FINANSOWE UWARUNKOWANIA ROZWOJU ORGANIZACJI GOSPODARCZYCH

ISBN: 83-7251-434-8

688 stron
Rok wydania: 2004

Książka zawiera referaty zgłoszone na konferencję naukową Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego „Finansowe uwarunkowania rozwoju organizacji gospodarczych", która odbyła się we wrześniu 2003 roku. Celem konferencji była prezentacja osiągnięć naukowych i wymiana poglądów na temat przestanek rozwoju przedsiębiorczości w Polsce, finansowych instrumentów wspomagających procesy decyzyjne w przedsiębiorstwach oraz systemów rachunkowości, które powinny dostarczać rzetelnej wiedzy o stanie finansowym każdej organizacji gospodarczej. O wyborze tematyki konferencji zadecydowały głównie dwa czynniki. Pierwszy z nich to ogólnie słaba kondycja ekonomiczna przedsiębiorstw, o czym świadczą wyniki prowadzonych badań oraz statystyki zbiorcze sporządzane przez GUS w oparciu sprawozdania finansowe. Drugi czynnik to konieczność dostosowania warunków funkcjonowania przedsiębiorstw do standardów i procedur obowiązujących w Unii Europejskiej. Treść zgłoszonych referatów pozwala zidentyfikować bariery rozwoju polskich przedsiębiorstw i w wielu przypadkach wskazuje sposoby ich przezwyciężania. Formułowane postulaty uwzględniają wyniki badań własnych autorów oraz ich doświadczenie praktyczne, często konfrontowane z najnowszą literaturą polską i zagraniczną. Referaty zostały przedstawione w trzech blokach tematycznych:
I. Finansowe, organizacyjne i prawne uwarunkowania rozwoju organizacji gospodarczych.
II. System informacyjny rachunkowości a międzynarodowe źródła jej harmonizacji.
III. Zarządzanie finansami organizacji gospodarczych.
Problematyka finansowych, organizacyjnych i prawnych uwarunkowań rozwoju organizacji gospodarczych obejmuje kilkanaście artykułów. Jedna z grup artykułów jest poświęcona uwarunkowaniom finansowym rozwoju organizacji gospodarczych, głównie o charakterze makroekonomicznym, w tym uwarunkowaniom wynikającym z przyszłego członkostwa Polski w Unii Europejskiej, jak np. polityka stabilizacyjna i otwieranie polskiej gospodarki, zewnętrzne źródła finansowania inwestycji w Polsce, polityka fiskalna a Unia Gospodarcza i Walutowa, pomoc publiczna dla przedsiębiorców, ocena modyfikacji ryzyka zintegrowanych układów gospodarki światowej, determinanty wzrostu gospodarczego w kontekście funkcjonowania finansów publicznych.
Kolejna grupa artykułów została poświęcona organizacyjnym uwarunkowaniom rozwoju organizacji gospodarczych. Są wśród nich artykuły poświęcone m.in. uwarunkowaniom rozwoju dużego przedsiębiorstwa (na przykładzie Stomilu Olsztyn SA.), modelom wczesnego ostrzegania przed upadłością przedsiębiorstw, instytucjonalnym uwarunkowaniom sytuacji finansowej jednostek, uwarunkowaniom opracowywania budżetu marketingowego firmy, parametrom określającym pozycje konkurencyjną firmy w branży, współczesnym standardom utrzymania obiektów i urządzeń, metodologii analiz ekonomicznych w ochronie zdrowia, wykorzystaniu koncepcji zarządzania Six Sigma czy też zastosowaniu technologii informacyjnych (CRM) w zarządzaniu relacjami z klientami. Prawne uwarunkowania rozwoju organizacji gospodarczych są zawarte w artykułach poświęconych m.in. roli ubezpieczeń w działalności podmiotów gospodarczych, podatkom i pomocy publicznej czy też funkcjonowaniu zarządów i rad nadzorczych spółek z udziałem Skarbu Państwa,
Szereg artykułów dotyczy funkcjonowania systemu informacyjnego rachunkowości w warunkach istnienia międzynarodowych źródeł jej harmonizacji. Ta część opracowania jest szczególnie aktualna uwagi na zmiany zasad harmonizacji rachunkowości w krajach Unii Europejskiej, gdzie poczynając od 2005 r. -część, a od 2007 r. - wszystkie podmioty gospodarcze przechodzą na stosowanie Międzynarodowych Standardów Rachunkowości. Niektóre opracowania odnoszą się bezpośrednio do tej problematyki, omawiając np. wpływ globalizacji na integrację systemu rachunkowości, relacje między polityką bilansową a systemem informacyjnym rachunkowości, rezerwy w standardach międzynarodowych oraz prawie polskim, założenia koncepcyjne rachunkowości w świetle standardów międzynarodowych oraz w polskim ustawodawstwie czy też informacyjną rolę sprawozdawczości skonsolidowanej w rachunkowości polskiej na tle rozwiązań międzynarodowych.
Kolejne opracowania odnoszą się do wybranych aspektów polityki bilansowej, przedsiębiorstw, w tym m.in. do powiązania polityki bilansowej z oceną przedsiębiorstwa, integracji podsystemów rachunkowości na przykładzie amortyzacji naturalnej, gospodarowania środkami trwałymi przy wykorzystaniu prawa bilansowego i podatkowego oraz raportowania kapitału intelektualnego firmy. Niektóre opracowania nawiązują także do problematyki rachunku kosztów (np. rachunek odpowiedzialności jako instrument zarządzania organizacjami gospodarczymi, wpływ polskiego prawa bilansowego na rachunek kosztów) oraz wykorzystania technik informacyjnych w rachunkowości (ocena wariantów wyboru systemu informatycznego dla małej firmy).
Ostatnia grupa artykułów nawiązuje do problematyki zarządzania finansami podmiotów gospodarczych. Również i w tej grupie można znaleźć kilka wątków tematycznych. Jeden z nich prezentuje narzędzia zarządzania finansami, w tym m.in. wykorzystanie stopy dyskontowej na rynku uniwersalnym, przegląd instrumentów zarządzania finansami i rachunkowości zarządczej w innowacyjnej działalności inwestycyjnej, zarządzanie ryzykiem walutowym, politykę dywidend w kreowaniu wartości spółek kapitałowych w Polsce, układy wskaźników wiążące płynność finansową i rentowność czy amortyzację jako finansowy stymulator rozwoju
przedsiębiorstwa.
Następny watek problemowy odnosi się do wyboru źródeł finansowania działalności podmiotów gospodarczych. Kilka prac dotyczy funkcjonowania funduszy typu venture capital w różnych aspektach, m.in. przy przedsięwzięciach o wysokim poziomie ryzyka, w działalności małych i średnich firm czy też jako formy wspierania działalności przedsiębiorstw, jedna z prac prezentuje sekurytyzację jako źródło finansowania, inna zaś charakteryzuje to samo zastosowanie dla tzw. kapitału żelaznego (endowment). Jeden z artykułów z tej grupy analizuje dostępność kapitału jako ważną determinantę rozwoju przedsiębiorstw, inny zaś bada zmienność zapotrzebowania na kapitał obrotowy w ciągu roku i jej wpływ na politykę finansową przedsiębiorstwa. Trzeci wątek problemowy nawiązuje do problematyki wyceny aktywów firmy oraz badania kosztów ich funkcjonowania. Można do niego zaliczyć prace poświęcone np. cenom transferowym, wycenie bankrutujących przedsiębiorstw, wartości rynkowej w procesie wyceny wartości fundamentalnej przedsiębiorstw, a także - analizie możliwości oceny kosztów finansowych polskich podmiotów gospodarczych.
Jak widać, jest to dość szeroki zakres zagadnień, ale odpowiada on zróżnicowanej problematyce rozwoju przedsiębiorstwa, począwszy od sposobów pozyskania środków finansowych i organizacji systemu ewidencji, poprzez układanie relacji finansowych z otoczeniem rynkowym i nierynkowym, na doskonaleniu metod zarządzania finansami kończąc. Taki wielowątkowy zakres tematyczny nadaje publikacji uniwersalnego charakteru i czyni ją użyteczną dla szerszego grona odbiorców.
Organizatorzy wyrażają nadzieję, że publikacja stanie się nie tylko materiałem uzupełniającym w procesie dydaktycznym, ale też stworzy podstawę dalszych przemyśleń i refleksji nad uwarunkowaniami rozwoju przedsiębiorstw i metodami zarządzania. W tym miejscu chcielibyśmy podziękować wszystkim uczestnikom konferencji, w szczególności autorom referatów.

Wiesław Szczęsny Jan Turyna

SPIS TREŚCI

Część I.
Finansowe, organizacyjne i prawne uwarunkowania
rozwoju organizacji gospodarczych
Wpływ finansowania funduszy typu venture capital na rozwój małych i średnich przedsiębiorstw
Beata Cichocka-Tylman
Organizacyjne i prawne uwarunkowania rozwoju przedsiębiorstwa przemysłowego (na przykładzie Stomil Olsztyn S.A.)
Maria Dębniewska, Marek Szturo
Wpływ polskiego prawa bilansowego na rachunek kosztów
Elżbieta Kalwasińska
Modele wczesnego ostrzegania przed upadłością przedsiębiorstw - dobór wskaźników (wyniki badań)
Elżbieta Mączyńska, Maciej Zawadzki
Dostępność kapitału jako ważna determinanta rozwoju organizacji gospodarczych
Anna E. Miarecka
Zloty wobec kryzysów walutowych w okresie transformacji i integracji europejskiej - ujęcie jakościowe
Alojzy Z. Nowak, Kazimierz Ryć
Przekształcenia w gospodarce komunalnej a finansowanie przedsiębiorstw
świadczących usługi komunalne na przykładzie branży wodociągi kanalizacja
Arkadiusz Piotrowski
Polityka stabilizacyjna i otwieranie polskiej gospodarki
Barbara Polszakiewicz
Reguły dopuszczalności pomocy publicznej dla przedsiębiorców ‘‘ w prawie polskim w przeddzień akcesji Polski do Unii Europejskiej
Igor Postuła
Venture capital jako źródło finansowania ryzykownych przedsięwzięć rozwojowych
Mirosław Przygoda
Ocena modyfikacji ryzyka zintegrowanych układów gospodarki światowej
Jan Rak
Ceny transferowe
Jan śliwa
Podatki a pomoc publiczna
Piotr Sokół
Znaczenie ubezpieczeń w działalności podmiotów gospodarczych
Romana Sokół
Instytucjonalne uwarunkowania sytuacji finansowej przedsiębiorstw
Dorota Stokowska
Polityka fiskalna a Unia Gospodarcza i Walutowa
Grzegorz Tchorek
Venture capital jako forma wspierania przedsiębiorstw
Andrzej Piotr Wiatrak
Część II.
System informacyjny rachunkowości
a międzynarodowe źródła jej harmonizacji
Analiza kosztowa i pozakosztowa wariantów informatyzacji na przykładzie firmy usługowej
Witold Chmielarz
Integracja podsystemów rachunkowości na przykładzie
amortyzacji naturalnej
Adam Chmielewski, Małgorzata Winter
Rezerwy w normach prawnych rachunkowości
Maria, Gmytrasiewicz
Powiązanie polityki bilansowej z oceną przedsiębiorstwa
Ryszard Kamiński
Relacje pomiędzy polityką bilansową a systemem informacyjnym rachunkowości
Anna Karmańska
środki trwałe w prawie bilansowym i w prawie podatkowym - wybrane zagadnienia Danuta Maciejowska
Rachunek odpowiedzialności jako instrument zarządzania organizacjami gospodarczymi
Edward Nowak
Informacyjna rola skonsolidowanych sprawozdań finansowych w Polsce i na świecie
Magdalena Skorupa, Katarzyna Trzpioła
Wpływ globalizacji na integrację systemów rachunkowości
Irena Sobańska
Założenia koncepcyjne rachunkowości w świetle międzynarodowych źródeł jej standaryzacji
Jan Turyna
Bariery stojące na drodze raportowania kapitału intelektualnego
Agnieszka Woźniakowska
Część III. Zarządzanie finansami organizacji gospodarczych
Przegląd instrumentów zarządzania finansami i rachunkowości zarządczej stosowanych w zarządzaniu obszarem innowacyjnej działalności inwestycyjnej
Marta Czyżewska, Sabina Pydo
Zarządzanie ryzykiem walutowym w przedsiębiorstwie - wybrane problemy
Agata Gemzik-Salwach, Paweł Perz
Źródła i parametry określające pozycję konkurencyjną firmy w branży
Nikodem Grzenkowicz
Budżet marketingowy - części składowe i determinanty
Grzegorz Karasiewicz
Układy wskaźników wiążące płynność finansową i rentowność
Jacek Kowalczyk
Zmienność zapotrzebowania na kapitał obrotowy w ciągu roku a polityka finansowa przedsiębiorstwa
Aleksander Kusak
Analiza możliwości oceny kosztów finansowych przedsiębiorstw w warunkach polskich
Arkadiusz Manikowski
Rada nadzorcza: fikcja czy konieczność?
Ewa Pietrusińska, Robert Pietrusiński
Amortyzacja jako finansowy stymulator rozwoju przedsiębiorstw
Zygmunt Podgórski
CRM - narzędzie wspomagające zarządzanie przedsiębiorstwem
Jolanta Rutkowska, Daria świderska-Rak
Wycena bankrutujących przedsiębiorstw Andrzej Rutkowski
Analizy ekonomiczne w ochronie zdrowia
Zofia Skrzypczak
Współczesne standardy utrzymania obiektów i urządzeń
Artur śliwiński, Bartłomiej śliwiński
Wartość rynkowa jako miernik wartości fundamentalnej przedsiębiorstw
Robert Stalinach
Endowment jako forma finansowania działalności organizacji non profit
Beata Stanisz
Polityka dywidend w kreowaniu wartości spółek kapitałowych w Polsce
Piotr Szczepankowski
Stopa dyskontowa na rynku uniwersalnym
Wiesław Szczęsny
Ocena efektywności strategii inwestycyjnych OFE działających w Polsce
Radosław Winiarski
Koszty niskiej jakości - Six Sigma drogą do zwiększania efektywności finansowej organizacji
Artur Woźniakowski
Kryteria wyboru źródeł finansowania działalności rozwojowej
- teoria i praktyka Sławomir Wymysłowski