ROLA ŚRODOWISKA W ROZWJOU MAŁEGO DZIECKA METODY BADANIA

ISBN: 978-83-7383-722-5

stron: 199

format: B5

oprawa: miękka

Rok wydania: 2014

Kiedy fizyczne otoczenie sprzyja rozwojowi dziecka? Na ile powinno być ono zróżnicowane? Jakie działania rodziców są ważne dla rozwoju dziecka w okresie wczesnego dzieciństwa? Na te i inne pytania dotyczące czynników rozwoju dziecka znajdzie Czytelnik odpowiedź w prezentowanej monografii.
Przedstawiono w niej wyniki badań, poświęconych rozpoznaniu fizycznych i społecznych stymulatorów i stabilizatorów rozwoju małych dzieci, a także badań dotyczących szczególnej roli dorosłego jako mediatora między dzieckiem a jego otoczeniem, zarówno fizycznym, jak i społecznym. Książkę zamykają rekomendacje dla psychologów, pedagogów, lekarzy, nauczycieli i rodziców, wskazówki i rekomendacje dla praktyki oraz dla przyszłych badań.

SPIS TREŚCI

Wprowadzenie

Część I. Metody stosowane w badaniach małych dzieci

Rozdział 1
Badania psychologiczne z udziałem dzieci
Wprowadzenie
Podejście parcjalne vs holistyczne
Podejście statyczne vs podejście dynamiczne
Diagnoza negatywna vs diagnoza pozytywna
Rodzaje badań z udziałem dzieci
Rola dziecka w badaniu psychologicznym
Specyfika relacji: badacz psycholog - dziecko jako osoba badana
Udział psychologa specjalisty a udział innych osób w procesie badawczym
Podsumowanie

Rozdział 2
Metody badania psychologicznego stosowane w ocenie rozwoju
małego dziecka
Wprowadzenie
Początki badań nad rozwojem małych dzieci (szkic historyczny)
Typy metod stosowane współcześnie w badaniach małych dzieci
Rozmowa psychologiczna/wywiad
Obserwacyjne metody badania dziecka
Metody eksperymentalne
Testowanie (testy inteligencji i zdolności, skale rozwojowe, kwestionariusze)
Zalety i ograniczenia metod badawczych stosowanych
w badaniach małych dzieci
Praktyka stosowania metod testowych w badaniach małych dzieci w Polsce
W stronę zintegrowanego (wieloaspektowego) podejścia
do badań diagnostycznych - metoda triangulacji
Triangulacja jako strategia metodologiczna
Triangulacja w badaniach własnych
Podsumowanie

Rozdział 3
Standardy etyczne w badaniach z udziałem dzieci jako osób
uczestniczących w badaniach naukowych
Wprowadzenie
Badania z udziałem dzieci - nowa perspektywa?
Standardy etyczne w badaniach z udziałem dzieci
Stosunek korzyści do ryzyka
Przygotowanie informacji dla dzieci biorących udział w badaniu
Uzyskanie zgody dziecka na udział w badaniu (tzw. zgoda świadoma,
oparta na wiedzy; informed consent)
Przygotowanie informacji dla osoby wyrażającej zgodę na udział dziecka
w badaniu
Uzyskanie zgody opartej na wiedzy od rodziców
lub prawnych opiekunów dziecka
Cofnięcie zgody przez dziecko i/lub rodziców dziecka
Kwestia poufności i anonimowości
Podsumowanie

Część II . Rola środowiska w procesie rozwoju

Rozdział 4
Kiedy środowisko wspiera rozwój dziecka?
Wprowadzenie
Teoria ofert Jamesa Gibsona
Czy badania empiryczne potwierdzają koncepcję ofert?
Czy oferty wspierają rozwój?
Nabywanie kompetencji w korzystaniu z ofert środowiska jako wyznacznik
rozwoju małego dziecka
Podsumowanie

Część III . Rola środowiska w procesie rozwoju:
wyniki badań polskich

Rozdział 5
Rola środowiska w procesie rozwoju: program badań
Wprowadzenie
Założenia teoretyczne badań
Problemy badawcze
Narzędzia badawcze
Kwestionariusz AHEMD/PL (Affordances in the Home Environment and Motor
Development in Children w polskiej adaptacji)
Inwentarz IT-HOME (Infant/Toddler Home Observation for Measurement of the
Environment)
Badana grupa
Podsumowanie

Rozdział 6
Organizacja fizycznego i społecznego środowiska uczenia się
dziecka: układ ryzyka rozwojowego i układ pomyślnego rozwoju
Wprowadzenie
Związki pomiędzy wymiarami kwestionariusza AHEMD/PL
Związki między skalami inwentarza IT-HOME/PL
Związki między wymiarami kwestionariusza AHEMD/PL
i inwentarza IT-HOME/PL
Typy środowiska rodzinnego
Podsumowanie

Część IV. Rekomendacje dla psychologów, pedagogów,
lekarzy, nauczycieli i rodziców

Rozdział 7
Rekomendacje i wskazówki
Wprowadzenie
Konsekwencje przyjęcia koncepcji ofert: nowe pytania, nowe problemy
Przyjęte założenia a adresaci rekomendacji
Najważniejsze rekomendacje
Wskazówki i rekomendacje dla praktyki
Wskazówki i rekomendacje dla przyszłych badań
Podsumowanie

Zakończenie
Literatura
Dodatek A
Podstawowe informacje o rozwoju dziecka
we wczesnym dzieciństwie 164
Dodatek B
Opis narzędzi stosowanych w badaniach małych dzieci na świecie
Dodatek C
Polecana literatura