DZIAŁANIA SIŁ ZBROJNYCH RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ W STANIE WYJĄTKOWYM ASPEKTY PRAWNE HISTORYCZNE ORAZ OPERACYJNE

ISBN: 978-83-968700-8-7

stron: 269

format: B5

oprawa: miękka

rok wydania: 2023

Celem głównym niniejszej publikacji jest próba naukowego opisania prawnych, historycznych oraz operacyjnych aspektów użycia Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej w stanie wyjątkowym. Natomiast celem poznawczym jest usystematyzowanie wiedzy na temat obowiązujących w tym zakresie rozwiązań normatywnych, zagrożeń mogących skutkować wprowadzeniem stanu wyjątkowego, procedur dotyczących użycia Sił Zbrojnych oraz doświadczeń związanych z wykorzystaniem wojska w tego typu stanie nadzwyczajnym. Podnoszone kwestie, pomimo doniosłości znaczenia dla bezpieczeństwa narodowego, zajmują w literaturze przedmiotu dość odległe miejsce. Także stan wyjątkowy, jako szczególnie kojarzący się z możliwością ograniczenia wolności oraz praw człowieka i obywatela, nie pozostaje w centrum zainteresowania naukowców, choć w przyszłości sytuacja ta może ulec zmianie.

Ze wstępu

Recenzowana monografia posiada wielorakie walory. Po pierwsze, jest to solidne, wartościowe i oryginalne opracowanie naukowe, interesujące nie tylko poznawczo, a ponadto pożyteczne. Po wtóre, pozycja ta stanowi cenne źródło wiedzy dla wszystkich osób zajmujących się naukowo lub zawodowo działaniami Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej w stanie wyjątkowym. Po trzecie będzie, jak należy przypuszczać, stanowić zachętę do dalszych eksploracji naukowych.

Z recenzji dr. hab. Marka Fałdowskiego

Praca jest ciekawa, dobrze napisana, oparta na rzetelnych badaniach naukowych oraz prezentuje interesujące wnioski, które mogą mieć praktyczne zastosowanie.

Z recenzji dr. hab. Mariusza Antoniego Kamińskiego

SPIS TREŚCI

Wstęp

1. Warunki formalne i materialne stosowania w Polsce stanu wyjątkowego
1.1. Stany nadzwyczajne jako element systemu bezpieczeństwa wewnętrznego
1.1.1. Definicja i istota stanów nadzwyczajnych
1.1.2. Kształtowanie się poszczególnych rodzajów stanów nadzwyczajnych
1.1.3. Dotychczasowe doświadczenia w stosowaniu stanów nadzwyczajnych przez polskie władze publiczne
1.2. Podstawy prawne i uwarunkowania stosowania stanu wyjątkowego w Rzeczypospolitej Polskiej
1.2.1. Ogólne zasady stosowania
1.2.2. Przesłanki wprowadzenia
1.2.3. Procedura zastosowania oraz przedłużenia
1.2.4. Katalog możliwych do wykorzystania ograniczeń wolności i praw człowieka i obywatela
1.2.5. Specyficzne regulacje dotyczące funkcjonowania organów władzy publicznej w strefie stanu wyjątkowego
1.3. Hipotetyczne założenia podstaw wprowadzenia w Polsce stanu wyjątkowego
1.3.1. Szczególne zagrożenia konstytucyjnego ustroju państwa
1.3.2. Szczególne zagrożenia bezpieczeństwa obywateli lub porządku publicznego
1.4. Wnioski

2. Przewidywana rola i zadania Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej w stanie wyjątkowym
2.1. Usytuowanie Sił Zbrojnych w systemie bezpieczeństwa wewnętrznego Rzeczypospolitej Polskiej
2.2. Zadania, formy działania i uprawnienia Sił Zbrojnych w związku z zapewnianiem bezpieczeństwa wewnętrznego
2.3. Uregulowania prawne dotyczące funkcjonowania Sił Zbrojnych w stanie wyjątkowym
2.3.1. Procedura użycia
2.3.2. Przewidywane zadania
2.3.3. Szczególne uprawnienia
2.4. Wymogi formalne dotyczące współdziałania Sił Zbrojnych z innymi podmiotami bezpieczeństwa wewnętrznego w czasie obowiązywania stanu wyjątkowego
2.5. Wnioski

3. Doświadczenia polskie i innych wybranych państw związane z użyciem wojska do zapewnienia bezpieczeństwa wewnętrznego, w tym w warunkach stanu wyjątkowego
3.1. Historyczne aspekty wykorzystania sił zbrojnych do zapewnienia bezpieczeństwa wewnętrznego przed pierwszą wojną światową
3.2. Doświadczenia polskie z lat 1918–1939
3.3. Doświadczenia polskie z lat 1945–1989
3.4. Doświadczenia polskie z lat 1990–2020
3.5. Udział Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej podczas stosowania stanu wyjątkowego w 2021 roku
3.5.1. Przesłanki zastosowania stanu wyjątkowego oraz użycia Sił Zbrojnych
3.5.2. Czynności wykonywane przez żołnierzy w strefie stanu wyjątkowego
3.5.3. Siły i środki Sił Zbrojnych zaangażowane w działania związane ze stanem wyjątkowym
3.6. Doświadczenia innych wybranych państw z wykorzystania wojska do zapewnienia bezpieczeństwa publicznego
3.7. Wnioski

4. Zasady wykorzystania i sposoby prowadzenia działań przez Siły Zbrojne w stanie wyjątkowym
4.1. Działania przygotowujące do wykonywania zadań w stanie wyjątkowym
4.2. Organizacja i koordynacja przedsięwzięć
4.3. Możliwe warianty postępowania
4.4. Rodzaje wykonywanych czynności i sposoby prowadzenia działań przez Siły Zbrojne w stanie wyjątkowym
4.4.1. Monitorowanie zagrożeń
4.4.2. Działania nakierowane na zapewnienie bezpieczeństwa publicznego oraz ustrojowego
4.4.3. Działania nakierowane na zapewnienie bezpieczeństwa obywateli
4.4.4. Inne działania
4.4.5. Militaryzacja wybranych jednostek organizacyjnych
4.5. Wnioski

5. Kierunki doskonalenia gotowości Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej do działania w warunkach stanu wyjątkowego
5.1. Dostosowanie regulacji prawnych
5.2. Rozwiązania strukturalno-techniczne dotyczące Sił Zbrojnych
5.3. Zagadnienia mające wpływ na współdziałanie Sił Zbrojnych z podmiotami systemu pozamilitarnego

Zakończenie
Bibliografia
Załączniki
Wykaz skrótów
Wykaz tabel i rysunków