DEKODYFIKACJA PRAWA CYWILNEGO W POLSCE

ISBN: 978-83-66026-67-4

264 stron
format: A5
oprawa: miękka
Rok wydania: 2022

"Niepokojące i frapujące zjawisko nazywane dekodyfikacją coraz częściej zauważają i opisują nie tylko prawnicy wrażliwi na kontekst prawnoporównawczy, a zajmujący się historycznym rozwojem prawa. Wielu wzmiankuje o dekodyfikacji, niejeden pisze o niej ogólnie; rozważania na jej temat potrafią się też pojawiać w kontekście analiz poszczególnych instytucji prawnych. Jan Rudnicki przedstawił opracowanie całościowe dotyczące polskiego prawa cywilnego. Zajął się nim od promulgacji kodeksu z 1964 roku, która zakończyła wiele debat nad kształtem prawa prywatnego, prowadzonych w Polsce po 1918 roku na podstawie doświadczenia praw zaborczych i spuścizny prawa rzymskiego, jaką dzięki nim Niepodległa przyjęła jako własną. Proponując teoretyczne ramy zagadnienia, Autor ujął naukowo wiele dotychczasowych obserwacji oraz intuicji dotyczących dekodyfikacji jako zespołu zjawisk stale obecnych w prawie cywilnym. Świetnie przedstawił zwięzłą i uporządkowaną analizę, pokazując, jak polski kodeks cywilny od początku >>rozmywa sięŽ w bardziej lub mniej subtelny sposób. Widać wszelako, że nie stanowi tragedii fakt, że wysiłki kodyfikacyjne doznają ograniczeń, które na stałe uniemożliwiają kodyfikację wedle pełni oświeceniowych o niej marzeń".
Z recenzji ks. prof. Franciszka Longchamps de Beriera

SPIS TREŚCI

WSTĘP
1. Przedmiot analizy
2. Literatura
3. Układ pracy
4. Inspiracje

ROZDZIAŁ I. Teoretyczne ramy zagadnienia
1. Przeciwieństwo kodyfikacji
2. Próby skrótowego ujęcia zjawiska dekodyfikacji i jego przyczyn
3. Dekodyfikacja sensu stricto i sensu largo
Typologia szczególnych aktów prawnych
Konstytucjonalizacja i prawo międzynarodowe
Europeizacja
Rola judykatury i doktryny
4. Dekodyfikacja formalna i materialna
5. Wobec pokusy dialektycznego potraktowania zagadnienia

ROZDZIAŁ II. Punkt wyjścia
1. Kodyfikacja cywilna a prawo pracy
Początki polskiego prawa pracy
Powstanie kodyfikacji prawa pracy w PRL
Aksjologiczna odrębność prawa pracy
2. Zagadnienie relacji Kodeksu cywilnego z poszczególnymi dziedzi-
nami prawa prywatnego
Kodeks cywilny a prawo handlowe
Własność intelektualna
3. Prawo rodzinne poza Kodeksem cywilnym, czyli zamierzona dekodyfikacja
Wpływ totalitarnych ideologii
Spór o prawo rodzinne podczas prac kodyfikacyjnych
Kodeks rodzinny i opiekuńczy jako dekodyfikacja
4. Instytucje o "przemijającym znaczeniu" - księgi wieczyste i hipoteka
Kodeks cywilny wobec ksiąg wieczystych i hipoteki
Ustawa z 1982 r.
5. Obrót uspołeczniony - dekodyfikacja, która przeminęła
Wobec sowieckiej koncepcji prawa gospodarczego
Akty wykonawcze normujące obrót uspołeczniony a Kodeks
cywilny
Ogólne warunki umów
Ustawowe regulacje dotyczące obrotu uspołecznionego
Prawo obrotu uspołecznionego jako przejaw dekodyfikacji
Regres dekodyfikacji; punkt wyjścia w roku 1990

ROZDZIAŁ III. Instytucje prawa cywilnego unormowane poza kodeksem cywilnym
1. Rzeczowe zabezpieczenie wierzytelności
Zastaw rejestrowy
Przewłaszczenie na zabezpieczenie
2. Prawa rzeczowe do lokalu
Przyczyny powstania i historia odrębnej własności lokali
Rzeczowe prawa do lokali w PRL
"Renesans" odrębnej własności lokali i ostateczna dekodyfikacja
Obligacyjne dopełnienie: umowa deweloperska
3. Timeshare
Ustawa z 2000 r. i wzmianka kodeksowa
Nowa ustawa z 2011 r. - dekodyfikacja kompletna
Timeshare a czynniki sprzyjające dekodyfikacji
4. Zdekodyfikowane instytucje prawa spadkowego
Prawo spadkowe w rozporządzeniach
Darowizna na wypadek śmierci

ROZDZIAŁ IV. Instytucje "częściowo zdekodyfikowane"
1. Przewóz lotniczy jako przykład dekodyfikacji "wielopoziomowej"
Kodeksowa regulacja umowy przewozu
Prawo cywilne w krajowych przepisach o prawie lotniczym
Prawo cywilne warszawsko-montrealskie
Regulacja wspólnotowa, czyli "powrót prawa archaicznego"
Prawotwórstwo sądowe
2. Najem lokali mieszkalnych
Początki prawnej ochrony lokatorów
Publiczna gospodarka lokalami w PRL
Stopniowy "powrót starego"
Kodeks cywilny a ochrona praw lokatorów
3. Sprzedaż
Wiedeński reżim sprzedaży
Konsumencki reżim sprzedaży całkowicie zdekodyfikowany
Częściowa rekodyfikacja

PODSUMOWANIE
1. Faza pierwsza dekodyfikacji w Polsce: rewolucja socjalna i początki
harmonizacji międzynarodowej
2. Faza druga: komunistyczna
3. Faza trzecia: unijna
4. Faza dopiero rozpoczęta: informatyczna
5. Perspektywa zwykłego odbiorcy i pytanie o "stopień zdekodyfikowania"
6. Pytanie o przyszłość i cień przeszłości

WYKAZ POWOŁANYCH ŹRÓDEŁ, AKTÓW NORMATYWNYCH I ORZECZEŃ SĄDOWYCH