PERSPEKTYWA PRAW OFIAR W PRAWIE MIĘDZYNARODOWYM SPRAWIEDLIWOŚĆ OKRESU PRZEJŚCIOWEGO (TRANSITIONAL JUSTICE)

ISBN: 978-83-8088-964-4

stron: 377

format: B5

oprawa: miękka

Rok wydania: 2018

Monografia dotyczy tematyki związanej z pojęciem sprawiedliwości okresu przejściowego (transitional justice ) w prawie międzynarodowym - niezwykle dynamicznie rozwijające j się dyscypliny wiedzy, ale i przede wszystkim działań praktycznych, czerpiących wprost z nauk prawnych oraz z bogactwa nauk historycznych, politycznych, społecznych, a nawet psychologicznych. To przestrzeń, w której można znaleźć rozwiązania problemów społeczeństw postautorytarnych lub postkonfliktowych, znajdujących się pomiędzy rządami władzy opresyjnej a demokracją lub pomiędzy wojną a pokojem, chcących jednocześnie rozliczyć trudną przeszłość.

Autor pochyla się w szczególności nad sytuacją prawną ofiar poważnych naruszeń praw człowieka lub prawa humanitarnego w czasie gwałtownych zmian polityczno-społecznych. W uzupełnieniu metodologii charakterystyczne j dla nauk prawnych odwołuje się także do swoich badań terenowych przeprowadzonych w państwach zmagających się z niełatwą przeszłością, takich jak: Bangladesz, Bośnia i Hercegowina, Mozambik oraz Ukraina.

SPIS TREŚCI

Ważniejsze skróty

Wstęp

Część 1. Sprawiedliwość okresu przejściowego: geneza - definicja - instytucje
Wprowadzenie
Społeczeństwa przekształcające się

Rozdział 1. Sprawiedliwość okresu przejściowego - analiza fenomenu
1.1. Definicja sprawiedliwości okresu przejściowego
1.2. Geneza i etapy rozwoju sprawiedliwości okresu przejściowego
1.3. "Zbrodnie przeszłości" - typologia naruszeń praw ujętych w strategiach sprawiedliwości okresu przejściowego
1.4. Zbiór podmiotów wdrażających mechanizmy transitional justice
1.5. Sprawiedliwość okresu przejściowego: od "oceny przeszłości" do instrumentu budowania pokoju po konflikcie zbrojnym
1.6. Wnioski

Rozdział 2. Sprawiedliwość retrybutywna. Procesy karne - sądowa odpłata za popełnione zbrodnie
2.1. "Sprawiedliwość zwycięzców" czy "sprawiedliwość przegranych"?
2.2. Procesy karne a transitional justice - rys historyczny
2.3. Międzynarodowy Trybunał Karny - centralny ośrodek sprawiedliwości okresu przejściowego?
2.4. Międzynarodowe i umiędzynarodowione sądy karne ad hoc
2.5. Specjalne sądy karne krajowe zorientowane na osądzenie zbrodni przeszłości
2.6. Wnioski

Rozdział 3. Pozasądowe mechanizmy sprawiedliwości okresu przejściowego. Metody poszukiwania i opowiadania prawdy
3.1. Komisje prawdy
3.2. Komisje śledczo-badawcze typu fact-finding
3.3. Wnioski

Rozdział 4. Programy reparacyjne
4.1. Reparacje powojenne na podstawie traktatów pokojowych
4.2. Reparacje za "historyczne krzywdy" - wymiar międzynarodowy
4.3. Reparacje za "historyczne krzywdy" - wymiar krajowy
4.4. Wnioski

Część 2. Sprawiedliwość okresu przejściowego dla ofiar - charakterystyka pojęcia ofiary oraz przysługujących jej fundamentalnych praw: do sprawiedliwości, do prawdy i do naprawy
Wprowadzenie

Rozdział 5. Pojęcie ofiary naruszeń w optyce mechanizmów sprawiedliwości okresu przejściowego
5.1. Pojęcie ofiary naruszeń praw człowieka i prawa humanitarnego - uwagi ogólne
5.2. Pojęcie ofiary w systemach ochrony praw człowieka
5.3. Pojęcie ofiary a międzynarodowe sądownictwo karne
5.4. Pojęcie ofiary w ujęciu pozasądowym - przykład komisji prawdy
5.5. Wnioski

Rozdział 6. Prawo do sprawiedliwości
6.1. Źródła i charakter zobowiązania państwa w przedmiocie ścigania i karania sprawców naruszeń
6.2. Problem amnestii w prawie międzynarodowym
6.3. Obowiązek ścigania a powołanie komisji prawdy
6.4. Wnioski

Rozdział 7. Prawo do prawdy
7.1. Charakterystyka pojęcia
7.2. Źródła prawa do prawdy
7.3. Natura, charakter i zakres (indywidualnego) prawa do prawdy
7.4. Konceptualizacja fenomenu prawa do prawdy
7.5. Prawo do prawdy - wymiar zbiorowy
7.6. Wnioski

Rozdział 8. Prawo do naprawy
8.1. Źródła reparacji w prawie międzynarodowym
8.2. Formy reparacji
8.3. Prawo do naprawy - charakter i zakres
8.4. Wnioski

Zakończenie

Bibliografia

Orzeczenia sądowe