OPODATKOWANIE VAT USŁUG FINANSOWYCH

Autorka omawia wprowadzoną od 1 stycznia 2022 r. w ramach Polskiego Ładu opcję opodatkowania usług finansowych w miejsce stosowania przez podatnika zwolnienia. Zmiana ta może spowodować trudności przy opodatkowaniu transakcji polegających np. na nabyciu lub sprzedaży udziałów jako usługi finansowej, korzystających ze zwolnienia podatkowego.

W opracowaniu przedstawiono m.in.:
- analizę przepisów VAT w oparciu o orzecznictwo TSUE oraz opinie Komitetu ds. VAT,
- przepisy kształtujące zwolnienia,
- podatkowe konsekwencje świadczenia poszczególnych usług finansowych, w tym: udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, usług w zakresie depozytów, prowadzenia rachunków, transakcji płatniczych oraz długów, a także usług, których przedmiotem są udziały w spółkach i innych niż spółki podmiotach.

Książka przeznaczona jest dla doradców podatkowych, księgowych, adwokatów, radców prawnych oraz sędziów. Zainteresuje również pracowników działów podatkowych w instytucjach finansowych.

SPIS TREŚCI

Wykaz skrótów

Wstęp

Rozdział 1
Przepisy dotyczące opodatkowania usług finansowych VAT a zasada określoności oraz harmonizacja
1.1. Unijne źródła prawa w VAT
1.1.1. Dyrektywa 112
1.1.2. Rozporządzenia Unii Europejskiej
1.1.3. Orzecznictwo TSUE
1.2. Interpretacja przepisów VAT
1.2.1. Orzecznictwo TSUE
1.2.2. Opinie Komitetu ds. VAT
1.3. Podsumowanie
1.4. Zasady ogólne VAT a usługi finansowe
1.4.1. Zasady ogólne VAT jako pochodna podstawowych zasad unijnych i podatkowych
1.4.2. Podatek od wartości dodanej jako podatek powszechny
1.5. Podatek od wartości dodanej jako podatek neutralny
1.5.1. Uwagi ogólne .
1.5.2. Zasada neutralności VAT sensu largo
1.5.3. Reguła neutralności w konstrukcji podatku
1.5.4. Zasada i reguła neutralności w opodatkowaniu VAT usług finansowych

Rozdział 2
Usługa finansowa jako kategoria ekonomiczna i prawna
2.1. Znaczenie języka potocznego dla ustalania zakresu znaczeniowego pojęcia usługi finansowej
2.2. Definicje ekonomiczne
2.3. Definicje prawne
2.4. Definicja usługi finansowej w dyrektywach sektorowych Unii Europejskiej
2.5. Podsumowanie

Rozdział 3
Klasyfikacja usług finansowych dla celów wymiaru podatku od wartości dodanej - zagadnienia ogólne
3.1. Regulacje dotyczące usług finansowych w przepisach prawa podatkowego
3.2. Niespójność terminologiczna
3.3. Zwolnienie jako środek zaradczy na problemy opodatkowania usług finansowych - przyczyny objęcia usług finansowych zwolnieniem z VAT
3.4. Historyczne propozycje alternatywnych metod opodatkowania i aktualny stan prac
3.5. Próby dookreślenia przepisów dotyczących usług finansowych
3.6. Zakres swobody państw członkowskich co do kształtowania zwolnień podatkowych dotyczących świadczenia usług finansowych
3.7. Trudności interpretacji przepisów kształtujących zwolnienia
3.7.1. Klasyfikowanie zwolnienia z VAT jako przywileju
3.7.2. Wąska interpretacja zakresu zwolnień w orzecznictwie TSUE
3.7.3. ... a może jednak szeroka interpretacja zakresu zwolnień w orzecznictwie TSUE
3.7.4. Metoda interpretacji prawa przez TSUE
3.7.5. Interpretacja zharmonizowanych przepisów podatkowych poprzez odwołanie do przepisów pozapodatkowego prawa krajowego a ustalenie podatkowoprawnego stanu faktycznego
3.8. Podsumowanie

Rozdział 4
Niedookreśloność regulacji prawnej w zakresie podatkowych konsekwencji świadczenia poszczególnych usług finansowych
4.1. Usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, w tym pośrednictwo oraz zarządzanie
4.1.1. Kredyt i pożyczka - doprecyzowanie zakresu zwolnienia czy ustawowe superfluum
4.1.2. Odroczenie płatności jako kredyt
4.1.3. Zarządzanie kredytami
4.2. Transakcje, łącznie z pośrednictwem, dotyczące walut, banknotów i monet używanych jako prawny środek płatniczy
4.3. Usługi w zakresie depozytów, prowadzenia rachunków, transakcji płatniczych oraz długów
4.3.1. Usługi w zakresie depozytów i prowadzenia rachunków pieniężnych
4.3.2. Transakcje płatnicze, przekazy i transfery pieniężne oraz pośrednictwo w tym zakresie
4.3.3. Transakcje dotyczące długów
4.3.4. Windykacja należności
4.3.4.1. Usługi faktoringu
4.3.5. Usługi, których przedmiotem są udziały w spółkach i innych niż spółki podmiotach
4.3.5.1. Instrumenty finansowe
4.3.5.2. Działalność gospodarcza a realizacja prawa własności
4.3.5.3. Ustalenie odpłatności
4.4. Usługi zarządzania funduszami
4.5. Czynności stanowiące odrębną całość, właściwe i niezbędne do świadczenia usługi zwolnionej
4.6. Podsumowanie

Rozdział 5
Propozycje rozwiązań sprzyjających zmniejszeniu stopnia niedookreśloności przepisów
5.1. Ustalenie treści podatkowoprawnego stanu faktycznego
5.2. Zakres podejmowanych działań jako metoda uzyskania określoności
5.2.1. Identyfikacja świadczenia
5.2.1.1. Strony transakcji
5.2.1.2. Aktywność lub bierność świadczącego
5.2.1.3. Usługodawca jako podmiot opodatkowania - problem identyfikacji
5.2.2. Problem braku odpłatności
5.3. Propozycja jednolitej terminologii: usługa finansowa jako zachowanie podmiotu opodatkowania wobec określonego produktu finansowego
5.3.1. Transakcje mające za przedmiot określone produkty finansowe
5.3.2. Pośrednictwo
5.3.2.1. Znaczenie ogólne
5.3.2.2. Fikcja prawna z art. 28 dyrektywy 112 - pośrednik jako usługodawca
5.3.2.3. Pośrednictwo a doradztwo
5.3.3. Zarządzanie
5.3.4. Przechowanie
5.4. Propozycje rozwiązań dotyczących określonych produktów finansowych
5.4.1. Kredyty i pożyczki
5.4.2. Transakcje dotyczące pieniędzy
5.4.3. Czynności pomocnicze
5.4.4. Instrumenty finansowe
5.4.5. Dług
5.4.5.1. Pojęcia wierzytelności i długu na gruncie języka prawnego w oparciu o analizę historyczną
5.4.5.2. Powstanie wierzytelności
5.4.5.3. Wygaśnięcie wierzytelności
5.4.5.4. Zmiana stron transakcji
5.4.5.5. Poręczenie długu
5.4.5.6. Faktoring
5.4.5.7. Ściąganie długów
5.4.5.8. Czynniki przedmiotowe różnicujące zakres opodatkowania transakcji zmiany wierzyciela lub dłużnika
5.4.5.9. Ustalenie wynagrodzenia w transakcjach dotyczących długu
5.5. Podsumowanie

Rozdział 6
Przyszłość opodatkowania usług finansowych VAT

Bibliografia

Orzecznictwo