NORWEGIA WOBEC ROZSZERZENIA NATO NA PAŃSTWA EUROPY ŚRODKOWEJ ZE SZCZEGÓLNYM UWZGLĘDNIENIEM POLSKI W LATACH 1989-1999

ISBN: 978-83-61487-36-4   338 stron format: B5 oprawa: miękka Rok wydania: 2008

fragment ze wstępu

Dokładnie 12 marca 2009 roku minęło dziesięć lat od przyjęcia Polski do NATO. Okres przynależności naszego kraju do tego paktu obejmuje połowę całego okresu, jaki w tym roku upływa od zakończenia zimnej wojny oraz załamania się tzw. "realnego socjalizmu" w tych licznych krajach, w tym i w Polsce, na jakie został pół wieku wcześniej rozciągnięty. Przynależność Polski do Paku Północnoatlantyckiego zaczyna być, zwłaszcza dla młodego pokolenia, zjawiskiem codziennym i oczywistym.Więcej, w miarę oddalania się w czasie od chwili akcesji Polski do Paktu społeczeństwo nasze zdaje się coraz bardziej nabierać przekonania, że akcesja ta była rozwiązaniem naturalnym, a nawet jedynym możliwym, czyli, że wejście do NATO należało się Polsce niejako z definicji, że nasi najważniejsi polityczni partnerzy mieli w tej mierze poglądy zbliżone do naszych i że, tym samym, wejście to było w zasadzie przesądzone od chwili, gdy nasz kraj zadeklarował taką wolę.Starania Polski o przyjęcie do Paktu Północnoatlantyckiego trwały około siedem lat, z czego trzy pierwsze są jednak latami niepewności co do powodzenia całego przedsięwzięcia. Ta niepewność wynikała niemal wyłącznie z wahań i zahamowań strony NATO-wskiej, ze strony największych i najbardziej wpływowych krajów Paktu ze Stanami Zjednoczonymi, na czele których stanowisko miało oczywiście przesądzające znaczenie. Strona polska zachowywała w tej sprawie stanowisko jasne i jednolite od początku do końca. Idea przyłączenia się Polski do NATO miała jednoznaczne poparcie zarówno politycznych elit, i to bez względu na występujące w ich łonie podziały o podłożu historycznym i ideologicznym, jak i społeczeństwa. Jeśli chodzi o to ostatnie, to współczynnik jego poparcia dla samego Paktu, jak i obecności Polski w nim był zawsze bardzo wysoki i należał nieodmiennie do najwyższych wśród państw aspirujących do członkostwa w Sojuszu.Patrząc zatem z tego punktu widzenia, można zauważyć, że bardziej interesująca dla badaczy jest analiza procesu przyjmowania Polski do Paktu przez jego państwa członkowskie niż procesu dochodzenia Polski do członkostwa w Pakcie. Analiza tego pierwszego zjawiska jest nie tylko ciekawsza, ale też bardziej wymagająca i po prostu trudniejsza.

SPIS TREŚCI

Przedmowa (Leszek Kuk)
Skorowidz osób
Wykaz skrótów
Wprowadzenie
1. Założenia rozprawy
2. Metodologia i baza źródłowa
3. Struktura rozprawy

Rozdział I
Polityka bezpieczeństwa Norwegii w latach dziewięćdziesiątych XX w
1.1.Kształtowanie się pod stawowych kierunków norweskiej polityki bezpieczeństwa do zakończenia II wojny światowej
1.2. Polityka bezpieczeństwa Norwegii w okresie zimnej wojny
1.3.Przeobrażenia w norweskiej polityce bezpieczeństwa w latach dziewięćŞ
dziesiątych XX w
1.3.1. Proces decyzyjny w zakresie kształtowania polityki zagranicznej
w Norwegii
1.3.2. Zmniejszenie się zainteresowania Norwegią ze strony USA i NATO
1.3.3. Czynnik rosyjski w pozimnowojennej polityce norweskiej
1.3.4. Miejsce Unii Europejskiej w polityce bezpieczeństwa Norwegii
Podsumowanie

Rozdział II
Stanowisko Norwegii wobec euroatlantyckich aspiracji państw Europy
Środkowej i Wschodniej w latach 1989-1995
2.1. Zbliżenie Sojuszu z państwami Europy Środkowej i Wschodniej
2.2. Otwarcie debaty na temat rozszerzenia Sojuszu
2.3. Stanowisko Norwegii w czasie prac nad "Studium o rozszerzeniu NATO"
2.3.1. Efektywność Sojuszu
2.3.2. Stosunki z Rosją
2.3.3. Rola NACC i PdP w procesie rozszerzenia
2.3.4. Relacje między rozszerzeniem NATO i Unii Europejskiej
2.3.5. "Norweski model" członkostwa w NATO
2.3.6. Kontynuacja procesu rozszerzenia NATO
Podsumowanie

Rozdział III
Rozszerzenie NATO jako przedmiot debaty politycznej w norweskich kręgach
rządowych w latach 1995-1997
3.1. Podstawowe zadania i funkcjonowanie NATO
3.2. Zaangażowanie militarne Stanów Zjednoczonych w Europie
3.3. Miejsce Rosji w euroatlantyckich strukturach współpracy
3.4. Terytorialny zasięg rozszerzenia
3.5. Problem bezpieczeństwa republik bałtyckich
3.5.1. Wsparcie wojskowe Norwegii dla Litwy, Łotwy i Estonii po
zakończeniu zimnej wojny
3.5.2. Problem bezpieczeństwa republik bałtyckich w procesie rozszerzenia
NATO
Podsumowanie

Rozdział IV
Stanowisko Norwegii wobec problemów końcowej fazy rozszerzenia NATO w latach 1997-1999
4.1. Proces rozszerzenia NATO po Madrycie
4.1.1. "Otwarte drzwi" Sojuszu - problem przyszłych rozszerzeń
4.1.2. Finansowe aspekty rozszerzenia
4.1.3. Ostatnie kroki ku członkostwu - udział państw zaproszonych w pracach Sojuszu w okresie przejściowym
4.2. Nieporozumienia wokół polityki Norwegii wobec transformacji NATO
Podsumowanie

Rozdział V
Czynnik rosyjski w norweskiej debacie publicznej nad rozszerzeniem NATO
5.1. Pojawienie się kwestii rozszerzenia NATO w dyskusji publicznej
5.2. Reakcje na stanowisko Rosji wobec przyśpieszenia procesu rozszerzenia
NATO jesienią 1994 r
5.3. Dyskusja nad wpływem postępów procesu rozszerzenia na Rosję
5.3.1. Konsekwencje rozszerzenia NATO dla sytuacji wewnętrznej w Rosji i jej relacji z Zachodem
5.3.2. Wpływ rozszerzenia NATO na stanowisko Rosji wobec procesu rozbrojeniowego
5.4. Kwestia instytucjonalizacji stosunków z Rosją
Podsumowanie

Rozdział VI
Przyszłość NATO i stabilizacja Europy w norweskiej debacie publicznej nad
rozszerzeniem NATO
6.1. Debata na temat zasadniczych funkcji NATO
6.1.1. Wpływ rozszerzenia na kondycję Sojuszu
6.1.2. Problem zasadności istnienia Sojuszu i dalszego zaangażowania USA w Europie
6.2. Konsekwencje rozszerzenia NATO dla stabilizacji europejskiej
6.2.1. Kwestia rozwoju demokracji i pokojowych stosunków w Europie Środkowej i Wschodniej
6.2.2. Spory o implikacje rozszerzenia dla państw pozostałych poza NATO
Podsumowanie
Zakończenie
Bibliografia
I. Materiały źródłowe
1. Dokumenty niepublikowane
a. Ministerstwo Spraw Zagranicznych Norwegii
b. Ministerstwo Obrony Norwegii
2. Dokumenty opublikowane
3. Wywiady przeprowadzone przez autorkę
II. Monografie i opracowania
III. Artykuły z prasy dziennej