STAN WOJENNY FAKTY, MITY INTERPRETACJE

ISBN: 978-83-231-2217-3

479 stron
format: B5
oprawa: miękka
Rok wydania: 2008

Wprowadzenie stanu wojennego w nocy 12/15 grudnia 1981 r. ‘-było jednym z najbardziej znaczących wydarzeń w najnowszej historii Polski. Zdeptane zostały nadzieje społeczeństwa polskiego na chociażby ograniczone zmiany systemu komunistycznego, który ‘-był niewydolny gospodarczo, obcy ideologicznie, odrzucający dużą część historycznej i kulturowej tradycji Polaków. Po okresie szesnastu miesięcy "solidarnościowego karnawału", znowu powróciły represje wobec opozycjonistów (znacznie surowsze niż w latach siedemdziesiątych), a także zaostrzona cenzura, partyjna kontrola nad życiem społecznym, kulturalnym i naukowym, wszechwładza nomenklatury w zakładach pracy, smutek i szarość komunistycznej codzienności. Odpowiedzią na stosowaną przez Jaruzelskiego i jego aparat przemoc ‘-była dobrze zorganizowana sieć solidarnościowej konspiracji, z którą Służba Bezpieczeństwa nie ‘-była w stanie sobie poradzić. Lata osiemdziesiąte to okres znakomitego funkcjonowania społeczeństwa alternatywnego w Polsce, które dzięki zaangażowaniu tysięcy działaczy podziemia, dostarczało sobie to, czego komunistyczna władza dostarczyć mu nie mogła i nie chciała: wolne słowo i solidarne wsparcie.

(Arkadiusz Ozwołek, Wojciech Polak, fragment "Wstępu")

Niniejszy tom jest owocem konferencji naukowej, która odbyła się w dniach 1J-14 XII 2006 r., a więc w 25.rocznicę wprowadzenia stanu wojennego,w Instytucie Politologii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Zamieszczone teksty mają ‘-bardzo różnoraki charakter. Są tu analizy na temat uwarunkowań wewnętrznych i międzynarodowych wprowadzenia stanu wojennego, artykuły dotyczące wydarzeńw różnych miastach, środowiskach i regionach, obozów internowania, stosunku Kościoła katolickiego do przewrotu w Polsce, propagandy stanu wojennego, odbioru i oceny tamtejszych czasów obecnie. Obok tekstów syntetycznych, znajdują się artykuły przyczynkarskie, a nawet jeden tekst wspomnieniowy - prof. Sławomira Kalem bki. Sądzimy, że wszystkie są wartościowe i interesujące. Mamy też nadzieję, że prace opublikowane w niniejszym tomie przyczynią się do stworzenia w przyszłości syntetycznych i wnikliwych opracowań, które całościowo opiszą te tak ciekawe i przełomowe czasy.

(Arkadiusz Czwołek, Wojciech Polak, fragment "Wstępu")

SPIS TREŚCI

Wstęp

Krzysztof Łabędź - NSZZ "Solidarność" w okresie bezpośrednio poprzedzającym wprowadzenie stanu wojennego / 11

Leszek Pawlikowicz - Militarne aspekty "kryzysu polskiego" 1980-1981. Pierwsze cztery miesiące - radziecka interwencja czy stan wojenny? / 23

Wojciech Polak - Związek Sowiecki jako inspirator wprowadzenia stanu wojennego w Polsce / 53

Grzegorz Radomski - Stan wojenny jako fałszywa alternatywa wobec interwencji sowieckiej Polska lat 1980-1982 w ocenie Ryszarda Reiffa / 71

Piotr Chrzczonowicz - Prawo karne i wymiar sprawiedliwości karnej wobec opozycji wolnościowej w Polsce doby stanu wojennego - wybrane aspekty / 81

Magdalena Nowak-Paralusz - Kobiety "Solidarności" w okresie stanu wojennego / 95

Barbara Rogowska - Symboliczne formy oporu i walki politycznej w okresie stanu wojennego / 105

Sławomir Kalembka - Noc Grudniowa na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika / 119

Rafał Jaśko - Rola Wojewódzkiego Komitetu Obrony w zarządzaniu województwem toruńskim w okresie stanu wojennego / 129

Anna Frydrysiak, Agnieszka Lipska-Sondecka - Pierwsze dni stanu wojennego w województwie koszalińskim / 151

Jerzy Juchnowski, Jan Ryszard Sielezin - Stan wojenny na Dolnym Śląsku (1981-1983) /167

Sławomir Klonowski - Stan wojenny w Wałczu / 197

Benon Gaziński - "Solidarność" na Akademii Rolniczo-Technicznej w Olsztynie w latach 1980-1982 i represje stanu wojennego /205

Witold Gieszczyński - Działania Służby Bezpieczeństwa wobec środowiska akademickiego Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Olsztynie w czasie stanu wojennego /217

Arkadiusz Czwolek - Ludność białoruska w Polsce wobec stanu wojennego /237

Adam Frydrysiak - Ośrodki internowania w województwie koszalińskim 1981-1982 /255

Sylwia Galij-Skarbińska - Życie codzienne internowanych w Potulicach w świetle wspomnień Jacka Stankiewicza /275

Izabela Mazanowska - Interwencje biskupa Mariana Przykuckiego w sprawie uwolnienia internowanych z diecezji chełmińskiej /287

Jadwiga Kotulska - Cel i strategia działania Polskiego Porozumienia Niepodległościowego 1976-1981 i los działaczy PPNw okresie stanu wojennego /295

Jarosław Wąsowicz SDB - Sprawa Anny Stawickiej z Gdańska w świetle materiałów z Instytutu Pamięci Narodowej /305

Ks. Józef Dębiński - Kościół katolicki w okresie stanu wojennego na przykładzie diecezji włocławskiej /321

Aleksandra Seklecka - Rola propagandy państwowo-partyjnej w stanie wojennym / 351

Ewa Zając - Rola SB w kształtowaniu mitu "mniejszego zła" /367
Przemysław Ruchlewski - Propaganda stanu wojennego w "Gazecie Pomorskiej" /377

Marcin Friedrich - Działania władz wobec dziennikarzy bydgoskich w pierwszych dniach stanu wojennego /397

Marek Jeziński - Metafora w przemówieniach politycznych Wojciecha Jaruzelskiego /407

Małgorzata Myśliwiec - Stan wojenny i jego konsekwencje w perspektywie teorii Juana Jose Linza /419

Wojciech Peszyński - Stan wojenny w koncepcjach i działaniu przedstawicieli lewego skrzydła "Solidarności" /431

Józef Brynkus - Stan wojenny w polskiej współczesnej edukacji historycznej /441

Krzysztof Brzechczyn - Stan wojenny w syntezach dziejów PRL Próba analizy historiografaznej /451

Jarosław Macała - Pierwsza "Solidarność" oraz stan wojenny w koncepcji IV RP /469