PRAWA ZWIERZĄT CO KAŻDY POWINIEN WIEDZIEĆ

ISBN: 978-83-01-21728-0

255 stron
format: A5
oprawa: miękka
Rok wydania: 2021

Książka jest przystępnym wprowadzeniem w złożoną problematykę praw zwierząt w wymiarach moralnym, społecznym, prawnym i politycznym. Profesor Paul Waldau, etyk oraz specjalista w zakresie antrozoologi i praw zwierząt, udziela odpowiedzi na ponad 100 pytań, takich jak:
Czy troska o prawa zwierząt jest zjawiskiem nowym? Co wiemy na temat bytu zwierząt? Dlaczego i w jaki sposób dzielimy zwierzęta na towarzyszące, laboratoryjne, wykorzystywane do rozrywki, wykorzystywane do produkcji pożywienia oraz zwierzęta dzikie? Jaki jest status i jak są traktowane zwierzęta w każdej z tych kategorii? Czy hodowla przemysłowa stwarza zagrożenie dla środowiska? Czym prawa moralne różnią się od praw ustawowych? Czy ochrona zwierząt występuje we wszystkich kulturach? Jak z punktu widzenia zwierząt wyglądają współczesne realia polityczne? W jakim stanie jest dziś ruch na rzecz ochrony zwierząt? Jakie są perspektywy na przyznanie zwierzętom praw ustawowych? Co powinniśmy sądzić o cyrkach i zoo w kontekście praw zwierząt? Które zwierzęta są inteligentne albo samoświadome? Czy zwierzęta odczuwają emocje? Kim są najważniejsze postacie ruchu na rzecz praw zwierząt? Jak wygląda przyszłość praw zwierząt? Szczególnie odczuwalny jest brak powszechnego zrozumienia, że debata wokół praw zwierząt należy do kategorii sporów, w których toku wypracowywane są wartości fundamentalne. Oczywiście zdaniem części osób samo poruszanie tego tematu stanowi zaprzeczenie człowieczeństwa, a zatem jest głęboko niemoralne. Ja jednak zauważyłem, że dla wielu takie koncentrowanie się na człowieku oznacza poruszanie się w sferze znajdującej się poniżej ludzkiego horyzontu etycznego.
Dlatego moim zdaniem ludzie powinni zdawać sobie sprawę z tego, jak wiele osób widzi związek troski o prawa zwierząt z innymi sferami życia. Jeśli przyjąć, że oznacza ona nie tyle zaprzeczenie bycia człowiekiem, ile afirmację jego wyjątkowych zdolności do opieki nad innymi - niezależnie, czy inny jest człowiekiem, czy nie - to otwiera ona drzwi do bogatego świata ponadludzkiego, niezamykającego się w granicach naszego gatunku. W takim ujęciu dylematy znikają - w tej sytuacji nie ma przegranych.
Z tekstu

SPIS TREŚCI

PRZEDMOWA

1. Informacje ogólne
Dlaczego musimy ustalić, co rozumiemy przez "prawa zwierząt"?
Kim albo czym są zwierzęta?
Gdzie możemy je znaleźć?
Czy troska o prawa zwierząt jest zjawiskiem nowym?

2. O zwierzętach
Co wiemy na temat bytu zwierząt? Dlaczego poznanie ich bytu ma znaczenie?
Jak nauka dzieli zwierzęta?
Na ile taki naukowy schemat jest wartościowy w dyskusji wokół praw zwierząt?
Na ile wartościowe przy klasyfikacji zwierząt są kategorie nienaukowe?
Co wiemy o liczebności zwierząt na Ziemi?
Kim albo czym są zwierzęta towarzyszące?
Które zwierzęta określa się jako laboratoryjne i jak są traktowane?
Jak wygląda sytuacja zwierząt wykorzystywanych do rozrywki?
Jaki jest status zwierząt wykorzystywanych do produkcji pożywienia?
Czy hodowla przemysłowa stwarza zagrożenie dla środowiska?
Jakie jeszcze zagrożenia stwarza hodowla przemysłowa?
Co ze zwierzętami pracującymi i użytkowanymi w inny sposób?
Czy dzisiejsza powszechna troska o zwierzęta produkcyjne i rzeźne jest czymś nowym?
Kim lub czym są zwierzęta dzikie?
Czy zwierzęta dzikie mają w sobie więcej zwierzęcości niż towarzyszące, produkcyjne i laboratoryjne?
Jakie jeszcze kategorie cieszą się popularnością?

3. Argumenty filozoficzne
Czym prawa moralne różnią się od praw ustawowych?
Jaką rolę odgrywa filozofia we współczesnym ruchu na rzecz praw zwierząt?
Jakie są główne argumenty filozoficzne dotyczące moralnej istotności zwierząt?
Co filozofia mówi o naszej wiedzy na temat zwierząt?

4. Historia i kultura
Od kiedy ludzie myślą o ochronie zwierząt?
Czy ochrona zwierząt występuje we wszystkich kulturach?
Czy liczba osób chroniących zwierzęta rośnie?
Czy da się w tej chwili opowiedzieć pełne dzieje wysiłków człowieka na rzecz ochrony zwierząt?

5. Prawo
Co (tradycyjne) prawo mówi na temat zwierząt?
Co się obecnie dzieje w dziedzinie prawa zwierzęcego?
Jaka jest rola praw ustawowych w debatach wokół praw zwierząt?
Czy spór "prawa czy dobrostan" ma znaczenie?
Jakie możliwości stwarza rozwijające się obecnie prawo zwierzęce?
Prawo, prawnicy i legislacja - czy mogą stanąć na czele zmian dotyczących statusu zwierząt?

6. Realia polityczne
Jak z punktu widzenia zwierząt wyglądają współczesne realia polityczne?
Jakie sukcesy udało się odnieść na gruncie politycznym?
Co się nie powiodło?
W jakim stanie jest dziś ruch na rzecz ochrony zwierząt?
Jakie są perspektywy na przyznanie zwierzętom praw ustawowych?
Jakie oddziaływanie będą miały prawa moralne?
Jaką rolę odegrał ruch przeciwko wiwisekcjom?
Jakie znaczenie mają postulaty stosowania w badaniach
naukowych alternatywnych rozwiązań wobec doświadczeń
na zwierzętach?
Co z polityką publiczną?
Jaki wpływ na sprawy zwierząt mogą mieć liczne inicjatywy
na rzecz zdrowia publicznego?
Jaki związek ma troska o ochronę zwierząt ze światowym ruchem
na rzecz ochrony środowiska?
Czy ochrona zwierząt oznacza likwidację miejsc pracy?
Jaki wpływ na dyskusje wokół praw zwierząt mają tradycje kulinarne różnych grup etnicznych i narodów?
Jaką rolę polityczną w kwestii ochrony zwierząt odgrywają tradycje religijne?

7. Realia społeczne
Jakie nastawienie do zwierząt przeważa obecnie w różnych społeczeństwach?
Co stanowi nasze dziedzictwo?
Jakie znaczenie miały w przeszłości współczucie dla zwierząt i potępienie okrucieństwa?
Jak nastawienie ludzi zmienia się dzisiaj?
Na ile współcześni konsumenci są świadomi obecnych praktyk z udziałem zwierząt?
Co z cyrkami i zoo? Uczą czy zniewalają? Jaką funkcję pełnią azyle? Jakie zwierzęta żyją w miastach?

8. Edukacja, życie zawodowe i sztuka
Jaki sposób uczenia się o zwierzętach daje najlepsze rezultaty?
Jaka była i jest tradycyjna rola zwierząt w edukacji?
Czy współczucie i niezgoda na okrucieństwo to ważne wartości
Przekazywane poprzez edukację?
Jak mają się sprawy na najniższym (podstawowym) szczeblu edukacji?
Jak mają się sprawy w szkołach średnich? Jak wygląda sytuacja na uczelniach wyższych?
Czym są studia nad zwierzętami [animal studies]?
Jaka jest rola konkretnych zawodów i szkół przygotowujących do ich wykonywania?
Jaka była i jest rola sztuki?

9. Współczesne nauki przyrodnicze i społeczne
Jak nauka wpływa na naszą wiedzę o zwierzętach spoza naszego gatunku i na to, jak je traktujemy?
Które nauki przyrodnicze odgrywają ważną rolę w naszym rozumieniu zwierząt?
Które nauki społeczne mają dzisiaj wkład w nasze rozumienie zwierząt?
Które zwierzęta są inteligentne albo samoświadome?
Czy pozostałe zwierzęta tworzą własne społeczności?
Czy zwierzęta odczuwają emocje?

10. Główne postacie i organizacje ruchu praw zwierząt
Dwaj pionierzy - Salt i Spira
Dwaj teolodzy - Schweitzer i Linzey
Przenikliwe pionierki - Ruth Harrison i Rosalind Godlovitch
Kluczowi filozofowie - Peter Singer i Tom Regan
Od dobrostanu do praw - Richard Ryder i Bernard Rollin
Kreatywne przecieranie szlaków ponad granicami - Betty Lawrence i Carol Adams
Nadciąga prawo - Joyce Tischler i Steven Wise Z Nowej Zelandii do Austrii - Barbara Leonard i Martin Balluch Azyl - Carole Noon, Damę Sheldrick, Carol Buckley, Lisa Kane Czołowe postacie w Indiach - Maneka Gandhi i Raj Panjwani Czołowe postacie w Chinach - Song Wei i Jill Robinson
Niezwykłe zaangażowanie, kontrowersyjna organizacja - Ingrid Newkirk
Razem w działaniu - Wayne Pacelle and Gene Baur

11. Przyszłość praw zwierząt
Które zwierzęta zdecydujemy się zaliczyć do naszej
ponadludzkiej społeczności?
Czy etyka może iść w parze z nauką?
Jaka jest rola pojedynczego obywatela?
Jaka jest rola organizacji typu non profit!
Jaką rolę odgrywają korporacje?
Jaka jest rola samorządów, wsi i innych społeczności lokalnych?
Jaką rolę w ochronie zwierząt odgrywają regiony i kraje?

CHRONOLOGIA WAŻNIEJSZYCH WYDARZEŃ

SŁOWNICZEK

POZYCJE DO DALSZEJ LEKTURY

POSŁOWIE

PRZYPISY