BEZZAŁOGOWE STATKI POWIETRZNE. NOWA ERA W PRAWIE LOTNICZYM. ROZWÓJ REGULACJI PRAWNYCH DOTYCZĄCYCH BEZPIECZEŃSTWA LOTNICTWA BEZZAŁOGOWEGO

ISBN: 978-83-8235-293-1

205 stron
format: A5
oprawa: twarda
Rok wydania: 2021

Rozwój systemów bezzałogowych statków powietrznych (BSP) daje podstawy do oceny, że mamy do czynienia z technologią przełomową. Systemy BSP kreują nowe możliwości wynikające z ich specyfiki jako urządzeń zaprojektowanych do wykonywania operacji (w większości przypadków) w sposób zupełnie odmienny od operacji lotnictwa załogowego. Z drugiej strony, rozwój tej technologii jest ściśle powiązany z koniecznością integracji z lotnictwem załogowym, w szczególności z notującym najwyższe statystyki bezpieczeństwa komercyjnym lotnictwem transportowym. Z punktu widzenia regulacji prawnych, podstawowym zagadnieniem wymagającym uwagi władz publicznych jest bezpieczeństwo operacji, które należy rozpatrywać dwojako. Po pierwsze, BSP może ulec wypadkowi, a więc zagrozić bezpieczeństwu osób lub mienia na powierzchni ziemi. Po drugie, wskutek kolizji z załogowym statkiem powietrznym może dojść do zagrożenia bezpieczeństwa osób znajdujących się na pokładzie (pasażerowie, członkowie załogi).

Opracowanie dotyczy rozwoju regulacji prawnych związanych z bezpieczeństwem lotnictwa bezzałogowego. W regulacjach dotyczących bezpieczeństwa lotniczego centralną definicją pozostaje statek powietrzny. Wokół tej definicji powstały bardzo szczegółowe przepisy dotyczące choćby projektowania, produkowania, obsługi technicznej, eksploatacji, czy operacji wykonywanych przy użyciu statków powietrznych, w tym organizacji i personelu zaangażowanych w te operacje. Jednak BSP nie jest po prostu nowym rodzajem statku powietrznego, do którego wystarczy "odpowiednio" zmodyfikować reguły i zasady obowiązujące w lotnictwie załogowym. Specyfika lotnictwa bezzałogowego, jak również jego dynamiczny rozwój wymusza rozwój nowych regulacji prawnych. Regulacji, które wyznaczają ramy bezpiecznego rozwoju nowej technologii.

Monografia koncentruje się na kierunkach rozwoju regulacji mających na celu zapewnienie bezpieczeństwa operacji BSP. Analizowane są rozwiązania przyjmowane na poziomie międzynarodowym, regionalnym (USA, UE), jak i krajowym. Szczegółowej ocenie poddane zostały przepisy krajowe oraz przepisy Unii Europejskiej, które obowiązują od 31.12.2020 r.

Praca uwzględnia również analizę regulacji normujących zgłaszanie i badanie wypadków lotniczych, jak i procedur zgłaszania i analizowania zdarzeń związanych z bezpieczeństwem innych niż wypadki.

SPIS TREŚCI

Wykaz skrótów

Wykaz literatury

Wprowadzenie

Rozdział 1. Regulacje prawne z zakresu bezpieczeństwa lotniczego jako
punkt wyjścia dla regulacji bezpieczeństwa operacji BSP
1. Wprowadzenie
2. Regulacje z zakresu bezpieczeństwa lotniczego
2.1. Przepisy międzynarodowe
2.2. Przepisy Unii Europejskiej
3. Bezpieczeństwo i zarządzanie bezpieczeństwem w lotnictwie
4. Rodzaje lotnictwa poddane regulacji prawa lotniczego

Rozdział 2. Podstawowe zagadnienia związane z regulacjami
bezpieczeństwa operacji bezzałogowych statków powietrznych
1. Terminologia i podstawowe pojęcia
1.1. Bezzałogowy Statek Powietrzny
1.2. Zdalnie sterowany czy autonomiczny?
1.3. Pojęcie modelu statku powietrznego
1.4. System Bezzałogowego Statku Powietrznego
2. Różnice między załogowymi a bezzałogowymi statkami
powietrznymi
3. Różnice między operacjami lotnictwa załogowego i bezzałogowego
3.1. Możliwość operowania na bardzo niskich lub bardzo dużych
wysokościach
3.2. Możliwość operowania nad terenami zurbanizowanymi
3.3. Możliwość wykorzystania BSP do przewozu osób lub
towarów
3.4. Wielość zastosowań - wykorzystanie BSP jako "latającej
platformy"
3.5. Powszechność i dostępność BSP
3.6. Nadzór nad BSP
3.7. Zarządzanie ruchem lotniczym

Rozdział 3. Podejście do tworzenia regulacji prawnych dotyczących
bezpieczeństwa BSP
1. Wprowadzenie
2. Organizacja Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego
2.1. Konwencja chicagowska
2.2. Prace robocze ICAO
2.3. Zmiany w załącznikach do Konwencji chicagowskiej
3. Podejście na poziomie krajowym na przykładzie USA
3.1. Wprowadzenie
3.2. FAA Modernization and Reauthorization Act 2012
3.3. Pierwsze operacje komercyjne
3.4. Przepisy wykonawcze dla małych dronów (Part 107)
3.5. FAA Reauthorization Act 2018
3.6. Regulacje stanowe
4. Standaryzacja na poziomie organizacji specjalistycznych
4.1. Wprowadzenie
4.2. Organizacje zajmujące się standardami w lotnictwie
4.3. JARUS (Joint Authorities for Rulemaking on Unmanned
Systems)
4.4. Europejska Organizacja ds. Bezpieczeństwa Żeglugi
Powietrznej - Eurocontrol
4.5. Organizacje reprezentujące przemysł BSP
4.6. Inne organizacje lotnicze

Rozdział 4. Krajowe regulacje prawne dotyczące BSP na przykładzie
Polski
1. Wprowadzenie
2. Prawo lotnicze z 2002 r. (nowelizacja z 2011 r.)
3. Wykonywanie lotów w strefach wydzielonych (art. 126 ust. 4
PrLot)
4. Rozporządzenie wykonawcze z art. 33 ust. 2 i 4 PrLot (operacje
VLOS)
5. Rozporządzenie wykonawcze z art. 33 ust. 2 i 4 PrLot (operacje
BVLOS)
6. Wymagania dotyczące zdatności technicznej BSP
7. Wymagania dotyczące kompetencji operatorów (pilotów) BSP
8. Uwagi dotyczące rozwiązań przyjętych w przepisach krajowych
9. Ocena rozwiązań przyjętych w przepisach krajowych

Rozdział 5. Regulacje prawne UE jako element europejskiej strategii
integracji lotnictwa bezzałogowego
1. Wprowadzenie
2. Kształtowanie się polityki i regulacji UE w zakresie lotnictwa
bezzałogowego
2.1. Panel BSP (2012 r.)
2.2. Mapa drogowa integracji BSP (2013 r.)
2.3. Komunikat KE Nowa era w dziejach lotnictwa (2014 r.)
2.4. Deklaracja Ryska (2015 r.)
2.5. Europejska strategia lotnictwa cywilnego (2015 r.)
2.6. Dalsze prace legislacyjne EASA (2016-2018)
2.7. Nowe rozporządzenie bazowe (2018 r.)
2.8. Rozporządzenia wykonawcze (2019 r.)
3. Założenia ogólne regulacji UE
4. Rejestracja BSP i operatorów BSP
5. Operacje kategorii otwartej
6. Operacje kategorii szczególnej
7. Operacje kategorii certyfikowanej
8. Przepisy ruchu lotniczego
9. Zarządzanie ruchem BSP. Koncepcja U-Space
10. Regulacje UE a prawo krajowe
11. Ocena rozwiązań przyjętych w przepisach UE

Rozdział 6. Procedury zgłaszania i badania zdarzeń z udziałem BSP
1. Wprowadzenie
2. Regulacje dotyczące zgłaszania i badania wypadków lotniczych
2.1. Regulacje międzynarodowe
2.2. Regulacje Unii Europejskiej
2.3. Badanie wypadków i poważnych incydentów z udziałem BSP
2.4. Zgłaszanie wypadków i poważnych incydentów
3. Zdarzenia z udziałem BSP inne niż wypadki i poważne incydenty
3.1. Zasady zgłaszania zdarzeń w lotnictwie
3.2. Statystyki UE (ECCAIRS)
3.3. Statystyki krajowe (Polska)
3.4. Statystyki innych krajów
3.5. Analiza dostępnych danych dotyczących zdarzeń z udziałem
BSP

Rozdział 7. Podsumowanie i wnioski końcowe

Indeks rzeczowy