DYSKRYMINACJA POŚREDNIA W PRAWIE UNII EUROPEJSKIEJ

ISBN: 978-83-231-2904-2   442 stron format: B5 oprawa: miękka Rok wydania: 2012

Dyskryminacja pośrednia wywodzi się z systemu common law, ale za pośrednictwem orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości oraz regulacji prawa wtórnego
UE została wprowadzona do systemów prawa kontynentalnego, w tym prawa polskiego. W przypadku dyskryminacji pośredniej szczególne
znaczenie ma ustalenie rezultatu stosowania danych regulacji czy praktyk oraz przeprowadzenie dwóch testów tzw. obiektywnego uzasadnienia oraz proporcjonalności.

SPIS TREŚCI

Wykaz skrótów

Wstęp

ROZDZIAŁ I
Pojęcia związane z dyskryminacją pośrednią i ich regulacja w prawie UE
1. Uwagi wstępne
2. Równość
2.1. Koncepcje równości
2.2. Orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości
2.3. Regulacje prawa pierwotnego odnoszące się do równości
3. Dyskryminacja
3.1. Istota dyskryminacji
3.2. Formy dyskryminacji
3.3. Regulacje dotyczące dyskryminacji zawarte w Traktatach
- art. 18 i 19 TFUE
3.4. Zakaz dyskryminacji w prawie wtórnym UE
4. Kryteria dyskryminacji
4.1. Przynależność państwowa (obywatelstwo)
4.2. Płeć
4.3. Pochodzenie rasowe lub etniczne
4.4. Religia lub przekonania
4.5. Niepełnosprawność
4.6. Wiek
4.7. Orientacja seksualna

ROZDZIAŁ II
Ewolucja koncepcji dyskryminacji pośredniej w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości oraz w prawie wtórnym UE
1. Źródła zakazu dyskryminacji pośredniej w prawie
międzynarodowym i krajowym
1.1. Pierwsze regulacje prawa międzynarodowego publicznego
1.2. Doktryna "zróżnicowanego wpływu" (ang. disparate impact
doctrine) w prawie amerykańskim - wyrok w sprawie Griggs
v. Duke Power Co
1.3. Regulacje prawne obowiązujące w Zjednoczonym Królestwie
oraz Irlandii
2. Orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości
2.1. Pierwsze odwołania do dyskryminacji pośredniej - wyroki
w sprawach Geitling, Ugliola, Sabbatini, Sotgiu i Defrenne II
2.2. Orzecznictwo dotyczące dyskryminacji pośredniej
ze względu na przynależność państwową
2.2.1. Rozstrzygnięcia odnoszące się do polityki rolnej oraz
swobody przepływu osób i usług (1976-1995)
2.2.2. Zastosowanie ogólnej koncepcji dyskryminacji
pośredniej w szczególnych obszarach: opodatkowanie
bezpośrednie i prawo transportowe
2.2.3. Doprecyzowanie koncepcji dyskryminacji pośredniej
ze względu na przynależność państwową - wyrok
w sprawie O‘Flynn
2.2.4. Wnioski dotyczące rozwoju dyskryminacji pośredniej
ze względu na przynależność państwową
w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości
2.3. Orzecznictwo dotyczące dyskryminacji pośredniej ze względu na płeć
2.3.1. Wyroki w sprawach Jenkins i Bilka
2.3.2. Ocena regulacji państw członkowskich - wyroki
w sprawach Teuling i Rinner-Kuhn
2.3.3. Dalszy rozwój koncepcji dyskryminacji pośredniej
ze względu na płeć
2.3.4. Wnioski dotyczące rozwoju dyskryminacji pośredniej
ze względu na pleć w orzecznictwie Trybunału
Sprawiedliwości
3. Regulacja dyskryminacji pośredniej w prawie wtórnym UE
3.1. Definicja przyjęta w dyrektywie Rady 97/80 dotyczącej ciężaru
dowodu w sprawach dyskryminacji ze względu na płeć
3.2. Definicja zawarta w dyrektywie 2000/43 wprowadzającej
w życie zasadę równego traktowania osób bez względu na
pochodzenie rasowe lub etniczne
3.3. Definicja zawarta w dyrektywie 2000/78 ustanawiającej ogólne
warunki ramowe równego traktowania w zakresie
zatrudnienia i pracy
3.4. Zmiana definicji dyskryminacji pośredniej ze względu na płeć
- regulacje dyrektyw 2002/73, 2004/113 i 2006/54
3.5. Ocena rozwiązań prawnych przyjmowanych w kolejnych
aktach prawa wtórnego

ROZDZIAŁ III
Istota dyskryminacji pośredniej i jej relacje ze zbliżonymi koncepcjami prawnymi
1. Elementy występujące w ramach koncepcji dyskryminacji
pośredniej
1.1. Oparcie na pozornie neutralnym kryterium
1.2. Negatywny wpływ środka na grupę chronioną
1.2.1. Wprowadzenie
1.2.2. Sprawy dotyczące dyskryminacji pośredniej ze względu
na przynależność państwową
1.2.3. Sprawy dotyczące równego wynagrodzenia kobiet
i mężczyzn za tę samą pracę
1.2.4. Sprawy dotyczące zabezpieczenia społecznego kobiet i mężczyzn
1.2.5. Ocena "szczególnie niekorzystnej sytuacji" w świetle
regulacji dyrektywy 2000/78 (na przykładzie
dyskryminacji ze względu na orientację seksualną)
1.2.6. Wnioski dotyczące oceny negatywnego wpływu środka
1.3. Obiektywne uzasadnienie: cel zgodny z prawem
1.3.1. Wprowadzenie
1.3.2. Ocena obiektywnego uzasadnienia w sprawach
dotyczących środków państw członkowskich
1.3.3. Ocena obiektywnego uzasadnienia w sprawach
dotyczących środków pracodawców
1.4. Proporcjonalność środków służących realizacji celu zgodnego
z prawem
1.4.1. Wprowadzenie
1.4.2. Ocena proporcjonalności w sprawach dotyczących
dyskryminacji pośredniej ze względu na przynależność państwową
1.4.3. Ocena proporcjonalności środków państw
członkowskich w sprawach dotyczących dyskryminacji
pośredniej ze względu na płeć
1.4.4. Ocena proporcjonalności środków pracodawców
w sprawach dotyczących dyskryminacji pośredniej ze
względu na płeć
2. Relacje dyskryminacji pośredniej ze zbliżonymi koncepcjami
prawnymi
2.1. Dyskryminacja pośrednia i bezpośrednia
2.1.1. Różnice między obiema koncepcjami prawnymi
2.1.2. Rola kryterium w rozgraniczaniu dyskryminacji
bezpośredniej i pośredniej
2.1.3. Znaczenie skutku środka dla jego kwalifikacji jako
bezpośrednio lub pośrednio dyskryminującego
2.1.4. Zakres uzasadnienia - decydujący czynnik przy
odróżnianiu dyskryminacji bezpośredniej i pośredniej?
2.2. Dyskryminacja pośrednia a ograniczenia w ramach swobód
rynku wewnętrznego
2.2.1. Pierwsze rozstrzygnięcia Trybunału Sprawiedliwości
odnoszące się do ograniczeń
2.2.2. Ugruntowanie podejścia opartego na koncepcji
ograniczeń
2.2.3. Próba rozgraniczenia koncepcji dyskryminacji
pośredniej i ograniczeń

Uwagi końcowe

Wykaz aktów prawnych

Wykaz orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości

Wykaz literatury

Indirect Discrimination in the European Union Law (Summary)