duchem miejsca”. Wykazuje na konieczność sięgania ku początkom formułowania się myśli konserwatorskiej, filozofii ochrony w odniesieniu do miast, by zrozumieć współczesne dylematy globalnej ponowoczesności. Zagadnienia ochrony dziedzictwa miast, identyfikacji kulturowej różnorodności regionów, specyficznych i wyjątkowych cech krajobrazu stanowią do dziś najtrudniejsze zadanie dla samorządów lokalnych, które nie znajdując odpowiednich rozwiązań w propozycjach urbanistów (plany miejscowe, dokumenty strategiczne rozwoju miast, programy rewitalizacji itd.) poszukują profesjonalnego wsparcia. Książka ukazuje tę problematykę z pozycji teorii i współczesnej praktyki rozwijając zagadnienie niezbędnego dziś równoważenia rozwoju miast poprzez ochronę wartości kulturowych dziedzictwa widzianą z pozycji międzynarodowych doświadczeń (nowe dokumenty ICOMOS-UNESCO zamieszczone w aneksie: Historic Urban Landscape (HUL) oraz Dokument La Valletta Komitetu Naukowego Miast Międzynarodowej Rady Ochrony Zabytków). Publikacja będzie pomocną lekturą także dla studentów wydziałów architektury, gospodarki przestrzennej oraz samorządowców i polityków lokalnych, zainteresowanych długim trwaniem wartości dziedzictwa miast.

SPIS TREŚCI

Wprowadzenie
1. Miasto – przedmiot ochrony
Część I. Dziedzictwo miast. Ochrona
1. Ochrona dziedzictwa. Zmiana paradygmatu czy powrót
do źródeł
1.1. Natura zabytku
1.2. Zabytek i ochrona w teorii wielkich twórców
1.3. Wiedeńscy teoretycy ochrony zabytków
1.3.1. Sitte i Riegl
1.3.2. Aloisa Riegla koncepcja zabytku
1.3.3. Riegl i Dvorak
1.3.4. Maxa Dvoraka genius loci i lokalność
1.4. Narodziny nowoczesnej teorii ochrony dziedzictwa
1.5. Zagubiona teoria
1.6. Powrót do źródeł
Część II. Dziedzictwo miast. Rozwój
2. Ład przestrzenny i zrównoważony rozwój
2.1. Konserwatorzy i urbaniści
2.2. Dziedzictwo, plan, stwarzanie miasta
2.3. Dziedzictwo w międzynarodowej legislacji
2.3.1. Karta Ateńska Ochrony Zabytków Sztuki
i Historii, 1931
2.3.2. Karta Ateńska Urbanistyki C.I.A.M.
– 1933/1943
2.3.3. Nowa Karta Ateńska – 1998 r.
2.4. Nowa Karta – stare nadzieje
2.5. Dziedzictwo i rozwój zrównoważony
2.6. Świat urbanistyki XXI w.
2.7. Dziedzictwo i kapitał społeczny
2.8. Dziedzictwo i nowoczesne przemysły kultury
2.9. Dziedzictwo regulatorem rozwoju
2.10. Instrumenty ochrony dziedzictwa
Część III. Historyczne struktury miasta
i historyczny krajobraz miejski
3. Środowisko kulturowe miasta czy krajobraz miejski
3.1. Zjawiska globalne i dziedzictwo
3.2. Uniwersalne treści Karty Miast 1987 r.
3.3. O potrzebie nowego dokumentu
3.4. Percepcja krajobrazu (postrzeganie), czy rozpoznanie
historycznych struktur (wiedza)
3.5. Ochrona i rozwój
Na zakończenie
Aneksy
1. Dokument z La Valletty w sprawie ochrony i zagospodarowania
miast historycznych i dzielnic zabytkowych
2. Rekomendacja UNESCO w sprawie historycznego
krajobrazu miejskiego
Spis ilustracji
Bibliografia