ETYKA W TURYSTYCE wyd.2

ISBN: 978-83-8102-754-0   209 stron format: B5 oprawa: miękka Rok wydania: 2023

Turystyka stanowi szeroki przedmiot zainteresowań naukowo-badawczych oraz praktycznych. Przykładem są liczne publikacje poświęcone jej zagadnieniom geograficznym, ekonomicznym, organizacyjnym, marketingowym. Na rynku wydawniczym brakuje jednak zwartego opracowania poświęconego problematyce etyki w turystyce. Przygotowany podręcznik w pewnej mierze lukę tę powinien wypełnić.

W książce wskazujemy na przedmiot zainteresowań współczesnej turystyki, która łączy się z różnymi wartościami i normami etycznymi. W podręczniku m.in.:
- opisujemy podstawowe wartości i normy etyczne, które powinny być respektowane w działalności turystycznej przedsiębiorstw, organizacji i stowarzyszeń turystycznych oraz instytucji publicznych kształtujących politykę turystyczną;
- przedstawiamy charakterystykę postaw społecznych i zachowań turystów oraz analizę etycznego oddziaływania instytucji i pracowników turystyki wobec turystów, społeczności lokalnych w kraju i za granicą;
- wskazujemy na etyczny zakres społecznej odpowiedzialności biznesu turystycznego;
- uwzględniamy analizę porównawczą pomiędzy etyką turystyki a etyką biznesu (etyka turystyki preferuje wartości poznawcze i rekreacyjno-zdrowotne, natomiast etyka biznesu przyjmuje wartości użyteczności ekonomicznej);
- wskazujemy na przenikanie się zakresów oddziaływania etyki turystyki z etyką ekologiczną oraz etyką zrównoważonego rozwoju;
- uzasadniamy pogląd, że w turystyce może obowiązywać etyka przekonań, obowiązków i odpowiedzialności.

Zaprezentowana treść książki daje Czytelnikowi - z jednej strony - wyjaśnione zagadnienia teoretyczne turystyki i etyki, z drugiej - wskazuje na szczegółowe projekty etycznych zachowań pracowników turystyki i turystów.

Podręcznik skierowany jest do środowisk akademickich, tj. do studentów kierunków turystycznych i nauczycieli akademickich, słuchaczy studiów podyplomowych oraz szkoleń i kursów z zakresu turystyki. Przydatny może być kadrze menedżerskiej, pracownikom podmiotów turystycznych, organizacjom i stowarzyszeniom turystycznym oraz pracownikom instytucji samorządowych zajmujących się polityką turystyczną.

SPIS TREŚCI

Wstęp

CZĘŚĆ I
ETYKA OPISOWO-NORMATYWNA W TURYSTYCE

Rozdział 1
Turystyka - jej funkcje oraz czynniki rozwoju - Agnieszka Wartecka-Ważyńska
1.1. Uwagi wstępne
1.2. Pojęcie turystyki i ruchu turystycznego
1.3. Charakterystyka usług turystycznych
1.4. Typologie turystów
1.5. Podziały turystyki i jej funkcje
1.5.1. Turystyka aktywnością gospodarczą
1.5.2. Turystyka aktywnością wypoczynkowo-rekreacyjną
1.5.3. Turystyka aktywnością zdrowotną
1.5.4. Turystyka aktywnością kulturowo-poznawczą
1.5.5. Turystyka aktywnością religijno-pielgrzymkową
1.5.6. Turystyka aktywnością wychowawczo-edukacyjną
1.6. Czynniki rozwoju współczesnej turystyki

Rozdział 2
Podstawowe pojęcia oraz zagadnienia i problemy etyki - Włodzimierz Kaczocha
2.1. Uwagi wstępne
2.2. Sokrates jako twórca i nauczyciel etyki
2.3. Sokratejskie rozumienie cnoty oraz sumienia
2.4. Arystoteles - pojęcie etyki oraz etyka "złotego środka" i "trzy formy przyjaźni
2.5. Etos (gr. ethos - obyczaj, zwyczaj)
2.6. Dylemat etyczny (gr. dilemma - podwójna przesłanka)
2.7. Doktryna etyczna - koncepcja etyczna - zawodowy kodeks etyczny
2.8. Pojęcie etyki - podział etyki - moralność
2.9. Rozumienie wartości
2.9.1. Istnienie wartości
2.9.2. Urzeczywistnianie wartości
2.10. Normy moralne
2.11. Relatywizm etyczny
2.12. Oceny moralne
2.13. Czy za świadczone dobro należy się nagroda?
2.14. Znaczenie etyki - czy możliwy jest ład (porządek) etyczny?

Rozdział 3
Etyczne relacje turystów z mieszkańcami oraz mieszkańców z turystami - Jan Sikora
3.1. Uwagi wstępne
3.2. Etyczne aspekty relacji społecznych w turystyce
3.3. Etyka turysty wobec siebie
3.4. Etyka turysty wobec mieszkańców i innych turystów
3.5. Etyka mieszkańców wobec turystów
3.6. Etyka mieszkańców wobec innych mieszkańców

Rozdział 4
Zasady etyczno-zawodowe dla pracowników samorządu terytorialnego tworzących politykę turystyczną - Jan Sikora
4.1. Uwagi wstępne
4.2. Samorządy terytorialne jako podmioty kształtujące regionalną i lokalną politykę turystyczną
4.3. Normy etyczno-zawodowe dla pracowników administracji samorządowej kształtujących politykę turystyczną

Rozdział 5
Etyka osób zajmujących się promocją turystyczną - Jan Sikora
5.1. Uwagi wstępne
5.2. Promocja w turystyce i jej instrumenty
5.3. Etyczne aspekty w promocji turystycznej

Rozdział 6
Etyka w zrównoważonym rozwoju turystyki - Jan Sikora
6.1. Uwagi wstępne
6.2. Istota idei zrównoważonego rozwoju
6.3. Etyczne aspekty zrównoważonej turystyki

Rozdział 7
Turystyka odpowiedzialna etycznie - Jan Sikora
7.1. Uwagi wstępne
7.2. Koncepcja turystyki odpowiedzialnej etycznie
7.3. Praktyczne aspekty turystyki odpowiedzialnej etycznie w kodeksach etycznych - wybrane przykłady
7.4. Turystyka odpowiedzialna etycznie - potrzeba dyskusji
7.5. Turystyka odpowiedzialna etycznie - dylematy edukacji

CZĘŚĆ II
ETYKA NORMATYWNA W TURYSTYCE - PROJEKT

Rozdział 8
Koncepcja etyczna w odniesieniu do działalności turystycznej - Włodzimierz Kaczocha
8.1. Uwagi wstępne
8.2. Wartość naczelna - osoba ludzka oraz "norma personalistyczna". Wartość osoby ludzkiej
8.3. Inne wartości i normy komponujące się z wartością naczelną
8.3.1. Wartość Innego
8.3.2. Wartość oraz norma tolerancji
8.3.3. Wartość pracy oraz "godność ludzkiej pracy"
8.3.4. Człowieczeństwo jako wartość etyczna oraz jej normy moralne
8.3.5. Wartość prawdy (gr. aletheia, łac. veritas) i norma prawdomówności
8.3.6. Klasyczne cnoty etyczne
8.3.7. Turystyka jako kulturowo-etyczna podstawa urzeczywistniania wartości oraz wartości Innego i tolerancji
8.4. Etyka przekonań, powinności, obowiązków i odpowiedzialności

Rozdział 9
Zasady etyczno-zawodowe dla właścicieli oraz menedżerów przedsiębiorstw turystycznych w zakresie polityki kadrowej - Włodzimierz Kaczocha
9.1. Uwagi wstępne
9.2. Zasady etycznej konkurencji na wolnym rynku
9.3. Zasady etyczne świadczonej płacy - płacy sprawiedliwej
9.4. Zasady etyczne i zawodowe zatrudniania pracowników
9.5. Zasady etyczno-zawodowe nagradzania pracowników
9.6. Zasady etyczno-zawodowe karania pracowników

Rozdział 10
Etos zawodowy właścicieli i menedżerów przedsiębiorstw oraz szefów instytucji i organizacji turystycznych - Włodzimierz Kaczocha
10.1. Uwagi wstępne
10.2. Wartości osobowe jako podstawy urzeczywistniania etosów
10.3. Przypomnienie i rozwinięcie pojęcia etosu
10.4. Etos właścicieli przedsiębiorstw turystycznych
10.5. Etos menedżerów przedsiębiorstw turystycznych
10.6. Etos szefów instytucji oraz organizacji turystycznych
10.7. Etos przedsiębiorcy - menedżera w agroturystyce
10.8. Dylematy etyczne przedsiębiorcy i menedżera
10.9. Normy etyczno-zawodowe dla pracowników przedsiębiorstw, organizacji i instytucji turystycznych

Rozdział 11
Zasady etyczno-zawodowe oraz etos zawodowy dla przewodników i pilotów turystycznych - Włodzimierz Kaczocha
11.1. Uwagi wstępne
11.2. Dylematy etyczne przewodników oraz pilotów
11.3. Zasady etyczno-zawodowe pracy przewodników oraz pilotów
11.4. Etos zawodowy przewodników oraz pilotów turystycznych

Rozdział 12
Urzeczywistnianie etyki w zespole pracowniczym a kodeksy etyczne - Włodzimierz Kaczocha
12.1. Uwagi wstępne
12.2. Techniczne metody urzeczywistniania etyki w zespole pracowniczym
12.3. Kodeks etyczny. Racje uzasadniające przyjęcie kodeksu
12.4. Jak opracować kodeks etyczny
12.5. Wartości i normy moralne oraz zasady etyczno-zawodowe w kodeksie

Rozdział 13
Społeczna odpowiedzialność biznesu - w tym biznesu turystycznego - Włodzimierz Kaczocha
13.1. Uwagi wstępne
13.2. Przedmiotowy zakres odpowiedzialności biznesu oraz zasady (i normy) powszechnych obowiązków
13.3. Podmiotowy zakres odpowiedzialności oraz zasady (i normy) indywidualnych zobowiązań

Bibliografia

Spis tabel i rysunków

Aneks
Światowy kodeks etyki dla turystyki
Etyka i zasady pilotów wycieczek
Kodeks etyczny przewodnika PTTK
Kodeks odpowiedzialnego turysty

O Autorach