BEZPIECZEŃSTWO POZAMILITARNE POLSKI W XX I XXI WIEKU

ISBN: 978-83-66536-81-4

stron: 320

format: B5

oprawa: twarda

Rok wydania: 2024

Niniejsza publikacja powstała w wyniku poszukiwań teoretycznych i praktycznych odpowiedzi na istotne pytania dotyczące bezpieczeństwa pozamilitarnego Polski. Zmiana paradygmatu bezpieczeństwa opartego na założeniach militarnych w kierunku podejścia uwzględniającego niemilitarne problemy bezpieczeństwa nastąpiła po zakończeniu zimnej wojny na przełomie XX i XXI wieku. Obecnie dbanie o bezpieczeństwo narodowe i międzynarodowe nie sprowadza się wyłącznie do zapobiegania konfliktom zbrojnym i reagowania na twarde zagrożenia o charakterze militarnym. Odpowiedzialne myślenie o bezpieczeństwie wymaga skupienia uwagi na istotnych problemach pozamilitarnych, których rozwiązanie w dłuższej perspektywie sprzyja stabilności, rozwojowi i unikaniu przemocy zbrojnej. Szersza perspektywa badawcza w bezpieczeństwie pozwala dostrzec, że nie tylko konflikty zbrojne stanowią poważne zagrożenie bezpieczeństwa. Żyjemy w dobie zagrożeń klimatycznych, informatycznych i sanitarnych oraz jesteśmy narażeni na skutki niemilitarnych kryzysów demograficznych, finansowych i gospodarczych występujących w skali lokalnej, regionalnej a niekiedy globalnej.
W wymiarze narodowym globalizacja bezpieczeństwa przejawia się niekiedy w postaci zagrożeń zewnętrznych i wewnętrznych godzących w instytucje państwa i jego obywateli. Zagrożenia te wynikają ze splotu wielu różnorodnych czynników destabilizujących, mających swoje źródło daleko od granic Polski. Z drugiej strony, mimo iż środowisko bezpieczeństwa jest coraz bardziej złożone, podlega ono również pozytywnym zmianom w wyniku politycznych, gospodarczych i społecznych interakcji występujących w skali krajowej, regionalnej i globalnej. Zmiany te sprawiają, że pojawia się wiele szans, których wykorzystanie może wpłynąć dodatnio na bezpieczeństwo państwa i obywateli, zapewnienie dalszego rozwoju oraz wzmacnianie międzynarodowej pozycji Polski. W tych okolicznościach tworzenie środowiska bezpiecznego dla społeczeństwa obywatelskiego nakłada na instytucje państwowe obowiązek ochrony praw i wolności obywatelskich oraz dbałości o warunki sprzyjające rozwojowi społecznemu i gospodarczemu. Współcześnie zapewnienie bezpieczeństwa narodowego oznacza nie tylko obronę terytorium przed zagrożeniami militarnymi, ale również budowanie odporności państwa na zagrożenia pozamilitarne wywołane przez siły natury lub działalność człowieka, a także dbałość o jakość życia obywateli oraz tworzenie sprzyjających warunków prawnych do funkcjonowania podmiotów gospodarczych działających na terytorium Polski.

SPIS TREŚCI

Wstęp

Historyczne aspekty bezpieczeństwa Polski

Michał Dąbrowski, Adam Piotr Obrycki
Kształtowanie się administracji celnej w województwie białostockim w okresie międzywojennym
The formation process of the customs administration and the border protection
in Białystok Province during the years between the two world wars (Abstract)

ANDRZEJ DRZEWIECKI
Miejsce i rola świadomości morskiej społeczeństwa w systemie
obronnym państwa
Place and role of public maritime awareness in the national defence system (Abstract)

Konrad Słowiński
Polsko-rosyjskie spory o historię (2015-2019)
Polish-Russian disputes about history (2015-2019) (Abstract)

Maciej Herbut, Renata Kunert-Milcarz
Dynamika relacji polsko-ukraińskich w latach 2004-2021 oraz ich wpływ na status Polski w regionie
The dynamics of Polish-Ukrainian relations in the years 2004-2021 and their impact on the status of Poland in the region (Abstract)

Mariusz Kępiński
Wykorzystanie obserwacji towarzyszącej przez biuro „B" MSW wobec dyplomatów państw zachodnich w latach 1988-1989
The use of accompanying observation by the Office "B" of the Ministry of the Internal Affairs towards diplomats of Western countries in the years 1988-1989 (Abstract)

Zagrożenia i wyzwania dla bezpieczeństwa Polski

Czesław Marcinkowski
Transgraniczne zagrożenia bezpieczeństwa Polski w trzeciej dekadzie XXI wieku. Antycypacja wyzwań i zagrożeń
Cross-border threats to Poland's security in the third decade of the 21st century. Anticipating challenges and threats (Abstract)

Bartosz Włodarczyk
Klęski żywiołowe jako zagrożenie bezpieczeństwa Polski
po 1989r
Natural disasters as athreatto Poland's security after 1989 (Abstract)

Wawrzyniec Kowalski
Procesy pozytywizacji i erozji systemu prawa międzynarodowego
Implikacje dla bezpieczeństwa Polski
Processes of positivization and erosion of the international law system, implications for Poland's security (Abstract)

Bezpieczeństwo energetyczne

Krzysztof Kokoszczyński
Geoekonomia bezpieczeństwa energetycznego Polski i Europy
Środkowo-Wschodniej w kontekście gazu ziemnego
Geoeconomics of energy security of Poland and Central and Eastern Europę
in the context of natural gas (Abstract)

Jan Ryszard Sielezin
Polityka energetyczna Polski w strategii bezpieczeństwa państwa
i aktualnych zagrożeń
Energy policy of Poland in the national security strategy and the current threats (Abstract)

Bezpieczeństwo informacyjne

Ryszard Niedźwiecki
Strategiczne wyzwania i koncepcje w środowisku bezpieczeństwa informacyjnego
Strategie challenges and concepts in the information security environment (Abstract)

Rafał Płocki
Bezpieczeństwo danych osobowych - badania fenomenograficzne
Personal data security - phenomenographic research (Abstract)

Mateusz Rakowski
Przegląd zagrożeń dla bezpieczeństwa systemów teleinformatycznych RP w świetle wybranych dokumentów strategicznych Federacji Rosyjskiej
Review of threats to the security of Poland's ICT systems in the face of selected strategie documents of the Russian Federation (Abstract)

Bezpieczeństwo społeczne i zdrowotne

Krzysztof Prętki
Bezpieczeństwo zdrowotne w Drugiej Rzeczypospolitej
Health security in the Second Polish Republic (Abstract)

Marek Leszczyński
Bezpieczeństwo społeczne w wymiarze lokalnym, poszerzenie domeny
bezpieczeństwa narodowego
Social security in the local dimension, widening the domain of national security (Abstract)

Aleksandra Skrabacz
Zjawisko „srebrnej gospodarki" i jej wpływ na bezpieczeństwo socjalno-ekonomiczne Polski w XXI wieku
The phenomenon of the "silver economy"' and its impact on the social and economic security of Poland in the 21-st century (Abstract)

Emilia Chronowska
0 stresie i wypaleniu zawodowym funkcjonariuszy i pracowników Służby Więziennej - wpływ zjawiska na profesjonalizm zawodowy
bezpieczeństwo społeczne
About stress and burnout of officers and employees of the Prison Service - the impact of the phenomenon on professional professionalism and social security (Abstract)

Katarzyna Dojwa-Turczyńska, Aleksandra Perchla-Włosik Antyszczepionkowcy jako zagrożenie dla bezpieczeństwa zdrowotnego
Anti-vaccination protesters as a threat to health security (Abstract)

Adam Adrian Ostanek, Maciej Wielgosik
Mechanizmy zwalczania wirusa SARS-CoV-2 w kontekście
problematyki stanu nadzwyczajnego
Mechanisms of combating the SARS-CoV-2 virus in the context of the emergency states (Abstract)