PRAWO RZECZOWE wyd.5

ISBN: 978-83-8198-937-4 505 stron format: B5 oprawa: miękka Rok wydania: 2020

Książka Prawo rzeczowe obejmuje problematykę zawartą w Księdze drugiej Kodeksu cywilnego (art. 140-352), a także w zespole norm dotyczących omawianego tematu.

Przedstawiano w niej m.in. zagadnienia dotyczące:
* pojęcia, treści i wykonywania prawa własności
* współwłasności
* użytkowania wieczystego
* ograniczonych praw rzeczowych
* posiadania.

Stan prawny: wrzesień 2020 r.
W piątym wydaniu podręcznika uwzględniono zmiany stanu prawnego wprowadzone m.in. przez:
* ustawę z 20.7.2018 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów (tekst jedn. Dz.U. z 2020 r. poz. 139 ze zm.), na mocy której doszło z dniem 1.1.2019 r. do przekształcenia prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów (art. 1 ust. 1),
* ustawę z 14.5.2020 r. o zmianie niektórych ustaw w zakresie działań osłonowych w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 (Dz.U. z 2020 r. poz. 875 ze zm.), która z dniem 30.5.2020 r. wprowadziła do KC art. 3871 regulujący umowę przewłaszczenia nieruchomości służącej zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych w celu zabezpieczenia roszczeń wynikających z tej lub innej umowy niezwiązanej bezpośrednio z działalnością gospodarczą lub zawodową,
* ustawę z 26.6.2019 r. o zmianie ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2019 r. poz. 1080) o wyłączeniu zniesienia współwłasności, podziału majątku wspólnego oraz działu spadku spod części rygorów KształUstRolU (w szczególności wymogu posiadania przez nabywcę statusu rolnika indywidulanego),
* ustawę z 13.6.2019 r. o zmianie ustawy o Krajowym Zasobie Nieruchomości oraz niektórych innych ustaw, która wprowadziła zmiany do WłLokU odnoszące się do zarządu nieruchomością wspólną (Dz.U. z 2019 r. poz. 1309).

Piąte wydanie podręcznika uzupełniono o aktualną literaturę przedmiotu oraz najnowsze orzecznictwo Sądu Najwyższego, Naczelnego Sądu Administracyjnego oraz sądów powszechnych.

SPIS TREŚCI

Wykaz skrótów

Wykaz literatury

Przedmowa

Rozdział I. Ogólne wiadomości o prawie rzeczowym
‹ 1. Pojęcie prawa rzeczowego
‹ 2. Przedmioty praw rzeczowych
I. Uwagi ogólne
II. Pojęcie rzeczy
III. Klasyfikacja rzeczy
IV. Części składowe rzeczy, przynależności, pożytki
V. Pozostałe przedmioty praw rzeczowych
‹ 3. Zasada numerus clausus praw rzeczowych
‹ 4. Rodzaje praw rzeczowych
‹ 5. Historia i źródła prawa rzeczowego
‹ 6. Zasada jawności praw rzeczowych
‹ 7. Posiadanie - uwagi wprowadzające

Rozdział II. Posiadanie
‹ 8. Pojęcie i istota posiadania
‹ 9. Funkcje posiadania
‹ 10. Rodzaje posiadania i instytucje podobne
I. Posiadanie samoistne i zależne
II. Posiadanie w dobrej i w złej wierze
III. Posiadanie wadliwe i niewadliwe
IV. Posiadanie bezprawne i prawne
V. Posiadanie służebności
VI. Posiadanie użytkowania wieczystego
VII. Współposiadanie
VIII. Dzierżenie
IX. Władztwo prekaryjne
‹ 11. Przedmiot posiadania
‹ 12. Domniemania prawne związane z posiadaniem
‹ 13. Nabycie i utrata posiadania
‹ 14. Ochrona posiadania
I. Uwagi ogólne
II. Obrona konieczna
III. Dozwolona samopomoc
IV. Roszczenia posesoryjne

Rozdział III. Pojęcie, treść i wykonywanie prawa własności
‹ 15. Pojęcie własności
‹ 16. Treść prawa własności
‹ 17. Ograniczenia prawa własności
I. Uwagi ogólne
II. Ograniczenia wynikające z ustaw - uwagi wprowadzające
III. Stan wyższej konieczności
IV. Prawo sąsiedzkie
1. Immisje
2. Droga konieczna
3. Korzystanie z przygranicznych pasów gruntu
4. Przekroczenie granicy przy wznoszeniu budynku lub innego
urządzenia
5. Granice gruntów
V. Ograniczenia własności wynikające z zasad współżycia społecznego .
VI. Ograniczenia własności wynikające ze społeczno-gospodarczego
przeznaczenia prawa

Rozdział IV. Nabycie i utrata własności
‹ 18. Uwagi ogólne
‹ 19. Przeniesienie własności na podstawie umowy
I. Uwagi wprowadzające
II. Zasada podwójnego skutku umowy zobowiązującej
do przeniesienia własności
III. Zasada konsensualności
IV. Zasada przyczynowości
V. Przeniesienie własności pod warunkiem lub z zastrzeżeniem terminu
VI. Forma umowy przeniesienia własności
VII. Nabycie własności na zlecenie
VIII. Przewłaszczenie na zabezpieczenie
‹ 20. Nabycie własności rzeczy ruchomej od nieuprawnionego
‹ 21. Zasiedzenie
I. Pojęcie zasiedzenia
II. Przesłanki zasiedzenia
1. Uwagi wprowadzające
2. Posiadanie samoistne, nieprzerwane
3. Upływ czasu
4. Dobra wiara
III. Skutki zasiedzenia
‹ 22. Inne przypadki nabycia i utraty własności
I. Zrzeczenie się prawa własności nieruchomości
II. Zawłaszczenie rzeczy ruchomej wraz z problematyką roju pszczół...
III. Znalezienie i przemilczenie
IV. Nabycie własności pożytków naturalnych
V. Połączenie lub pomieszanie, wytworzenie, przetworzenie rzeczy

Rozdział V. Współwłasność
‹ 23. Ogólne cechy współwłasności
‹ 24. Źródła współwłasności
‹ 25. Rodzaje współwłasności
I. Uwagi wprowadzające
II. Współwłasność łączna
III. Współwłasność w częściach ułamkowych
‹ 26. Treść i wykonywanie współwłasności
I. Treść współwłasności
II. Zarząd rzeczą wspólną
1. Uwagi ogólne
2. Ustawowy zarząd rzeczą wspólną
3. Umowny zarząd rzeczą wspólną
4. Zarząd sądowy
III. Korzystanie z rzeczy i ponoszenie ciężarów związanych z rzeczą
IV. Rozporządzanie rzeczą wspólną
V. Czynności zachowawcze
‹ 27. Zniesienie współwłasności
I. Uwagi ogólne
II. Tryby zniesienia współwłasności
III. Sposoby zniesienia współwłasności
1. Fizyczny podział rzeczy
2. Przyznanie rzeczy jednemu współwłaścicielowi
3. Podział cywilny
IV. Problematyka zniesienia współwłasności gospodarstwa rolnego

Rozdział VI. Odrębna własność lokalu
‹ 28. Uwagi ogólne
‹ 29. Przedmiot własności
‹ 30. Sposoby ustanowienia odrębnej własności lokalu
I. Uwagi wstępne
II. Umowa
III. Jednostronna czynność prawna
IV. Orzeczenie sądu
‹ 31. Prawa i obowiązki właścicieli lokali
‹ 32. Zarząd nieruchomością wspólną
I. Uwagi wstępne
II. Wspólnota mieszkaniowa
III. Zasady zarządu nieruchomością wspólną
‹ 33. Prawo odrębnej własności lokalu w spółdzielni mieszkaniowej

Rozdział VII. Ochrona własności
‹ 34. Uwagi ogólne
‹ 35. Prawnorzeczowe roszczenia petytoryjne właściciela
I. Uwagi wprowadzające
II. Roszczenie windykacyjne (rei vindicatió)
1. Legitymacja czynna
2. Legitymacja bierna
3. Obrona pozwanego w procesie windykacyjnym
III. Roszczenie negatoryjne {actio negatoria)
1. Legitymacja czynna
2. Legitymacja bierna
IV. Roszczenia uzupełniające
1. Uwagi ogólne
2. Sytuacja prawna posiadacza samoistnego w dobrej wierze
3. Sytuacja prawna posiadacza samoistnego w dobrej wierze,
przeciwko któremu wytoczono powództwo
4. Sytuacja prawna posiadacza samoistnego w złej wierze
5. Przeciwstawne roszczenia samoistnego posiadacza
5.1. Roszczenia posiadacza samoistnego w dobrej wierze
5.2. Roszczenia posiadacza samoistnego w dobrej wierze od chwili,
gdy dowiedział się o wytoczeniu powództwa
5.3. Roszczenia posiadacza samoistnego w złej wierze
5.4. Rozliczenie nakładów na rzecz i przedawnienie roszczeń
z tytułu poniesionych nakładów
6. Połączenie przedmiotów
7. Posiadacz zależny
V. Roszczenia wynikające z budowy na cudzym gruncie - regulacje
wspólne
1. Ratio legis i podmiotowy zakres roszczeń
2. Przedmiotowy zakres roszczeń
3. Wynagrodzenie
4. Realizacja roszczeń
VI. Roszczenie posiadacza o przeniesienie własności gruntu
1. Przesłanka posiadania samoistnego w dobrej wierze
2. Wzniesienie budynku lub innego urządzenia
3. Wartość budynku lub innego urządzenia i wartość gruntu
VII. Roszczenie właściciela o wykup gruntu

Rozdział VIII. Użytkowanie wieczyste
‹ 36. Uwagi ogólne
‹ 37. Przedmiot użytkowania wieczystego
‹ 38. Podmioty użytkowania wieczystego
‹ 39. Terminowość użytkowania wieczystego
‹ 40. Treść użytkowania wieczystego
‹ 41. Powstanie użytkowania wieczystego
I. Umowa
1. Przetarg
2. Treść umowy oraz zawarcie umowy
3. Wpis do księgi wieczystej
II. Powstanie użytkowania wieczystego z mocy prawa
III. Decyzja administracyjna
‹ 42. Zasiedzenie użytkowania wieczystego
‹ 43. Przeniesienie użytkowania wieczystego
‹ 44. Ochrona użytkowania wieczystego
‹ 45. Wygaśnięcie użytkowania wieczystego
‹ 46. Przekształcenie użytkowania wieczystego w prawo własności

Rozdział IX. Ograniczone prawa rzeczowe - ogólna charakterystyka
‹ 46. Uwagi ogólne
‹ 47. Katalog ograniczonych praw rzeczowych
‹ 48. Powstanie ograniczonego prawa rzeczowego
I. Umowne ustanowienie ograniczonego prawa rzeczowego
II. Inne sposoby powstania ograniczonych praw rzeczowych
1. Powstanie ograniczonego prawa rzeczowego z mocy prawa
2. Powstanie ograniczonego prawa rzeczowego z mocy orzeczenia
sądowego
3. Powstanie ograniczonego prawa rzeczowego z mocy decyzji
administracyjnej
4. Powstanie ograniczonego prawa rzeczowego z mocy jednostronnej
czynności prawnej
‹ 49. Zmiana treści ograniczonego prawa rzeczowego
‹ 50. Przeniesienie ograniczonego prawa rzeczowego
‹ 51. Kolejność wykonywania ograniczonych praw rzeczowych
‹ 52. Zmiana pierwszeństwa ograniczonych praw rzeczowych
‹ 53. Wygaśnięcie ograniczonego prawa rzeczowego
‹ 54. Ochrona ograniczonych praw rzeczowych

Rozdział X. Użytkowanie
‹ 55. Pojęcie użytkowania
‹ 56. Przedmiot użytkowania
‹ 57. Podmioty użytkowania
‹ 58. Powstanie, wykonywanie i wygaśnięcie użytkowania
‹ 59. Poszczególne rodzaje użytkowania
I. Użytkowanie przez osoby fizyczne
II. Timeshare
III. Użytkowanie przez rolnicze spółdzielnie produkcyjne
IV. Inne wypadki użytkowania

Rozdział XI. Służebności
‹ 60. Ogólna charakterystyka służebności
‹ 61. Służebności gruntowe
I. Pojęcie i treść służebności gruntowych
II. Powstanie służebności gruntowych
III. Wykonywanie służebności gruntowych
1. Zagadnienia ogólne
2. Utrzymywanie urządzeń
3. Podział nieruchomości
4. Zmiana treści lub sposobu wykonywania służebności
IV. Wygaśnięcie służebności gruntowych
‹ 62. Służebności osobiste
I. Pojęcie i charakterystyczne cechy służebności osobistych
II. Służebność mieszkania
‹ 63. Służebność przesyłu
I. Pojęcie i treść służebności przesyłu
II. Powstanie służebności przesyłu
III. Przeniesienie i wygaśnięcie służebności przesyłu

Rozdział XII. Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu
‹ 64. Uwagi ogólne
‹ 65. Treść i charakter prawny spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu
‹ 66. Powstanie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu
‹ 67. Przeniesienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu
‹ 68. Przekształcenie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu w odrębną
własność lokalu
‹ 69. Wygaśnięcie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu

Rozdział XIII. Zastaw
‹ 70. Uwagi ogólne
‹ 71. Zastaw
I. Pojęcie, funkcje i przedmiot zastawu
II. Powstanie zastawu
III. Prawa i obowiązki zastawnika i zastawcy; tryb zaspokojenia
wierzyciela z przedmiotu zastawu
IV. Wygaśnięcie zastawu
‹ 72. Zastaw na prawach
‹ 73. Zastaw rejestrowy
I. Uwagi ogólne
II. Ustanowienie zastawu rejestrowego
III. Podmioty zastawu rejestrowego oraz wierzytelności zabezpieczone
zastawem rejestrowym
IV. Przedmiot zastawu rejestrowego
V. Władanie przedmiotem zastawu oraz dopuszczalność rozporządzenia
przedmiotem zastawu
VI. Sposób zaspokojenia zastawnika zastawu rejestrowego
VII. Wygaśnięcie zastawu rejestrowego
VIII. Rejestr zastawów
‹ 74. Zastaw skarbowy

Rozdział XIV. Hipoteka
‹ 75. Pojęcie, funkcja i ogólna charakterystyka hipoteki
‹ 76. Przedmiot hipoteki
‹ 77. Powstanie hipoteki oraz rodzaje hipotek
‹ 78. Wierzytelność zabezpieczona hipoteką oraz tryb zaspokojenia wierzyciela
hipotecznego
‹ 79. Wygaśnięcie hipoteki
‹ 80. Rozporządzenie opróżnionym miejscem hipotecznym

Rozdział XV. Księgi wieczyste
‹ 81. Pojęcie i funkcje ksiąg wieczystych
‹82. Nazwa
‹ 83. Źródła prawa
‹ 84. Realny system ksiąg wieczystych
‹ 85. Forma ksiąg wieczystych
‹ 86. Prawa ujawniane w księgach wieczystych
‹ 87. Ustrój ksiąg wieczystych
I. Struktura księgi wieczystej
II. Postępowanie wieczystoksięgowe
III. Zasada jawności ksiąg wieczystych
‹ 88. Prawnomaterialne zasady ksiąg wieczystych
I. Uwagi wprowadzające
II. Zasada wpisu
III. Zasada domniemań związanych z wpisem
IV. Zasada rękojmi wiary publicznej ksiąg wieczystych
V. Zasada pierwszeństwa praw rzeczowych ograniczonych wpisanych
do księgi wieczystej
VI. Zasada skuteczności praw i roszczeń osobistych wpisanych
do księgi wieczystej

Indeks