PRAKTYKA ORZECZNICZA WOJSKOWYCH SĄDÓW REJONOWYCH W KATOWICACH I W KRAKOWIE W SPRAWACH POLITYCZNYCH W OKRESIE STALINOWSKIM

ISBN: 978-83-66344-46-4

301 stron
format: B5
oprawa: twarda
Rok wydania: 2020

Upowszechnienie wiedzy o ponurej przeszłości służy różnorakim celom: nie tylko oddaniu sprawiedliwości ofiarom systemu i ich bliskim, ale także szeroko pojętej edukacji prawnej i społecznej, uświadomieniu społeczeństwu niebezpieczeństw związanych z funkcjonowaniem ustroju godzącego w podstawowe prawa i wolności człowieka i obywatela.
Na tym tle rodzi się refleksja dotycząca właściwego rozumienia prawa i sprawiedliwości. Niedopuszczalne jest tłumaczenie zmian prawnych rewolucyjną potrzebą, jeśli w praktyce ich stosowania sprowadza się ona do wyrządzania krzywdy człowiekowi z powodu bezwzględnej walki o władzę.
dr hab. Izabela Lewandowska-Malec, prof. UJ (fragment wprowadzenia)

Publikacja udowadnia, iż podejmowanie określonych tematów badawczych w ramach historii prawa ma nie tylko znaczenie poznawcze. Ukazanie bezprawia w funkcjonowaniu instytucji państwowych w przeszłości, w okresie totalitarnym, powinno przyczynić się do powstawania skutecznych barier zapobiegających tworzeniu się określonych patologii w czasach nam współczesnych. Patologie te mogą przybierać na pierwszy rzut oka zupełnie inny wymiar, jednak przypatrzywszy się bliżej, okazuje się, że mechanizmy ich powstawania mają wiele wspólnych cech. Mimo głębokich zmian ustrojowych obywatele winni zawsze zachowywać czujność wobec działań prawodawcy, gdyż - jak mówił św. Jan Paweł II w słowach skierowanych do Polaków - wolność nie jest dana raz na zawsze, trzeba ją stale zdobywać na nowo.
dr hab. Grzegorz M. Kowalski, UJ

SPIS TREŚCI

Wprowadzenie (Izabela Lewandowska-Malec)

I. Część ogólna

Jakub Pokój
Zagadnienia wstępne
1. Założenia projektu
2. Metodologia badań
3. Definicja "sprawy politycznej"
4. Zakres badań

Paweł Magiera
Wojskowe sądy rejonowe i ich rola
w okresie stalinowskim w Polsce (1948-1956)
1. Stan badań nad tematyką
wojskowych sądów rejonowych
2. Geneza wojskowych sądów rejonowych
3. Charakterystyka wojskowych sądów rejonowych
4. Charakterystyka okresu stalinowskiego w Polsce (1948-1956)
oraz roli wojskowych sądów rejonowych
w procesie stalinizacji państwa
5. Podsumowanie

Krzysztof Bokwa
Wojskowe sądy rejonowe i prawo przez nie stosowane
1. Zagadnienia wstępne
2. Polskie (?) prawo wojskowe w ZSRS
3. Geneza i powstanie wojskowych sądów rejonowych -
aspekty prawne
4. Prawo materialne, stosowane w procesach politycznych
przed WSR
5. Rola NSW, prawo procesowe i ustawy amnestyjne
6. Podsumowanie

Radosław Pałosz
Analiza orzecznictwa wojskowych sądów rejonowych jako narzędzie realizacji celów sprawiedliwości tranzycyjnej
1. Zagadnienia wstępne
2. Charakterystyka sprawiedliwości tranzycyjnej
3. Model odpłaty
4. Pamięć o ofiarach jako obowiązek etyczny
5. Model klaryfikacji historycznej
6. Znaczenie analizy orzecznictwa WSR
dla realizacji zadań sprawiedliwości tranzycyjnej

II. Część szczegółowa - Analiza spraw

1. Sprawy rozpatrywane w WSR w Katowicach
(Radosław Pałosz, Jakub Pokój)
1.1. Sprawa J.N., sygn. Sr 55/48
1.2. Sprawa T.Ś., sygn. Sr 689/48
1.3. Sprawa W.Ch., K.M. oraz J.K., sygn. Sr 69/49
1.4. Sprawa Cz.W, sygn. Sr 73/50
1.5. Sprawa F.L., sygn. Sr 343/50
1.6. Sprawa Z.K., sygn. Sr 50/51
1.7. Sprawa A.H., sygn. Sr 399/51
1.8. Sprawa Z.I. i in., sygn. Sr 426/51
1.9. Sprawa H.B., sygn. Sr 84/52
1.10. Sprawa M.M., sygn. Sr. 127/52
1.11. Sprawa K.J., sygn. Sr 72/52
1.12. Sprawa A.P., sygn. Sr 56/52
1.13. Sprawa S.M., sygn. Sr 134/52
1.14. Sprawa J.R., sygn. Sr 89/52
1.15. Sprawy T.Cz. (sygn. Sr 4/53) oraz Z.K. (sygn. Sr 30/53)
1.16. Sprawa L.G., sygn. Sr 22/54
1.17. Sprawa S.Sz., sygn. Sr 461/52
1.18. Sprawa W.B., J.M. i T.Sz., sygn. Sr 157/53
1.19. Sprawa J.P., sygn. Sr 332/53
1.20. Sprawa T.B. i H.J., sygn. Sr 80/54

2. Sprawy rozpatrywane przez WSR Kraków
(Krzysztof Bokwa, Paweł Magiera)
1.1. Sprawa S.D., sygn. Sr 2/48
2.1. Sprawa ks. A.K., sygn. Sr 423/48
2.2. Sprawa K.B., sygn. Sr 718/48
2.3. Sprawa WG., sygn. Sr 211/49
2.4. Sprawa W.A., sygn. Sr 511/49
2.5. Sprawa ks. A.M., sygn. Sr 573/50
2.6. Sprawa T.W.-K., sygn. Sr 138/51
2.7. Sprawa K.P., B.M. i Z.K., sygn. Sr 415/51
2.8. Sprawa K.R., sygn. Sr 11/52
2.10. Sprawa M.A., sygn. Sr 28/52, Sr 180/53
2.11. Sprawa H.K., sygn. Sr 101/52
2.12. Sprawa J.K., sygn. Sr 22/53, Sr 153/53
2.13. Sprawa J.T., sygn. Sr 284/53, Sr 16/54
2.14. Sprawa S.R., sygn. Sr 318/53
2.15. Sprawa F.P., sygn. Sr 343/53, Sr 2/54

Podsumowanie (Krzysztof Bokwa, Paweł Magiera, Radosław Pałosz, Jakub Pokój)
1. Wstęp
2. Wojskowe sądy rejonowe i ich rola w okresie stalinowskim
w Polsce (1948-1956)
3. Wojskowe sądy rejonowe i prawo przez nie stosowane
4. Analiza orzecznictwa wojskowych sądów rejonowych
jako narzędzie realizacji celów sprawiedliwości tranzycyjnej

Wykaz skrótów

Bibliografia