ASESOR SĄDOWY W POLSKIM SYSTEMIE WYMIARU SPRAWIEDLIWOŚCI

Monografia traktuje o ustrojowo-prawnych podstawach funkcjonowania asesora sądowego w polskim wymiarze sprawiedliwości po przywróceniu tego urzędu w 2016 roku. Autorzy poszukują odpowiedzi na pytanie, czy założony przez polskiego ustawodawcę model ustrojowo-prawny asesury sądowej odpowiada standardom konstytucyjnym. W publikacji przeanalizowano następujące zagadnienia: ewolucję statusu prawnego asesora sądowego w prawie polskim; ustrojowe zasady funkcjonowania asesorów sądowych, ze szczególnym uwzględnieniem zgodności z konstytucyjną zasadą sądowego sprawowania wymiaru sprawiedliwości oraz realizacji prawa do sądu z art. 45 Konstytucji RP; stosunek służbowy asesora sądowego w sądach powszechnych i administracyjnych; niezawisłość, bezstronność i niezależność asesora sądowego oraz ich gwarancje ustrojowe i procesowe; odpowiedzialność dyscyplinarną i odpowiedzialność za wykroczenia.

SPIS TREŚCI

Wykaz skrótów

Wstęp

Rozdział 1. Rys historyczny asesora sądowego w prawie polskim
1.1. Początki urzędu asesora sądowego na ziemiach polskich
1.2. Asesorzy sądowi w sądownictwie powszechnym
1.2.1. Urząd asesora sądowego w rozporządzeniu Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 6 lutego 1928 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych
1.2.2. Model asesury sądowej w ustawie z dnia 20 czerwca 1985 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych
1.2.3. Model asesury sądowej w ustawie - Prawo o ustroju sądów powszechnych z 2001 r. - do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 24 października 2007 r.
1.3. Asesorzy sądowi w sądownictwie administracyjnym
1.4. Asesorzy sądów wojskowych
1.5. Przywrócenie asesury sądowej w 2016 r.

Rozdział 2. Stosunek służbowy asesora sądowego
2.1. Uwagi ogólne
2.2. Wymagania wobec kandydata na stanowisko asesora sądowego
2.2.1. Wymagania przewidziane w sądach powszechnych
2.2.2. Wymagania przewidziane w sądach administracyjnych
2.3. Stosunek służbowy asesora w sądzie powszechnym
2.3.1. Nawiązanie stosunku służbowego
2.3.2. Podział czynności oraz przydział asesora sądowego do wydziałów sądów
2.3.3. Przeniesienie asesora sądowego na inne miejsce służbowe
2.3.4. Wygaśnięcie i rozwiązanie stosunku służbowego
2.4. Stosunek służbowy asesora w sądzie administracyjnym
2.4.1. Zgłoszenie kandydatur na wolne stanowiska asesorskie
2.4.2. Ocena kwalifi acji kandydata na wolne stanowisko asesorskie
2.4.3. Nawiązanie stosunku służbowego
2.5. Odstąpienie od przeprowadzania postępowania sprawdzającego

Rozdział 3. Szczególne uprawnienia i obowiązki asesora sądowego
3.1. Uwagi ogólne
3.2. Strój urzędowy i legitymacja służbowa asesora sądowego
3.3. Miejsce zamieszkania asesora sądowego
3.4. Czas pracy asesora sądowego
3.5. Wynagrodzenie asesora sądowego
3.6. Prawo do urlopu dla poratowania zdrowia i bezpłatnego urlopu na czas kampanii wyborczej
3.7. Prawo wnioskowania o powołanie na stanowisko sędziego
3.8. Udział w organach samorządu sędziowskiego
3.9. Obowiązek postępowania zgodnie ze ślubowaniem
3.10. Obowiązek zachowania tajemnicy
3.11. Obowiązek złożenia oświadczenia majątkowego
3.12. Obowiązek wykonywania poleceń z zakresu czynności administracyjnych i zachowania drogi służbowej
3.13. Obowiązek informowania o sprawach sądowych
3.14. Obowiązek podnoszenia kwalifi acji zawodowych

Rozdział 4. Niezawisłość, niezależność i bezstronność asesora sądowego
4.1. Niezawisłość i niezależność asesora sądowego
4.2. Gwarancje niezawisłości i niezależności asesora sądowego
4.2.1. Powoływanie asesora sądowego
4.2.2. Nieusuwalność
4.2.3. Zasada apolityczności
4.2.4. Zasada niepołączalności
4.2.5. Immunitet i nietykalność osobista
4.3. Bezstronność asesora sądowego i jej gwarancje
4.3.1. Wyłączenie asesora sądowego
4.3.2. Przyczyny wyłączenia z mocy ustawy
4.3.3. Przyczyny wyłączenia na żądanie asesora sądowego lub na wniosek strony
4.3.4. Właściwość organu rozstrzygającego o wyłączeniu asesora sądowego

Rozdział 5. Zadania wykonywane przez asesorów sądowych
5.1. Zadania asesora sądowego z zakresu wymiaru sprawiedliwości
5.2. Zadania asesora sądowego z zakresu ochrony prawnej
5.3. Zadania i funkcje powierzone asesorom sądowym przez prezesa sądu
5.3.1. Funkcja przewodniczącego wydziału
5.3.2. Powierzenie czynności z zakresu wewnętrznego nadzoru administracyjnego

Rozdział 6. Odpowiedzialność dyscyplinarna asesora sądowego i odpowiedzialność za wykroczenia
6.1. Uwagi ogólne
6.2. Zakres odpowiedzialności dyscyplinarnej asesora sądowego
6.2.1. Uwagi ogólne
6.2.2. Katalog przewinień dyscyplinarnych
A. Oczywista i rażąca obraza przepisów prawa
B. Odmowa wykonywania wymiaru sprawiedliwości
C. Działania lub zaniechania mogące uniemożliwić lub istotnie utrudnić funkcjonowanie organu wymiaru sprawiedliwości
D. Działania kwestionujące istnienie stosunku służbowego sędziego, skuteczność powołania sędziego, lub umocowanie konstytucyjnego organu Rzeczypospolitej Polskiej
E. Działalność publiczna nie dająca się pogodzić z zasadami niezależności sądów i niezawisłości sędziów
F. Uchybienie godności urzędu
G. Postępowanie asesora sądowego przed objęciem stanowiska, jeżeli przez nie okazał się niegodny urzędu
6.2.3. Zbiór Zasad Etyki Zawodowej Sędziów i Asesorów Sądowych a odpowiedzialność dyscyplinarna
6.2.4. Przedawnienie przewinień dyscyplinarnych
6.3. Organy w sprawach odpowiedzialności dyscyplinarnej
6.3.1. Rzecznicy dyscyplinarni
6.3.2. Sądy dyscyplinarne
6.4. Postępowanie wyjaśniające
6.5. Zawieszenie i przerwa w czynnościach służbowych
6.6. Przebieg procedury dyscyplinarnej asesorów sądowych
6.6.1. Postępowanie przed sądem dyscyplinarnym I instancji
6.6.2. Postępowanie przed sądem dyscyplinarnym II instancji
6.6.3. Wznowienie postępowania dyscyplinarnego
6.7. Kary dyscyplinarne
6.7.1. Katalog kar dyscyplinarnych
6.7.2. Podanie orzeczenia do publicznej wiadomości
6.7.3. Wykonanie kary dyscyplinarnej
6.7.4. Zatarcie skazania
6.8. Odpowiedzialność asesora sądowego za wykroczenia

Zakończenie

Bibliografia

Literatura

Orzecznictwo

Akty prawne

Inne źródła