ASPIRACJE MOCARSTWOWE W POLITYCE ZAGRANICZNEJ EGIPTU

ISBN: 978-83-8209-202-8

317 stron
format: B5
oprawa: miękka
Rok wydania: 2022

Egipt położony na styku Afryki i Azji, w pobliżu Europy Południowej, a także w centrum konfliktogennego arabskiego Bliskiego Wschodu, kontrolujący Kanał Sueski oraz graniczący z Palestyną, jest państwem o istotnym znaczeniu geopolitycznym i geostrategicznym, zarówno ze względu na regionalny układ sił, przyczynianie się do utrzymywania status quo (czyli względnej stabilizacji w regionie dzięki traktatowi pokojowemu i współpracy z Izraelem), jak i interesy polityczne, ekonomiczne i militarne mocarstw globalnych oraz europejskich. Przemiany do których doszło w Egipcie po 1952 roku w sposób znaczący zmieniły sytuację nie tylko w tym państwie, lecz także wpłynęły na kształt regionalnego systemu międzynarodowego (zwłaszcza świata arabskiego), a wiele konsekwencji tamtych wydarzeń oddziaływało także na politykę wielkich mocarstw na Bliskim Wschodzie. To wszystko sprawia, iż badania aspiracji mocarstwowych w polityce zagranicznej Egiptu są istotne dla zrozumienia procesów zachodzących w tej części świata, zarówno w wymiarze historycznym, jak i współcześnie.

SPIS TREŚCI

Wstęp.
Rozdział I.
Uwarunkowania historyczne
1.1. Okres podboju i obcej dominacji w Egipcie
1.2. Panowanie Muhammada Alego (1805-1849)
1.3. Powstanie ruchu narodowego
1.4. Konsekwencje I wojny arabsko-izraelskiej (1948-1949)
1.5. Powstanie Ruchu Wolnych Oficerów (1949)
1.6. Zamach stanu i rewolucja Wolnych Oficerów w Egipcie (1952).
Rozdział II.
Założenia doktrynalne polityki zagranicznej Egiptu
2.1. Interesy i cele egipskiej polityki zagranicznej
2.2. Środki i metody egipskiej polityki zagranicznej
Rozdział III.
Kierunki egipskiej polityki zagranicznej
3.1. Stosunki z państwami Bliskiego Wschodu - państwami arabskimi, Izraelem, Iranem oraz Turcją
3.2. Stosunki z mocarstwami Zachodu - Wielką Brytanią, Stanami Zjednoczonymi oraz Francją
3.3. Stosunki z ZSRR/Rosją
3.4. Stosunki z państwami globalnego Południa
3.5. Stosunki z Unią Europejską - współpraca w ramach MENA
i Południowego Sąsiedztwa
Rozdział IV.
Determinanty polityki zagranicznej Egiptu
4.1. Determinanty wewnętrzne
4.1.1. Czynniki geograficzne
4.1.2. Czynniki demograficzne
4.1.3. Czynniki kulturowo-cywilizacyjne
4.1.4. Uwarunkowania gospodarcze
4.1.5. Rola środowiska naukowego
4.1.6. Rola opinii publicznej
4.2. Determinanty zewnętrzne
4.2.1. Czynnik panarabski jako determinanta budowania pozycji Egiptu
4.2.2. Współpraca z ZSRR/Rosją i Stanami Zjednoczonymi jako wyraz aspiracji mocarstwowych
4.2.3. Współpraca z organizacjami międzynarodowymi
4.2.4. Rola konfliktu arabsko-izraelskiego i konfrontacji wojennych
od 1956 roku
Rozdział V.
Diagnoza ról międzynarodowych Egiptu w stosunkach międzynarodowych
5.1. Egipt jako przywódca świata arabskiego
5.2. Egipt jako element budowania równowagi sił w regionie Bliskiego Wschodu
5.3. Rola Egiptu w konflikcie izraelsko-arabskim i izraelsko-palestyńskim
Rozdział VI.
Narodziny aspiracji mocarstwowych Egiptu - podstawy materialne
i ideowe
6.1. Charakterystyka aspiracji mocarstwowych państwa
6.2. Cechy osobowościowe/przywództwo Gamala Abdela Nasera
6.3. Naseryzm - nacjonalistyczna, panarabska i panislamska ideologia
6.4. Geopolityczne i geostrategiczne interesy Egiptu
Rozdział VII.
Aspiracje mocarstwowe Egiptu w kontekście tożsamości międzynarodowej
7.1. Budowanie potencjału militarnego Egiptu
7.2. Budowanie potencjału ekonomicznego
7.3. Realizacja strategicznych celów politycznych
7.4. Wykorzystanie "miękkiej potęgi" (softpower)
Zakończenie
Bibliografia
Wykaz tabel, wykresów i map
Summary
Indeks nazwisk