FILOZOFIA SPOŁECZNA RÓŻY LUKSEMBURG

ISBN: 978-83-231-4509-7   483 stron format: A5 oprawa: twarda z obwolutą Rok wydania: 2021

Po upadku większości państw deklarujących się jako socjalistyczne stojąca u ich podstaw filozofia marksistowska została instytucjonalnie potępiona i skazana na zapomnienie. Przyczyną tej negatywnej oceny były głównie kryteria pozanaukowe - polityczne i ideologiczne. Krytycy zazwyczaj unikali analizy realnej wartości jej epistemologicznej i metodologicznej podstawy, czyli dialektyki materialistycznej. Wielu zarówno radzieckich, jak i zachodnich badaczy marksizmu uważało, że prawdziwych źródeł tej dialektyki należy szukać w ekonomicznych koncepcjach Karola Marksa. Dlatego jest uzasadnione, aby racjonalna rekonstrukcja historii filozofii marksistowskiej nawiązywała także do dzieł z zakresu ekonomii jednej z najwybitniejszych kontynuatorek rozważań autora Kapitału - Róży Luksemburg (1871-1919).

Ta monografia jest wyczerpującym opracowaniem jej myśli i wkładu w rozwój dialektyki materialistycznej, która skrywa się przede wszystkim w ekonomii politycznej i opartych na niej metodologicznie pismach społeczno-politycznych. Umożliwia w ten sposób rekonstrukcję filozofii społecznej Luksemburg i oczyszczenie polskiej intelektualistki z wielu dawnych mitów na temat jej poglądów. Praca obejmuje też zestawienie filozofii Luksemburg z oryginalną myślą Marksa oraz z teorią i praktyką innych najważniejszych przedstawicieli marksizmu, takich jak Karl Kautsky czy Włodzimierz Lenin. Książka oferuje czytelnikowi możliwość zapoznania się z panoramą intelektualną "złotego wieku" tego nurtu.

SPIS TREŚCI

Wstęp
Zarys problemowy
Życie i działalność Róży Luksemburg

Rozdział 1. Dialektyka procesu społecznego
Dialektyka jako metoda dociekań naukowych Róży Luksemburg
Ujęcie całościowe w analizach Róży Luksemburg
Dialektyka historii

Rozdział 2. Problematyka narodowa
Róża Luksemburg wobec polskiej kultury
Rozwój kapitalizmu w Polsce a sprawa narodowa
Krytyka samostanowienia narodów
Koncepcja autonomii narodowej
Lenin wobec problematyki narodowościowej
Dziedzictwo Luksemburg w sprawie narodowej a polski międzywojenny ruch komunistyczny
"Błąd luksemburgizmu" w perspektywie współczesnej

Rozdział 3. Problematyka feministyczna
Feminizm w epoce industrialnej
Kwestia kobieca w klasycznym marksizmie
Róża Luksemburg wobec kwestii kobiecej
Dodatek. Problematyka pracy nienajemnej we współczesnym feminizmie marksistowskim

Rozdział 4. Refleksja nad rewolucją
Krytyka reformizmu
Teoria rewolucji
Strategia, taktyka i organizacja partii rewolucyjnej
Problem rewolucji bolszewickiej

Rozdział 5. Dziedzictwo Róży Luksemburg we współczesnej filozofii społecznej i politycznej
Anarchistyczna filozofia Daniela Guerina
Postmarksizm Ernesta Laclaua i Chantal Mouffe
Operaizm i postoperaizm
Teoria imperializmu Davida Harveya
Refleksja polityczna Slavoja Zizka
Amerykańska debata o spuściźnie Róży Luksemburg
Refleksje współczesnych polskich badaczy

Zakończenie

Bibliografia

Summary

Indeks osób