SKRADZIONA KULTURA JAK ZACHÓD WYKORZYSTUJE CUDZĄ WŁASNOŚĆ INTELEKTUALNĄ

ISBN: 978-83-8223-743-6   301 stron format: B5 oprawa: miękka Rok wydania: 2021

W książce przedstawiono problem przywłaszczenia kulturowego, czyli wykorzystywania cudzego dziedzictwa niematerialnego. Każdy rozdział opracowania zawiera omówienie innej dziedziny życia (m.in. mody, reklamy, muzyki, filmu, sportu, turystyki), w której dochodzi do przywłaszczenia takich dóbr kultury jak: tradycja, zwyczaje, symbole, wartości, a nawet skojarzenia.

Książka zawiera liczne, opatrzone ilustracjami, przykłady przywłaszczenia kulturowego związane m.in. z:
- wykorzystaniem wizerunku rdzennej ludności w reklamie,
- prezentacją potraw na blogach kulinarnych,
- kreowaniem postaci filmowych.

W publikacji omówiono też niebezpieczeństwo zaniku lub erozji wiedzy tradycyjnej i folkloru, które w wielu miejscach na świecie stają się jedynie atrakcją turystyczną, przedstawieniem pozbawionym pierwotnych znaczeń lub rodzą skojarzenia z produktem, producentem czy reklamą. Autorka zwraca uwagę na konieczność wypracowania skutecznych, międzynarodowych instrumentów prawnych chroniących tradycyjny folklor.

SPIS TREŚCI

Wykaz skrótów

Wprowadzenie

Rozdział I. Przywłaszczenie kulturowe
1. Pojęcie przywłaszczenia kulturowego
2. Regulacje prawne

Rozdział II. Przywłaszczenia kulturowe w modzie
1. Uwagi wprowadzające
2. Kultura latynoska
3. Kultura rdzennych Amerykanów
4. Kultura orientalna
5. Kultura afrykańska
6. Kultura Maorysów
7. Inne przypadki zawłaszczeń
8. Podsumowanie

Rozdział III. Przywłaszczenia kulturowe w reklamie
1. Uwagi wprowadzające
2. Elementy maoryskie w reklamie
3. Artefakty kulturowe w reklamie
4. Wizerunek rdzennej ludności w reklamie
5. Podsumowanie

Rozdział IV. Przywłaszczenia w muzyce
1. Uwagi wprowadzające
2. Hip-hop
3. Inne przywłaszczenia kulturowe
4. Podsumowanie

Rozdział V. Przywłaszczenia kulturowe w filmach
1. Uwagi wprowadzające
2. Whitewashing
3. Stereotypy kulturowe w filmach
4. Podsumowanie

Rozdział VI. Przywłaszczenia z domeny publicznej - opowieści Walta Disneya
1. Uwagi wprowadzające
2. Rasistowskie stereotypy
3. "Okradanie" domeny publicznej
4. Podsumowanie

Rozdział VII. Kulinarne przywłaszczenia kulturowe
1. Uwagi wprowadzające
2. Blogerzy kulinarni
3. Branding produktów spożywczych
4. Podsumowanie

Rozdział VIII. Przywłaszczenia w sporcie i e-sporcie
1. Uwagi wprowadzające
2. Stereotypy w sporcie
3. Zakazy dyskryminacji
4. Modelowy mit mniejszości
5. Komercjalizacja sportu
6. Podsumowanie

Rozdział IX. Przywłaszczenie kulturowe w świecie zabawek
1. Uwagi wprowadzające
2. Lalki Barbie
3. Figurki Lego
4. Podsumowanie

Rozdział X. Przywłaszczenia kulturowe w turystyce
1. Uwagi wprowadzające
2. Slumming
3. Tworzenie fałszywych atrakcji
4. Podsumowanie

Rozdział XI. Przywłaszczenia kulturowe w krajach azjatyckich
1. Uwagi wprowadzające
2. Azjatycka różnorodność kulturowa
3. Oskarżenia wobec Azjatów
4. Podsumowanie

Zakończenie

Bibliografia