DŁUG W POLITYCE FINANSOWEJ GMIN

ISBN: 978-83-208-2482-7   412 stron format: B5 oprawa: miękka Rok wydania: 2023

Publikacja składa się z dwóch części. Pierwsza poświęcona jest problematyce długu publicznego powstającego na szczeblu zarówno centralnym, jak i samorządowym - przede wszystkim lokalnym. Drugą część stanowi prezentacja wyników badań skoncentrowanych właśnie na długu lokalnym. (...) Książka wypełnia lukę w obszarze publikacji poświęconych finansom, gdyż prezentuje wyniki badań prowadzonych przez autorkę, dotyczących długu lokalnego w odniesieniu do gmin w ujęciu globalnym, w wyodrębnionym regionie i w wybranych pojedynczych gminach. Szczególnym walorem tej części opracowania są metody zastosowane do analizy zebranych materiałów. (...) Wysoko oceniam zawartość książki, która będzie stanowić unikalną pozycję wśród opracowań poświęconych finansom jednostek samorządu terytorialnego, szczególnie instrumentom dłużnym.

Z recenzji prof. dr hab. Krystyny Piotrowskiej-Marczak

Wybrana problematyka jest na pewno jednym z istotniejszych obszarów aktywności jednostek samorządu terytorialnego (JST). Wykorzystanie instrumentów dłużnych, zarządzanie długiem, ryzyko związane z wykorzystaniem instrumentów dłużnych to kwestie, które bezpośrednio dotyczą prezentowanych treści. Jednocześnie autorka starała się powiązać problematykę zadłużenia gmin oraz powodów wykorzystywania instrumentów dłużnych w finansowaniu zadań JST z elementami rozwoju w ujęciu ogólnym. (...) Wybór tematyki należy uznać za interesujący, gminy zostały bowiem zaprezentowane jako podmioty wykorzystujące instrumenty dłużne w finansowaniu działań prorozwojowych.

Z recenzji dr. hab. Marka Dylewskiego, prof. WSB

SPIS TREŚCI

Wstęp

Rozdział 1. Dług publiczny jako kategoria ekonomiczna
1.1. Pojęcie i rodzaje długu publicznego
1.2. Ewolucja wybranych poglądów na dług
1.3. Dług dobry versus dług zły
1.4. Dług publiczny a sprawiedliwość międzypokoleniowa
1.5. Dług publiczny a stabilność systemu finansów publicznych
1.6. Główne kierunki badań nad długiem publicznym

Rozdział 2. Teoretyczne aspekty długu samorządowego
2.1. Dług samorządowy
2.2. Dług a lokalne dobra publiczne
2.3. Alokacja dóbr publicznych a decentralizacja
2.4. Przyczyny zaciągania długu lokalnego
2.5. Ryzyko w zadłużeniu samorządów
2.6. Zarządzanie długiem lokalnym
2.7. Kontrowersje wokół długu lokalnego

Rozdział 3. Zadłużenie gmin w Polsce w latach 2010-2020
3.1. Geneza długu samorządowego
3.2. Status długu samorządowego po transformacji ustrojowej
3.3. Dług trwałą cechą finansów gmin w Polsce
3.4. Struktura zadłużenia jednostek samorządu terytorialnego
3.5. Segmentacja gmin ze względu na obciążenie długiem
3.6. Grupowanie gmin według wskaźnika zmienności
3.6.1. Charakterystyka metody
3.6.2. Polska
3.6.3. Małopolska

Rozdział 4. Efekty zaciągania długu przez gminy
4.1. Charakterystyka metody badań panelowych
4.2. Badanie zależności między zmiennymi finansowymi gmin a infrastrukturą wodociągową - Polska
4.2.1. Gminy miejskie
4.2.2. Gminy wiejskie
4.2.3. Gminy miejsko-wiejskie
4.3. Badanie zależności między zmiennymi finansowymi gmin a infrastrukturą kanalizacyjną - Polska
4.3.1. Gminy miejskie
4.3.2. Gminy wiejskie
4.3.3. Gminy miejsko-wiejskie
4.4. Badanie zależności między zmiennymi finansowymi gmin a infrastrukturą wodociągową - Małopolska
4.4.1. Gminy miejskie
4.4.2. Gminy wiejskie
4.4.3. Gminy miejsko-wiejskie
4.5. Badanie zależności między zmiennymi finansowymi gmin a infrastrukturą kanalizacyjną - Małopolska
4.5.1. Gminy miejskie
4.5.2. Gminy wiejskie
4.5.3. Gminy miejsko-wiejskie
4.6. Zadłużenie gmin a dochody własne - Polska
4.6.1. Gminy miejskie
4.6.2. Gminy wiejskie
4.6.3. Gminy miejsko-wiejskie
4.7. Zadłużenie gmin a dochody własne - Małopolska
4.7.1. Gminy miejskie
4.7.2. Gminy wiejskie
4.7.3. Gminy miejsko-wiejskie
4.8. Dług a struktura dochodów własnych gmin - Polska
4.8.1. Gminy miejskie
4.8.2. Gminy wiejskie
4.8.3. Gminy miejsko-wiejskie
4.9. Dług gmin a struktura dochodów własnych - Małopolska
4.9.1. Gminy miejskie
4.9.2. Gminy wiejskie
4.9.3. Gminy miejsko-wiejskie
4.10. Synteza wyników badań panelowych
4.10.1. Dług a rozwój sieci wodociągowej - Polska
4.10.2. Dług a rozwój sieci kanalizacyjnej - Polska
4.10.3. Dług a infrastruktura wodociągowa - Małopolska
4.10.4. Dług a infrastruktura kanalizacyjna - Małopolska
4.10.5. Dług a dochody własne gmin
4.11. Uzyskane wyniki w kontekście innych badań

Rozdział 5. Gminy o konserwatywnej polityce finansowej wobec długu
5.1. Grupa gmin prowadzących konserwatywną politykę finansową
5.2. Metoda badania jakości planowania budżetowego
5.3. Podejście gmin do salda budżetowego
5.4. Saldo budżetowe a skumulowane nadwyżki z lat ubiegłych
5.5. Konserwatywna polityka finansowa a stan infrastruktury
5.6. Analiza przypadków gmin o konserwatywnym podejściu do długu
5.6.1. Gmina wiejska Bedlno
5.6.2. Miejsko-wiejska Gmina Działoszyce
5.6.3. Gmina wiejska Gowarczów
5.6.4. Gmina wiejska Grybów
5.6.5. Gmina wiejska Jaśliska
5.6.6. Gmina wiejska Ostaszewo
5.6.7. Miasto i Gmina Pogorzela
5.6.8. Miasto i Gmina Stepnica
5.6.9. Gmina wiejska Sztutowo
5.6.10. Gmina wiejska Wielka Nieszawka
5.6.11. Gmina wiejska Wiśniewo
5.6.12. Gmina wiejska Żagań
5.7. Wnioski z analizy

Rozdział 6. Budżet państwa jako pożyczkodawca ostatniej instancji - ujęcie empiryczne
6.1. Teoretyczne i praktyczne aspekty pożyczek dla samorządów
6.2. Pożyczki z budżetu państwa jako przedmiot regulacji
6.3. Postępowanie naprawcze - instrument ochrony finansów jednostki samorządu terytorialnego
6.4. Pożyczki z budżetu państwa dla jednostek samorządu terytorialnego w latach 2004-2020
6.5. Ocena systemu pożyczek z budżetu państwa dla gmin - wyniki badania ankietowego
6.5.1. Jednostki samorządu terytorialnego objęte badaniem - dane podstawowe
6.5.2. Kondycja finansowa jednostki przed uzyskaniem pożyczki
6.5.3. Ocena rozwiązań dotyczących przyznawania pożyczki
6.5.4. Kondycja finansowa jednostki po przyznaniu pożyczki

Podsumowanie

Bibliografia

Spis tabel i rysunków

Załączniki